Erken Erişim değil de test kademesinde diyelim bence…
Steam’de gelmiş geçmiş en çok istek listesi kasan oyun… Manor Lords. Üstelik de bu devasa beklentinin gerisinde tek bir geliştirici var. Bir “üstelik” daha gelsin zira Manor Lords bir strateji oyunu. Strateji oyunları “niş” kategorisine kadar düştü ve eski popülerliğini mumla arıyor. O sırada da ortadan Manor Lords fırlıyor. Ne kadar tuhaf değil mi? Aslında değil ancak oraya sonra geleceğiz sevgili Oyungezerler.
Dile kolay üç milyondan fazla kişi bu oyunu istek listesine koydu. Oyun Orta Çağ periyodunda geçiyor. Gerçekçi ve ayrıntılı kent geliştirme mekanikleriyle, taktiksel savaşla, derin ekonomik sistemler bir ortaya gelmiş ve ortaya epey doyurucu bir sonuç çıkmış… En azından makul alanlarda bu türlü diyebilirim. Çünkü Manor Lords’un Erken Erişim sürümünün kırk fırın ekmek yemesi lazım; üstüne bir de direkt fırını gömmesi lazım. Bu tıbbın müptelası değilseniz beklemek size çok şey kazandırır, zira oyun erken erişimden çok Demo sürümü tadında olmuş.
Ha, kent kurma oyunlarını seviyorsanız, Orta Çağ olsun bizim olsun diyorsanız çok eğlenceli birkaç saat sizi bekliyor. Kendi köyünüzü kurmak, bu köye yeni aileler katmak, bir yandan haydutlarla savaşıp bir yandan sağlıklı bir genişleme siyaseti çizmek… Bunların hepsi hakikaten çok eğlenceli ayrıntılar ve oyuncuyu anında yakalıyor.
Öğretici metinleri tane tane okuyun…
Genişleme siyasetinizi da ekonominize, mevsimlere, gelecek tahsilata, politik bağlantılarınıza nazaran tasarlıyor olmak farklı bir mükemmel. Bunların hiçbiri de göstermelik şeyler değil hani. Planı programı bir sürü mikro sisteme nazaran yapmak lazım, yoksa her şey adım adım karşıt gitmeye başlıyor. Bu noktada yeni oyuncular için yapabileceğim en değerli tavsiye oyunun öğretici notlarını açık tutmak ve hepsini tane tane okumak olacak. Yoksa bir anda zibilyon ayrıntı ortasında kaybolabilirsiniz. Öğretici adımları atlamadan geçmek bir sebepten ötürü daha çok değerli: İnsanı zahmetten çıkaran oyun hataları!
Yerleşkenize dair aldığınız ve alacağınız ikazların bir kısmı “buglanabiliyor” ve oyun kaydınızı erişilmez hale bile getirebiliyor. Şayet öğretici adımları tane tane uygular ve atlamadan geçerseniz bu tıp problemlerle müsabaka ihtimaliniz nispeten düşük. Mesela oyunun en başında size verilen “İşsizler Kampını” konut yapmadan yükseltirseniz geçmiş olsun. Ya kayıt belgeniz yanıyor ya da “evsizlik” uyarısı orada takılı kalıyor ve halkın memnuniyet artışı bu alanda takılı kalıyor.
İrili ufaklı bu türlü sayısız yanılgıyla karşılaşacaksınız lakin nihayetinde “Erken Erişim” oyunu bu. AAA oyunların tam sürümü bile üstü forma altı eşofman çıkıyorken artık kızamıyorum bile. Oyun bölümünün geldiği bu hal üzücü ancak mevzumuz bu değil olağan.
Önce sürdürülebilir ekonomi
Manor Lords’ta irili ufaklı pek çok savaş göreceksiniz fakat beklentiniz ve en son maksadınız ordu kurup büyük savaşlar görmekse çok yanlış geldiniz. Bu oyunda her şeyden evvel emel sürdürülebilir ve güçlü bir iktisat kurmak. Milis güçlerinizi ve ardından ordunuzu nizamı korumak için, memleketinizi dış güçlerden korumak için geliştiriyorsunuz.
Oyunun en güzel yaptığı şeylerden biri de aslında bu alanda ders vermek diyebilirim. Her an bir savaş, bir haydutlu tehlikesi olmasa sistemli ordunun ne kadar gereksiz bir masraf, ne kadar boşa giden bir kaynak olduğunu anlamanıza sebep oluyor. Ne yazık ki tıpkı gerçek dünya üzere Manor Lords’un geçtiği periyot de huzurlu değil. Hele ki gelişen bir ekonominiz varsa dikkatleri direkt üzerinize çekiyorsunuz. Bir defa radara girince de ekonominizin değerli bir kısmı en makûs elinizdekileri korumak için ordu kurmaya gidiyor.
Neyse ki ordular ve savaşlar da oyunun ana döngüsünün bir modülü olarak tasarlanmış. Hatta mevsimsel şoklar, bilhassa kış mevsiminden sağ salim ya da az kayıpla çıkmak birçok vakit daha kıymetli bir rol oynuyor. İleride gelecek “Hardcore” zorluk modlarıyla memleket yönetme macerasının çok daha etraflıca olacağını da hayal etmek hiç güç değil natürel. Pekala güçlü ve sürdürülebilir iktisat kurmak için nelere dikkat etmek gerekiyor? Bir sürü şeye! Ne kadar spesifik bir cevap verdim değil mi? İsterseniz Eski Mısır misali içine kapanık bir memleket kurup ekonominizi dış etkenlere kapatabiliyorsunuz. İsterseniz üretim ve ticarete dayalı bir siyaset izleyebiliyorsunuz.
Memleketinizdeki aileleri envaı çeşit misyona atamak, onların bu alanlarda uzmanlaşmasını görmek, pazar yeri kurup orada ekonomiyi kalkındırmalarını izlemek beşere başka bir keyif veriyor. Alışılmış bunları yaparken ülke iktisadını çok dikkatli takip etmeniz gerekli. Odunculuk erken gelişim için olmazsa olmaz bir şey, ama ezkaza çok fazla odunu işlemeye gönderebilirsiniz ve gelişme suratınız yavaşlayabilir. Depolarınız ve mahzenleriniz kıymeti düşük kaynaklarla dolup taşabilir ya da kuvvetli hava kaideleri karşısında direnç göstermeyecek kaynakları elinizden çıkarmakta yavaş kalabilirsiniz.
Kısaca Manor Lords’un ekonomik yapısını büsbütün çözmek ve kusursuz bir işleyiş yakalamak için bir sürü mikro mekaniği öğrenmek ve DNA’nıza işlemek zorundasınız. Bunu üçüncü kere sıfırdan başladığımda kusursuz bir noktaya getirdim. Evvelki iki köyümün akıbetini sormayın 🙂
Güçlü ve sadık bir ordu
Orta Çağ’da geçen bir kent yapma oyununda savaşlar da kaçınılmaz oluyor olağan ki. Sonuçta o devirlerde toprak demek her şey demekti. Para, güç ve nüfuz; bunların hepsi verimli ve stratejik topraklara sahip olmaktan geçiyordu. Haliyle ne kadar çok o kadar uygun. Eh, verimli toprağın taliplisi de çok olur olağan. Hele ki lordlar ve leydiler ortası ego çatışmaları da devreye girince önünü alamazsınız. Manor Lords işin siyaset kısmında biraz kolaya kaçmış olsa da ordu kurmak ve bu orduyu idame ettirmek için gerekli olan ekonomik sistemleri epey uygun bir biçimde işlemiş.
Ekonomik gücünüzü aşacak formda bir ordu kurmak pek çok açıdan berbat. Hem onaylanma oranınız düşüyor, hem daima savaş halkı yorabiliyor hem de ordunuza kattığınız savaşçılar günün sonunda bir aileye sahip. Yani dominant zaferler elde etseniz bile orta ve uzun vadede memleketin huzuru kaçabiliyor. Bundan ötürü yayılma ve genişleme, yahut ülke muhafaza siyasetinizi etraflıca düşünmeniz gerekiyor. Hele ki minik bir köyken sizinle birlikte maceraya atılan birinci aileler kelam konusu olunca insan ekstra duygusal olabiliyor.
Bunun bir benzerini vaktinde The Battle for Middle-earth’ün öyküsünü oynarken yaşıyordum. Olağan orada böylesine etraflıca bir sistem yoktu fakat sizinle birlikte savaşan üniteleri hangi haritada, maceranın hangi noktasında yanınıza kattığınızı takip edebiliyordunuz. Bir mühlet sonra da ekrandaki piksellerle duygusal bağ kurmaya başlıyordunuz. Manor Lords bunun birkaç kat fazlasını yapmayı başarıyor. Üstelik haritaya yayıldıkça ve ülkeleştikçe aile sayısı uçup gidiyor olmasına karşın.
Savaşlar görsel manada gereğince doyurucu lakin o denli aman aman bir beklentiye de girmeyin derim. Football Manager oyunlarında maç izlemek üzere desem abartmış olmam herhalde. Onun da tutkunu var sonuçta. Tıpkı gerçek bir savaş misali gerçek hava koşullarında, hakikat ekonomik kurallar altında, en gerçek taktiksel durumu ele geçirip düşmanı yanılgıya zorlayarak zafer kazanıyorsunuz. Kılıçlar da çarpışıyor doğal fakat düşmanı stratejik yanlışlara zorlayabilmek başlarda büyük keyif veriyor. Ne yazık ki günün sonunda hudutlu bir yapay zekâya karşı savaştığınızı da unutmayın derim. Düşman yapay zekâ taktiksel derinlik olarak sizinle baş başa gitmekte zorlanıyor. Zati savaş evresine geldiğinizde oyunda artık bir epey deneyimli oluyorsunuz, kusur yapma ihtimaliniz de hayli düşüyor.
Manor Lords pek çok açıdan umut veren bir oyun olsa da daha evvel de belirttiğim üzere Erken Erişim’den çok konsept etabını yeni terk etmiş, çiçeği burnunda bir oyun demosu üzere daha çok. Yapabileceğiniz şeyler çok hudutlu. Bir sürü eğlenceli ve ayrıntılı sistemi olsa da sık sık bitmemiş özellikler yahut şimdi geliştirme basamağında olan sistemler yüzünden duvara tosluyorsunuz.
Bu basamakta alıp vakit ayırsanız yeniden çokça keyif alırsınız ancak bekleyip tam pişmiş halini tüketmenizi tavsiye ederim.
ARTILAR
- Detaylı mikro mekaniklere bağlı iktisat sistemi
- Şehir kurma ve kenti ayakta tutma kısımları başarılı kurulmuş
- Ordu ve savaşlar oyunun ana döngüsüne hoş yedirilmiş
EKSİLER
- Save’inizi yakacak kadar önemli hatalar
- Öğrenme eğrisi biraz dik
- Savaşlar biraz daha interaktif olabilirmiş
SON KARAR: Erken Erişim’den çok bir nevi Demo sürümü üzere duruyor. Çarçabuk alıp kusurlarıyla boğuşmaktansa bitmiş halini beklemenizi tavsiye ederim.
