Varlığından Bile Haberimizin Olmadığı Küçük Ülke Tuvalu Sadece Bir Alan Adı ile Nasıl 10 Milyon Dolar Kazanıyor?
Güney Pasifik’te, 1978’de Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazanmış Tuvalu’ya güzel geldiniz. Bu ülke, dünyanın dördüncü en küçük ülkesi ve nüfus bakımından ikinci en küçüğü. Hatta dünya genelinde en düşük GSYİH’ye sahip de bir ülke. Pekala bu ülke, tüm bunlara karşın nasıl hiçbir şey yapmadan yılda 10 milyon dolar kazanıyor?
Sadece 10 bin kişinin yaşadığı ülke, tam bir izole pozisyonda. Akarsu ve ırmak yok, yağmur suyu toplanıyor. Hindistan cevizi palmiyeleriyle dolu. Ülkeyi oluşturan dokuz adadan ikisi de batmak üzere.
Ülke hakkında tüm bu bilgileri verdiğimize nazaran artık onların nasıl oturduğu yerden para kazandığına gelebiliriz.
Dünyaları, 1985’te Milletlerarası Standartlar Örgütü’nden (ISO) gelen bir fax ile değişti.
Tarihler 1985’i gösterdiğinde İnternet Tahsisli Numaralar Otoritesi (IASA) de birtakım ülkeler için üst seviye alanlar oluşturmaya başladı.
Tuvalu için ise bu “.tv” oldu. Gelen fax sonrasında yetkililer başta bunu internetten de bir haber oldukları için anlamlandıramadılar. İnternetteki bu rastgele harf ataması, onların öyküsünün başladığı an oldu.
Modern çağda petrol bulma ile eş kıymet bir atamaydı.
Talihlerinin dönmesi için ise 13 sene geçmesi gerekti. Ticari alan kodundan sonra ne yapacaklarını bilemediler lakin 1998’de alan ismini lisanslayabileceklerini öğrendiler. Tuvalu, birinci 1 milyon dolarını kazandığında da Birleşmiş Milletlere iştirak fiyatını ödedi.
2001’de Virginia merkezli Amerikan şirketi VeriSign ile büyük bir muahede imzaladı. VeriSign, “.com, .net, .org” üzere üst seviye alan isimlerini işleten bir ağa sahipti. 2011’de mukavele tekrar müzakere edildi ve “.tv” alan ismini yönetmek için şirket Tuvalu’ya 5 milyon dolar ödedi.
Twitch ile alan ismi daha da pahalandı.
2014’te ise Amazon’un Twitch.tv’yi 970 milyon dolara satın alması ile “.tv” daha da değerli hâle geldi. Ne de olsa Twitch, “.tv” bu kodu kullanan en büyük web sitelerinden biriydi.
2021’de ise Tuvalu ve VeriSign muahedesi sona erdi. Ülke için aslında alan isminin değeri tekrar ortaya çıktı. Zira 2020’de 67 milyon dolar olan gayrisafi ulusal gelirinin 1/12’sini alan kodu oluşturuyordu.
“.tv”nin bu kadar bedelli olması sayesinde de yeni mutabakat aslında kapıda bekliyordu. İnternet alan ismi kayıt kuruluşu olan GoDaddy ile mutabakat imzalandı. Bu muahede ile de ülkenin yılda 10 milyon dolar kazanması varsayım ediliyordu.
Bir alan ismi ülkeye hizmet olarak geri dönüyor.
Yaklaşık 500 bin web sitesinin bu kodu kullanması aslında onların birçok şeyini değiştirdi. Hükûmet, kazandıkları para ile çocuklara okul ve eğitim sağladıklarını, tıbbi hizmet sunarak temel iktisat altyapıyı daha da güçlendirdiklerini belirtiyor.
Ne diyelim, bir alan ismi deyip geçmemek lazım. İnternet topluluğu yeniden birilerinin yüzünü güldürmeye devam ediyor.
Ülkeler hakkında yeni bilgiler öğrenebileceğiniz öbür içeriklerimiz:
