“Türk Hükûmeti Vatandaşlara Avrupa Vizesi Verilsin İstemiyor” İddiası Tartışma Yarattı: Sahi Avrupa, Türklerden Neden Vize İstiyor?
X’teki “Hükûmet vize verilmesini istemiyor” tezi toplumsal medyayı karıştırdı. Gelin bu argümana ve vize konusunun dünden bugüne nasıl değiştiğine bakalım…
Son periyotta önemli manada büyüyen bir vize sorunu olduğu bilinen bir gerçek. Avrupa’ya gitmek isteyen Türk vatandaşları, vize alırken sıkıntılarla karşılaşıyor. Son bir yılda atlet, öğrenci, ünlü fark etmeksizin birçok insan, bırakın olumsuz sonuç almayı randevu bile alamadığı oldu.
Sorun hala devam ederken ortaya atılan bir tez toplumsal medyayı karıştırdı. Savda, vize sorununun Türk hükûmetleri tarafından istediği için bitmediği söz edildi.
“Döviz kaçmasın diye vize verilmesin istiyor”
Beni tefe koyarlar ama AB, Türkiye'ye Türk hükümeti öyle istediği için vize uyguluyor. Yoksa bu vize işini bizim hükümetler istesin kolaylaştırmak çok mümkün. Türk hükümeti millet Avrupa'ya gitmesin, oraları görmesin, döviz kaçmasın diye vize verilmemesini destekliyor. https://t.co/8yY3vThvuU
— Av. Sebastian Trudeau (@sonkezchp) April 18, 2024
“Av. Sebastian Trudeau” isimli bir X, kullanıcısı CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in bir açıklamasına karşılık olarak bu türlü bir tez ortaya attı. Özel, açıklamasında Avrupa Birliği ile vize serbestisinin kendileri iktidar olduğu takdirde 15 günde çözülebileceğini öne sürmüştü.
Kullanıcı, Türk hükûmeti o denli istediği için Avrupa Birliği’nin vize uyguladığını tez ederken sorunun istense kolaylıkla çözülebileceğini öne sürdü: “Hükûmet, millet Avrupa’ya gitmesin, oraları görmesin, döviz kaçmasın diye vize verilmemesini destekliyor.”
Tabii bu açıklamalar bir savdan ibaret ve altında rastgele bir ispat sunulmuş değil. Lakin bu türlü bir tez, kestirim edebileceğiniz üzere toplumsal medyada oldukça tartışma yarattı. Pekala Türkiye’de geçmişte vize uygulamaları nasıldı. Kaldırılması için yakın vakitte bir atak yapıldı mı? Gelin bir bakalım.
Türk vatandaşları, 1980’ler öncesinde Avrupa’ya vizesiz seyahat edebiliyordu
Avrupa ülkelerine vizeyle seyahat etme zaruriliği, aslında bir vakitler yoktu. 70’ler sonuna kadar ülkemizdeki vatandaşlar, serbestçe Avrupa ülkelerini dolaşabiliyordu. Türkiye’nin 1949’da dahil olduğu Avrupa Kurulu, 2. Dünya Savaşı sonrasında üye devletlerin vatandaşlarının vizesiz seyahat edebilmesi gerektiğini belirtmişti. 1957 yılında da bu mevzuda “Avrupa Kurulu Üyesi Ülkeler Ortasında Şahısların Hür Sirkülasyonu Anlaşması” yapıldı. Sonrasında vatandaşlar özgür bir halde seyahat edebilmeye başladı.
Bu durum 70’li yıllara kadar devam etti. Türkiye’deki iç siyasi karışıklıklar, vizenin özgür olmasını sağlayan uygulamanın 1970’li yılların sonuna hakikat sona ermesine neden oldu. Vize zorunluluğunun gelmesinde devrin hükûmetinin de tesiri olduğu söyleniyor. Buna nazaran Avrupa ülkelerine giriş-çıkışların denetim edilebilmesi nedeniyle vize zorunluluğunun getirilmesi istendi. 9 Temmuz 1980 tarihinde Almanya “asayişi sağlamak amacıyla” vizesiz seyahat uygulamasını askıya aldı. 12 Eylül Darbesi sonrasında, 24 Eylül tarihinde ise Fransa da bu türlü bir karar aldı. Başka Avrupa ülkelerinin de iştirakiyle vizesiz seyahat devri sona erdi.
Sonrasında ise AB içindeki hudutları ortadan kaldıran Schengen Muahedesi ortaya çıktı. Bu gelişmenin akabinde Schengen Vizesi hayatımıza girdi. En başlarda ücretsiz verilen bu vize, daha sonra fiyatlı hâle geldi.
Vizenin kaldırılması için neler yapıldı?
Ekim 2005’te Türkiye-Avrupa Birliği tam üyelik müzakereleri başlamıştı. Lakin AB’den o vakitler vize konusunda rastgele bir jest gelmedi. 2016’da ise Türkiye, AB ile göçmen mutabakatı yaptı. Bu biçimde vize kolaylığı ve muafiyetinin sağlanacağı söz edilmişti. Lakin buradan da bir sonuç çıkmadı.
Bunların yanı sıra 2013 yılında Avrupa ile “Vize Serbestisi Diyaloğu” başlatıldı. Bunun hedefi ise kısa müddetli ziyaretlerde vatandaşlarımıza uygulanan Schengen vizesini kaldırmaktı. Lakin şu ana kadar bu bahiste da bir gelişme görmedik.
Vize sorununun gerisindeki öbür muhtemel nedenler için:
