Bir Hayat Felsefesi Seç: Yaşamınızı Daha da Anlamlı Getirecek 10 Çarpıcı Bakış Açısı

Hiç durup düşündünüz mü, neden buradayız? Hayatın manası nedir? Bu sorular yüzyıllardır felsefecilerin, şairlerin, bilim insanlarının başını kurcalıyor. Lakin herkesin bu sorulara verdiği yanıt birbirinden farklı. Hâl bu türlü olunca da hayatı anlamlandırma seyahatinde karşımıza birçok bakış açısı çıkıyor.

Kimi için ömrün manası, sevdikleriyle geçirdikleri vakitte gizliyken kimileri için bu, evrenin sırlarını çözmek olabilir.

Hayatınızı daha manalı getirmek istiyorsanız size rehber olacak 10 farklı bakış açısını derledik:

Hedonizm: Keyfine bak!

Antik Yunan kökleriyle derinlere uzanan hedonizm, hayatın manasını azamî zevk ve asgarî acı üzerine kuran bir hayat ideolojisi. Âlâ bir hayat geçirmek istiyorsanız yapmanız gereken en değerli şey mümkün olduğunca çok zevk almak ve acıdan kaçınmak.

Peki bunu pratikte nasıl işleyeceksiniz? Karşılığı epey kolay. İyi yemekler yiyin, hoş müzikler dinleyin, sevdiklerinize vakit geçirin. Bu üzere günlük zevkler ile hayatınızı anlamlandırmanın anahtarını bulabilirsiniz.

Egzistansiyalizm (Varoluşçuluk): Kendi manasını kendin yarat

Jean-Paul Sartre üzere düşünürlerin öncülük ettiği egsistansiyalizm; bireysel özgürlük, seçim ve kişisel sorumluluk üzerine kurulu bir öbür bakış açısı. Bu ideolojiye nazaran hayat başlı başına anlamsız ve bizim vazifemiz kendi hayatımızın manasını yaratmak.

Her kararımız, her aksiyonumuz bize has bir mana katıyorsa o vakit kendi yolunuzu çizin, kendi öykünüzü yazın ve hayatınızı kendi değerlerinizle doldurun. Bu aslında özgür iradenin en somut tabiri.

Utilitaryanizm (Yararcılık): En büyük memnunluğu en çok kişiye

Utilitaryanizmde bir aksiyonun doğruluğu yahut yanlışlığı, o aksiyonun en çok sayıda insan için en büyük memnunluğu yahut en az acıyı sağlayıp sağlamadığına nazaran bedellendiriliyor. Jeremy Bentham ve John Stuart Mill üzere filozoflar da toplumun genel refahını artırma amacına odaklanıyordu.

Peki bu ne demek? Günlük hayatta insanlara yardım etmek, çevreyi korumak üzere kolay aksiyonlarla bakış açınızı diğer bir boyuta çevirebilirsiniz. Bu sayede toplum olarak da bir bütün hâlinde ilerleyebiliriz.

Nihilizm: Mana aramayı bırak

Var oluşsal bir boşluk ve üniversal bir anlamsızlık fikri üzerine kurulu nihilizm biçimine nazaran kainatta hiçbir şeyin sonuncu bir hedefi ya da pahası yok. Friedrich Nietzsche üzere düşünürler, bu bakış açısını savunarak, insanların anlam arayışının boşuna olduğunu, bunun yerine mevcut anın gerçekliğini kabul etmeleri gerektiğini vurgularlar.

Böyle düşününce biraz karamsar üzere görünse de kimi beşerler için nihilizm özgürleştirici bir ideoloji.

Teistik yaklaşımlar: Tanrı’nın planı içerisinde

Birçok din, hayatın manasını tanrısal bir planın kesimi olarak görüyor. Hristiyanlık, İslam, Hinduizm üzere dünya dinleri, hayatın manasını yaradanın iradesi doğrultusunda şekillendiriyor. Bu inanca nazaran de her bireyin hayatı, daha büyük bir kozmik senaryonun bir kesimi ve her şey tanrısal bir gaye uğruna gerçekleşiyor.

Derin bir teselli kaynağı ve hayat rehberi arayanlar, teistik yaklaşımlarla hayatını değiştirebilir.

Stoacılık: Denetim edilebilen üzerine odaklan

Antik Yunan ve Roma’dan gelen stoacılık, duygusal direnç ve mantık üzerine şurası. Stoacılar; hayatın manasını, dış etkenlerin bizi alt etmesine müsaade vermeden, denetim edebileceğimiz şeylere odaklanarak buluyor.

Onlara nazaran memnunluk, dış şartlardan bağımsız olarak, kişinin iç huzurunda yatıyor. Günlük hayatta ise bunu gerilimli durumlar karşısında sakin kalmak ve mantıklı düşünmeyi sürdürerek uygulayabilirsiniz.

Budizm: Acıdan kurtuluş

Budizm nazaran hayatın manası, acı çekme durumundan kurtulmak ve aydınlanma (Nirvana) durumuna ulaşmak. Buddha’nın öğretileri, ömrün doğal olarak acı ile dolu olduğunu ve bu acının, isteklerimizden kaynaklandığını söylüyor.

Birçoğumuz aslında bunu hayatında uyguluyor. Zira Budistlere nazaran meditasyon, ahlaki hayat ve şuurlu farkındalık pratikleri yoluyla içsel huzura ve istikrarlı bir yaşama ulaşabiliriz. Bu süreçte de bireyler isteklerini denetim altına alarak ömrün karmaşasından uzaklaşıyor ve gerçek mutluluğa erişebiliyor.

İnsancıl yaklaşım: Ferdî potansiyeli gerçekleştirme

İnsancıllık, insanın kendi potansiyelini gerçekleştirme sürecini hayatın merkezine koyuyor. Bu ideoloji, her insanın kendi içsel yeteneklerini keşfetme ve bunları en üst seviyeye çıkarma kapasitesine sahip olduğunu öne sürüyor.

İnsancılar; ferdî büyüme, yaratıcılık ve insan münasebetlerinde derinlik arayışının, hayatımızı anlamlandırmanın ve zenginleştirmenin anahtarı olduğunu savunuyor.

Pragmatizm: İşe fayda olanı yap

Pragmatizm, teorilerin ve inançların pratik sonuçlarına odaklanıyor. Pragmatistlere nazaran bir fikrin pahası, onun uygulamadaki sonuçlarından geliyor.

Yani hayatın manasını bulma süreci, hangi aksiyonların en güzel sonuçları verdiğini görmekle ilgili. Bu bakış açısı aslında daima deneme ve yanılma ile optimal tahlillere ulaşmayı teşvik ediyor.

Postmodernizm: İzafi anlamlar

Ve son bakış açımız olan postmodern ideoloji, mananın objektif değil, öznitel ve nispi olduğunu savunuyor. Büyük anlatılara ve genel geçer doğrulara karşı çıkılıyor.

Postmodernizmde, bireyler yahut topluluklar kendi gerçekliklerini ve anlamlarını kendileri yaratır. Bu bakış açısına nazaran de çeşitli kültürel ve ferdî perspektifler, hayatın manasını şekillendirirken her birinin kendi içinde geçerli olduğu kabul ediliyor.

Hayatınızın manası olan bakış açınız hangisi ya da hangisini hayatınıza katmaya karar verdiniz? Yorumlarda buluşalım.

İncelemek isteyebileceğiniz öbür içeriklerimiz: