Amerika’yı Amerika Yapan Gökdelenler, Çoğu Eyaletinin Aksine Washington’da Neden Yok?
Her tarafı gökdelenlerle dolu Amerika’da birçok eyalet yüksek binalara sahip, başşehir Washington dışında. Muhtemelen buna inanmakta zahmet çekip internette görsellere bakacaksınız. Lakin gerçek söylüyoruz, Amerika’nın birçok eyaletinin tam bilakis Washington’da yüksek bina epey sayılı!
Hatta kent merkezinde bir gezintiye çıktığınızda epeyce sade bir görünüm sizi karşılayabilir. Yol boyunca uzanan binaların en yükseği 13 katlı. Bunun sebebi ise aslında çok kolay.
“E pekala neden Amerika’nın göbeğinde, Amerika’yı Amerika yapan yüksek binaları yapmak akıllarına gelmedi?” diye düşünebilirsiniz. Bu yüzden çok bekletmeden neden bu türlü bir durum olduğunu anlatalım.
Amerika demek gökdelen demek.
New York’un ihtişamlı gökdelenleri, Atlanta’nın America Plaza’sı ve daha kacı. Yalnızca Kuzey Amerika’daki gökdelen sayısının 2807 olduğunu söylesek? Hâl bu türlü olunca Washington’da neden böyle yapıların olmadığı da merak konusu.
Başkent Washington D.C.’de en yüksek bina Washington Anıtı, o da 169 metre. New York’taki Empire State Binası ise 443 metre. İkisi ortasındaki muhakemeyi yaptığımızda Washington’ın neden 169 metre hududu olduğunu anlamak oldukça zorlaşabilir.
Aslında bunun nedeninin 1910’da yürürlüğe giren ve o vakitten bu yana neredeyse hiç değişmeyen kat yükseklik hududu olduğu düşünülüyor.
Şehirde en yüksek binanın anıt ve ABD Kongre Binası olmasından ötürü iki binanın yükseklik sonunun geçilmemesi gerektiği, bu yüzden de kentin kısa yapılarla dolduğu kabul görmüş bir sebep.
Bu, bir fikir olsa da aslında durum yalnızca bununla sonlu değil. Bu yasaya nazaran 13 kattan üstte bir bina inşa edilemez. Birkaç istisna olması dışında aslında 21. yüzyılda bir manası var mı diye insan düşünmeden edemiyor. Ki Washington Belediye Lideri Muriel Bowser dâhil birçok insan bu hususta hemfikir.
Bowser, bu kat sonunun kenti kısıtlamaya ve daha kıymetli bir hâle getirmeye hizmet ettiğini düşünerek yüksek katlı binaların yapılmasını, bu binaların kente diğer bir hava katacağını savunuyor.
Başka örnekleri de var: Mesela 1980’lere kadar Philadelphia’da hiçbir bina 548 metrelik belediye binasından daha uzun olamazdı.
Belediye binasından yüksek bir binanın kent merkezini olumsuz etkileyeceği inanışı birtakım bölgelerde de vardı. Ancak bu hudut aşılınca eski Philadelphia Belediye Lideri W. Wilson Goode, “Bu yapay tavanı aşmak, insanların bu kentin sonunun gökyüzü olduğunu söylemesinin bir yoluydu.” diye açıklama bile yaptı.
Bu cins örneklerin olması Washington için de sonu aşmanın mümkün olabileceğini düşündürüyor. Beşerler, kat hududunun aşılmasını istese de bu durum Londra’da da yaşandığında insanların büyük, ruhsuz ve sıkıcı binalara kapanıp kaldıklarından; herkesin tekdüze bir hayat sürdüğünden bahsediliyor. Birebir durumun Washington için yaşanmasını istememeleri beklenen.
1910’da yenilenen 1899 ABD Kongre Binası Yüksekliği Yasası’nın gerisindeki asıl sebebe gelelim mi?
Aslında yasanın mantığı daha çok pragmatik bir nedene dayanıyor.
Bu yasanın sebebi de bölgedeki itfaiye ekipmanlarının lakin bu kadar yüksekliğe ulaşabiliyor olmasıydı. Kentin güvenliğini sağlamak için de bu türlü bir yasa yürürlüğe girdi. Washington’ın ABD hükûmetinin merkezi olma rolünden kaynaklanan güvenlik önlemleri de bu durumun önüne geçiyor.
Şehir, Beyaz Saray’a ve çeşitli departman binalarına mesken sahipliği yapıyor. Birtakım bölgelerde kalıcı uçuşa yasak bölge ilan edildi ve yüksek binaların tehlikeye atılmamasını sağlamak için öteki güvenlik tedbirleri de alındı.
Yükseklik Yasası’nın yürürlüğe girmesinden bu yana pek çok şeyin değiştiği açık. Bölge; savaş sonrası iki patlamadan, Büyük Buhran’dan, onlarca yıllık düşüşten geçti. Şu anda da Amerika Birleşik Devletleri’nin en süratli büyüyen metropol alanlarından da birisi.
Amerika ile ilgili öbür içeriklerimiz:
