Halk ortasında hazımsızılık olarak bilinen dispepsi, yaşayanlar için epeyce hudut bozucu olan bir cins sindirim meselesidir. Genel olarak ağır bir yemek sonrası kendini gösterir lakin bazen kronik hale de gelebilir. Birden fazla vakit zararsız bir sorun olarak görülür lakin birtakım belirtilerle birlikte geldiği vakit farklı hastalıkların habercisi olabilir.

Eş dost daima birlikte masaya oturup tıka basa lezzetli bir yemek yedikten sonra hepimiz karnımızın şiştiğini hissederiz, bu olağan bir durumdur. Lakin bazı durumlarda bu şişlik hissi katlanılmaz hale gelir ve bu da dispepsi olarak isimlendirilir. Halk ortasında hazımsızlık olarak da bilinen dispepsi aslında bir çeşit sindirim sıkıntısıdır ve genel olarak çok da ziyanlı bir durum olarak görülmez.

Dispepsi zararsız bile olsa can sıkıcı bir durum olduğu için uzman bir tabibe gittiğinizde bazı tedavi teknikleri uygulanacaktır. Kimi durumlarda ise dispepsi bir hastalık olarak değil, bir belirti olarak kabul edilir. Zira kronik hale gelen hazımsızlık durumu, bilhassa birtakım belirtilerle birlikte geldiği vakit, diğer hastalıkların habercisi olabilir. Tasaya kapılmanıza gerek yok zira dispepsi birden fazla vakit küçük hayat usulü değişiklikleri ile düzelir.

Önce problemimizi tanımlayarak başlayalım; Dispepsi nedir?

Halk ortasında hazımsızlık olarak da isimlendirilen dispepsi, özellikle karnın üst bölgesinde hissedilen ağrı ve rahatsızlık hissidir. Birden fazla vakit ağır bir yemek sonrası ortaya çıkar lakin bazen kronik hale gelebilir. Dispepsi yaşayan kişi, yemek sırasında ya da yemekten çabucak sonra kendini olağandışı derecede tok hissedecektir.

Her şişlik dispepsi değildir; İşte en yaygın görülen belirtilerinden kimileri:

  • Erken gelen tokluk hissi
  • Yemek sonrası fazla tokluk hissi
  • Karnın üst kısmında ağrı
  • Karnın üst kısmında yanma
  • Mide bulantısı
  • Aşırı gaz
  • Göğüste yanma hissi
  • Koyu renk kusma
  • Yutkunma güçlüğü
  • Koyu renk dışkı
  • Göğüste ağrı
  • Nefes darlığı
  • Terleme
  • Midede güya bir yumru var üzere hissetme
  • Sürekli halsizlik

Genel olarak dispepsi durumu yaşayan bireylerde yaygın olarak görülen belirtilerden kimileri bu halde. Elbette bu belirtilerin hepsi her dispepsi durumunda ortaya çıkmaz. Kişinin durumuna nazaran bu belirtilerin birden fazla vakit birkaç tanesi farklı yoğunluklarda ortaya çıkabilir. Kimi belirtiler kısa müddetli, kimileri ise kronik olarak kendini gösterir.

İyi lakin dispepsi neden olur?

  • Çok yemek
  • Hızlı yemek
  • Fazla yağlı ve baharatlı yemek
  • Alkollü ve kafeinli içecekleri çok tüketmek
  • Yemekten sonra direkt yatmak
  • Hareketsiz yaşam
  • Sigara içmek
  • Aşırı stres
  • Farklı ilaç kullanımları
  • Gereksiz ağrı kesici ve gibisi ilaç kullanımı
  • Reflü
  • İrritabl bağırsak sendromu
  • Pankreas iltihabı
  • Pankreas ve safra kesesi anomalileri
  • Kabızlık
  • Laktoz ya da gluten intoleransı
  • Bağırsak düğümlenmesi
  • Mide tembelliği
  • Bağırsak damarı tıkanıklığı
  • Mide iltihabı
  • Diyabet
  • Çölyak hastalığı
  • Tiroid hastalıkları
  • Safra kesesi taşı
  • Mide kanseri

Genel olarak dispepsi durumuna neden olduğu bilinen hastalık ve durumlardan kimileri bu biçimde. Merak etmeyin, çoğu vakit bireyde dispepsi oluşmasının nedeni birinci hususlardaki hayat üslubuna bağlı hareketlerdir. Yani rastgele bir hastalığı olmayan lakin sıhhatsiz yaşayan bireylerde de dispepsi görülür. 

Dispepsi olup olmadığı nasıl teşhis edilir?

Eğer üstteki belirtileri sistemli olarak hissediyorsanız öncelikle uzman bir tabibe giderek şikâyetlerinizi anlatmalısınız. Doktorunuz sizden kan testi, nefes testi, dışkı testi, endoskopi ya da bağırsak taraması isteyebilir. Bu testlerin sonucuna nazaran doktorunuz sizde dispepsi olup olmadığını teşhis edecektir. Elbette bu testler her vakit istenmeyebilir. Bunun kararını doktorunuz verecektir. 

Peki dispepsi nasıl tedavi edilir?

Girişte de bahsettiğimiz üzere dispepsi yani hazımsızlık her vakit tek başına bir hastalık olarak kıymetlendirilmez. Doktorunuz, dispepsinin diğer rastgele bir hastalıktan kaynaklandığını düşünüyorsa o hastalığı teşhis ederek uygun bir tedavi usulü izleyebilir. Şayet bu durumun gerisinde rastgele bir hastalık yoksa sindirim düzenleyici, mide asidi düzenleyici ya da farklı bir mide ilacı verebilir. Birden fazla vakit ilaç kullanımına bile gerek kalmadan ömür üslubu değişiklikleri ile dispepsi sorunu ortadan kaldırılabilir.

Dispepsiyi önlemek ya da şiddetini azaltmak için yapabilecekleriniz:

  • Hekim tavsiyelerine uyun.
  • Hazımsızlığınızı tetikleyen besinlerden uzak durun.
  • Küçük porsiyonlar tüketin.
  • Yavaş yiyin.
  • Alkol kullanımını sonlandırın.
  • Kafein kullanımını sonlandırın.
  • Sigarayı bırakın.
  • Kafanıza nazaran ilaç kullanmayın.
  • Fazla kilolarınızdan kurtulun.
  • Düzenli idman yapın.
  • Nane limon, kimyon, rezene, papatya çayları için.
  • Yatarken başınızı üstte tutacak biçimde altına bir yastık koyarak uyuyun.
  • Stres denetimini sağlayın.

İşte dispepsiyi önlemek ve şiddetini azaltmak için yapabilecekleriniz bu biçimde. Listeye baktığınız vakit aslında hepsinin sağlıklı ömür için olmazsa olmazlar olduğunu göreceksiniz. Yani sağlıklı olursanız dispepsi yaşamazsınız. 

Ne vakit doktora gitmek gerekir?

İştah kaybı başladıysa, olağandışı kilo vermeye başladıysanız, sürekli kusuyorsanız, bu kusma kanlı oluyorsa, dışkınızın rengi daima çok koyu hale geldiyse, yutkunma sıkıntıları kronik hale geldiyse, halsizlik hissi olağandışı seviyeye geldiyse kesinlikle uzman bir tabibe muayene olmalısınız. Şayet nefes darlığı, göğüs ağrısı ve terleme ağır bir biçimde yaşanıyorsa acil müdahale gerekebilir. 

Özetleyelim; Dispepsi ne demek?

Dispepsi yani hazımsızlık bir cins sindirim meselesidir ve her yaştan bireyde görülebilir. Orta sıra çok yediğiniz vakit hazımsızlık yaşamanız olağandır lakin kronik hale gelmesi farklı hastalıkların kuşkusunu doğurabilir. Özellikle üstte bahsettiğimiz kimi belirtiler ağır bir formda ortaya çıkmaya başladıysa uzman bir tabibe muayene olmanızın vakti geldi de geçiyor demektir.

Halk ortasında hazımsızlık olarak da bilinen dispepsi nedir, ne yeterli gelir, nasıl geçer gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız sadece bilgilendirme gayelidir. Tüm sıhhat hususlarında olduğu üzere dispepsi hakkında da en yanlışsız ve size özel bilgiyi uzman bir tabipten almanız gerektiğini unutmayın. 

Kaynaklar: AAFP, Mayo Clinic, Cleveland Clinic 

What is your reaction?

0
Excited
0
Happy
0
In Love
0
Not Sure
0
Silly

Cevap bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir