TDK, Yıllardır Tepki Çeken Dört Cinsiyetçi Kelime Tanımını Sözlükten Kaldırdı!
TDK, 20 Temmuz’da güncellediği Türkçe sözlükte yıllardan beri reaksiyon toplayan dört söz tarifini da kaldırdı.
Türk Lisan Kurumu (TDK), 20 Temmuz 2023 tarihinde Türkçe sözlüğünü güncelleyerek birtakım sözlerin yazımında değişikliğe gitti. Ayrıyeten sözlüğe “Türkiyeli” sözünü ekledi, toplumsal medyadaki tartışmaların akabinde bu kelimeyi ve tarifini sözlükten kaldırdı.
Öte yandan sözlükte yapılan güncellemeler sırf bunlarla hudutlu değildi. Geçtiğimiz yıllarda cinsiyetçi olmakla suçlanıp tepki çeken dört tarifi da kaldırdı.
TDK’nin cinsiyetçi tarifleri kaldırdığı sözler ve kaldırılan tanımlar:
- Müsait: Flört etmeye hazır olan, kolaylıkla flört edebilen (kadın)
- Kirli: Aybaşı durumunda olan (kadın)
- Serbest: Ağırbaşlı olmayan, hoppa (kadın)
- Esnaf: Kötü yola sapmış olan kadın
Söz konusu söz tarifleri için geçtiğimiz yıllarda Change.org’ta imza kampanyaları başlatılmış, bu tanımlamaların kaldırılması talep edilmişti. Bu imza kampanyaları ve toplumsal medyadaki yansılar sonucunda yapılan değerlendirmeler o denli gözüküyor ki haklı bulundu ve TDK, tarifleri Türkçe sözlükten kaldırdı.
TDK, kelam konusu tanımlar için daha evvel sert savunma yapmıştı:
7 Mayıs 2016 tarihli haberlerde TDK yetkililerinin yansılara yönelik savunmasına yer verilmişti. Habertürk’e açıklamada bulunan (Orijinal irtibat için buraya tıklayın.) TDK yetkilileri, şu tabirleri kullanmıştı:
“Şu anda sözlükte 117 bin kelam varlığı, 93 bin husus başı var. Bu kadar kelimeyi tanımlamak kolay iş değil. ‘Vay efendim sözlükte aşağılayıcı tanımlar var.’ Bu tanımlar, halk ortasında var. Türkçe sözlüğü hazırlarken TDK masa başında oturup bir kelimeyi tanımlamıyor.”
Özellikle “kirli” sözcüğünün tarifi içinse şöyle denmişti:
“Sanılıyor ki TDK bu manaları yükledi. Bu sözcük, halk ortasında yahut rastgele bir müellif tarafından kullanılmış. Biz de oradan almışız. Bu manada kullanılmış demişiz ve oraya eklemişiz. ‘Kirli’ sözlükten çıkarılmayacak. Sözün başına ‘mecaz’ kısaltması eklenecek.”
