Kot Pantolonların Çoğu Neden Mavi Tonlarındadır? İçinin Beyaz Olmasının Bile Bir Nedeni Var!
Şimdilerde saymakla bitmeyecek kadar rengine ulaşmak mümkün olsa da kot pantolonların neden çoklukla mavi ve tonlarından üretildiğini ve bizim de çoklukla bu renkte olanları tercih ettiğimizi hiç düşündünüz mü?
Muhtemelen bu satırları okuyana dek, neden kot pantolon dendiğinde aklımıza çoğunlukla mavi renkte olanların geldiğini ve yıllardır bu renk tonlarındakileri benimsediğimizi hiç sorgulamadınız.
Ancak “mavi kot” demenin bile kulağımıza gereksiz geldiği bu kıyafetlerin, günümüze gelene kadar hangi etaplardan geçtiği ve mavi rengin kotlarla nasıl özdeşleştiği bir epey ilgi cazip.
Öncelikle kot pantolonun geçmişine bir seyahat yapalım ve bu kıyafetin nasıl yaygınlaştığına bakalım.
“Kot pantolon” tabiri, yaklaşık 1600’lerden beri erkeklerin giydiği -tabiri caizse- kaba kıyafetler için kullanılıyordu ve aslında bu kotların üretiminde kullanılan güçlü kumaşlar, ekseriyetle Fransa’nın Nîmes kentinden ithal ediliyordu.
Amerikalı üreticiler de “serge de Nîmes” ismini “denim” olarak kısalttı ve bu halde anılmaya devam etti. Koyu mavi ve pamuklu kumaştan yapılmış kot pantolonlar, birinci olarak 1849 yılında California’da altın madencileri için bir iş pantolonu olarak üretilmişti.
Fakat üretimi gerçekleştirilen bu kıyafetler, birinci etapta gereğince güçlü değildi ve uzun kullanım müddetleri vadetmiyordu.
Bu esnada Levi Strauss, 19. yüzyılda birinci fabrikasını kurdu ve bildiğimiz kot pantolonları üretmeye başladı. Bu giysilerin rengi de hiç elbet maviydi lakin neden sadece mavi?
Kot pantolonlar için seçilen rengin mavi olmasının en temel sebeplerinden biri, bu boyanın öbür renklerden farklı olarak taşıdığı kimyasallardı. Birden fazla boya, sıcak havalarda ekseriyetle kumaşa nüfuz ederek rengin yapışmasına neden olur fakat mavi boyanın fonksiyonu tam karşıtıdır. Kumaşa nüfuz etmeden yalnızca iplerin dışına yapışır.
Ayrıca çivit boyası, öteki boyalara nazaran pamukla çok daha âlâ bir etkileşime girdiği için de tercih edilir.
Pamuk ısıtıldığı vakit birden fazla boya içine işler ancak çivit boya, yüzeye tutunur ve orada kalır. Çivit mavisi tıpkı vakitte birinci sefer Antik Mısır’da ortaya çıkmıştı ve o vakitler bu renk, gücün ve statünün bir simgesi pozisyonundaydı.
Bunun sebebi ise çivit mavisi ismi verilen bu boyayı elde etmenin hayli meşakkatli oluşuydu. Hâlihazırda maden çalışanlarına pantolon üretmeye devam eden Levi Strauss da bu rengi pantolonları boyamak için kullanmaya başladı.
Levi’nin maviye boyadığı bu pantolonlar, o vakitler zenginliğin bir sembolü haline gelmişti ve devir içerisindeki çabucak hemen her insan, bu pantolonlara sahip olmanın peşindeydi.
Artan talebi karşılıksız bırakmayan Levi, şimdilerde de hâlâ varlığını sürdüren Levi’s markasının sağlam temellerini attı. Ayrıyeten herkesin hayranlık duyduğu bu pantolonların üretimi epeyce sonluydu zira çivit mavisinin üretimi de epey zordu.
Zaman içerisinde bu boya, sentetik hallerde üretilmeye başlandı ve böylece herkesin ulaşabileceği bir pantolonun ham maddesi haline geldi. Tekrar bu boya, suyla karşılaştığında kendini salmıyor ve bulaşmalara da sebebiyet vermiyordu.
Bir detay daha var: Pekala dışı mavi olan bu pantolonların, içi neden beyaz?
Aslında bu büsbütün bir tasarruf stratejisi. Pantolonlar üretilirken kullanılan çözgü iplikleri çarçabuk boyanır lakin atkı ipliklerinin rengi yoktur, yani beyazdır. Kendilerince bir kumaş dokuma formülü geliştiren üreticiler, böylece her giysi modülüne harcadıkları boya ölçüsünü azaltmış olur.
Böylelikle mavi ve tonları dışındaki pantolonların, neden daha süratli eskidiğine ve renklerinin uzun müddetler kalıcı olmadığı sonucuna da ulaşmak da mümkün. Yani çivit dışındaki boyalar, renklerini ve ipliklerini kaybetmeye çok daha meyilli.
Özetle bir vakitler maden emekçilerine yönelik ortaya çıkan bu kıyafetler, şimdilerin en tanınan ve yaygın giysi ürünlerinden biri haline gelmiş durumda ve aslında günümüzde hayli kolay ulaşabildiğimiz pantolonlar, bu günlere bir oldukça çetin yollardan geçerek gelmiş vaziyette.
