Büyük Bir Depreme Yer Altındaki Metroda Yakalanırsak Neler Olur? Üstümüzdeki Toprak Yığını Çöker mi?

Ülkemizde yaşanan yıkıcı sarsıntıların akabinde İstanbul’da da beklenen büyük zelzeleden ötürü herkes her an tetikte. Merak edilenler ortasında da neredeyse hepimizin her gün kullandığı toplu taşıma araçları var. Otobüs neyse de yer altındaki metroda sarsıntıya yakalanırsak o vakit ne yapacağız?

Sanılanın tersine aslında en ‘güvenli’ yerlerden biri olarak söz edilen metrolar, zelzele anında da güvenilirliğini koruyan bölgelerden biri. “Fay sınırına daha yakın olduğu için daha sarsıcı bir tesir yaratmaz mı?” diye merak edenlerdenseniz, içeriğimizi okumaya devam edin.

Uzmanların da bu mevzuda belirttiği bilgiler ışığında depreme metroda yakalanırsak ne üzere bir durumla karşılaşırız ve ne yapmalıyız sorularına cevap bulmaya çalışacağız.

Metro İstanbul Genel Müdürü Özgür Soy ve Yıldız Teknik Üniversitesi Ulaştırma Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halit İhtimam, merak edilenleri tek tek açıklamıştı.

Öncelikle içinize su serpelim, yapay zekâdan aldığımız bu türlü bir görselin gerçekleşme ihtimali neyse ki yok denecek kadar az. Fay sınırı haritası incelendiğinde Marmara Denizi haricinde demiryollarının fay sınırından geçmeyecek halde ve metro tasarımlarının da 8 şiddetindeki depreme kadar sağlam olarak inşa edildiği söyleniyor. Zelzele esnasında tekrar de içerideki insanları çıkış istikametine gerçek boşaltmanın mümkünlüğü var ise bunun en hakikat karar olduğu da belirtiliyor.

Deprem sırasında metroların tehlikeli olduğu yanılgısı epey yaygındır, lakin metro sistemleri, zelzele anlarında en inançlı yerlerden biridir. Metro çizgileri, yer altında bulundukları için yer üstünde bulunan binalar gibi deprem sallantılarına maruz kalmama avantajına sahiptir. Bu nedenle, sarsıntı anlarında çökme yahut kırılma riski çok düşüktür.

Deprem anında metroda seyahat yapan bireylerin zelzelesi hissetme mümkünlüğü hayli az.

Dünyanın her yerinde, mümkün bir savaş, zelzele ve afet durumlarında sığınılabilecek en inançlı yer metrolardır. Bu çeşit durumlara nazaran hazırlanan araçlar, her türlü simülasyon ve güvenlik tedbirinden geçiyor. 2020 yılında İstanbul metrosunda yapılan zelzele tatbikatında da bu türlü bir durumda ne yapılması gerektiği uygulamalı olarak gösterildi.

Peki neler yapabiliriz?

Metronun içindeyken:

Deprem esnasında metroda bulunmanız halinde size en yakın bulunan koltuğun yanında cenin durumu alın, mümkünse araç içinde tutunma yerlerine tutunun. Bu esnada da başınızı bir çanta üzere bir eşya ile muhafaza altına alın.

Anons ve duyuruları takip etmek bu esnada epey değerli. Yolcu tahliyesi gerçekleşmediği sürece aracı terk etmeyin ve inançlı bir bölgede sabit kalın. Bunun yanında metrolarda operatörler çekmediği için 200 metrede bir bulunan “bas konuş” interkomu ile direkt istasyon ile de irtibat de kurulabiliyor.

Eğer metronun içinde değil de istasyondaysanız:

Peronda bulunduğunuz noktada kendinize inançlı bir alan seçin ve en yakınınızda bulunan sütunun yanında çömelerek bekleyin. Şayet bu esnada yürüyen merdivenlerdeyseniz sıkıca tutunun, asansördeyseniz tüm katlara basın, duran birinci katta inin ve inançlı bir alana geçin. Bu türlü durumlarda asansörler muhakkak bir müddet devre dışı kalır; sonrasında tekrar çalışır.

Mescit, tuvalet üzere ortak kullanım alanlarında ise yaşam üçgeni oluşturmak hayatî bir değere sahip. Görevlilerin talimatlarını ve anonslarına kulak vererek hareket etmek ihmal edilmemesi gerekenlerin başında geliyor.

Deprem anında kesilen elektriğe de bir tahlil geliştirildi.

İstasyonlarda bulunması gereken jeneratörler dakikalar içinde devreye girerek muhtemel bir kesintide bile elektriğin sürekliliğini sağlayacaktır. Ayrıyeten Metro İstanbul, AFAD tarafından öncelikli olarak güç verilecek işletmeler ortasında yer alıyor. İstanbul sarsıntısından ötürü alınan tedbirlerden bahseden Özgür Soy, İstanbul’un Uzunçayır Barajı büyüklüğünde güç potansiyeli bulunan bir jeneratör gücüne sahip olduğunu söylüyor.

Metrolar bunun yanında lojistik takviye aracı olarak da kullanılacak. Mümkün bir zelzelenin ardından kara yollarının olabildiğince boşaltılması gerek, bunun için de halkın, ulaşım için metroyu kullanması bekleniyor.

Tüm bunların yanında tam donanıma sahip takımlar de bunun için eğitiliyor. Zelzelede panik yapmak yalnızca vakit kaybettirecektir, metroların en emniyetli bölgelerden birisi olduğunu unutmamakla birlikte o an kendimize, inançta durabileceğimiz bir alan yaratmak son derece önemli. 

Umuyoruz ki bu yazıdaki hiçbir durumun yaşanmasına gerek kalmaz lakin tedbir almak hayat kurtarır.