Barajlar Sayesinde Yağmur Suları Bile Filtrelenirken Neden Okyanus Sularını Tuzdan Arındırıp Kullanmıyoruz?
Her geçen gün artan su krizinin, gelecek yıllarda su savaşlarını bile ortaya çıkaracağı söyleniyor. Durum bu kadar ciddiyken neden Dünya yüzeyinin %70’ini oluşturan okyanus sularını tuzdan arındırıp içme suyu olarak kullanmayı hiç düşünmüyoruz?
Su kıtlığı artık inkâr edilemez bir gerçek. Evvelden sırf belirli bölgeler için duyduğumuz bu sorun, ileride ne yazık ki tüm dünya için geçerli olacak.
Bu sorunu çözmeye odaklanan birçok çalışma yapılıyor ama hiçbiri kâfi değil. Öbür biir yandan, gezegenimizdeki suyun %96’sını oluşturan okyanuslardan faydalanarak su gereksinimimizin neredeyse yarısını karşılayabiliriz. Pekala bunu neden yapmıyoruz?
Suyu tuzdan arındırmak, varsayım ettiğimizden çok daha sıkıntı.
Tuz, suda çok kolay bir halde çözünüyor ve güçlü kimyasal bağlar oluşturuyor. Bu bağların kırılması ise sahiden sıkıntı, maliyetli ve epey güç gerektiren bir süreç.
Hatta o kadar kıymetli ki arıtılmış su satın almaya kalkarsak şu anda içme suyu olarak kullandığımız sulardan 5 kat daha fazla para ödemek zorunda kalırız.
Tuzu, sudan ayrıştırmak için farklı metotlar kullanılıyor.
Termal damıtma metodunda; kaynayan su, tuzu geride bırakarak onu buhara dönüştürüyor ve soğutularak tekrar suya çevriliyor. Öteki usulde ise suyu tuzdan ayıran yarı geçirgen bir zardan geçiriliyor. Tuzla suyu ayrıştırmak için önemli düzeyde güç de gerekiyor. Yani güç ve maliyet o kadar fazla ki tatlı suyu kullanmak, tuzlu suları arındırmaktan çok daha kolay ve ucuz.
Bu iki formül dışında; başka bir sistem sayesinde, büyük arıtma aygıtları olmadan, küçük bir aygıtla ve tek tuşla da yapabiliyoruz. Filtre yerine iyon konstantrasyonu kullanan, hatta kimileri Güneş gücüyle çalışan bu aygıtlar şu geliştirilmeye devam ediyor ve ileride büyük gelişmelere yol açacağı kestirim ediliyor.
Ekosistem de ziyan görebilir.
Suyu, tuzdan ayırmanın elbette çevresel maliyetleri de var; ayrıştırma tesisleri, deniz hayatına ziyan veriyor. Yavru balık ve plankton üzere küçük deniz canlıları öldürülüyor ve doğal istikrar bozuluyor.
Ayrıca, sudan ayrılıp geriye kalan tuzla ne yapılacağı üzere bir sorun de baş gösteriyor. Arındırma sürecinde 1 litre su için, 1.5 litre tuzlu su ortaya çıkıyor. Bu çok tuzlu suyun, okyanuslara ya da denizlere geri pompalanması yeniden birebir şekilde su altı yaşamına önemli ziyan verebiliyor. Elbette zararın ölçüsünü azaltmak da mümkün ama işin içine tekrar maliyet artışı giriyor.
Tuzdan arındırma formülü ileride daha büyük meselelere yol açabilir.
Arıtma yollarını kullandıkça okyanuslardaki ve denizlerdeki tuz oranı artacağı için suyun filtrelenmesi her geçen gün daha kıymetli bir hâle gelir ve filtrelenecek tuz oranı arttıkça daha fazla enerji gerekir.
Kısacası ne yaparsak yapalım, Dünya’yı getirdiğimiz son duruma baktığımızda ufak çaplı süreksiz çözümler üretebiliriz ancak ferdi olarak hepimiz birebir oranda bilinçlenmediğimiz sürece yahut devletler ve şirketler mevzuya el atmadıkça geri dönülemez bir noktada olduğumuz bir gerçek.
Deniz ve okyanus sularını tuzdan arındırma çalışmaları birtakım ülkelerde sürdürülüyor.
Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve İsrail; temiz su kaynağı olarak tuzdan arındırma tekniği kullanıyor. Bu ülkelerde neredeyse hiç yer altı suyu yahut tatlı su kaynağı bulunmadığından tuzdan arındırma bir zorunluluk diyebiliriz.
Hatta İsrail, evsel suyun %40’ını tuzdan arındırma işlemiyle elde ediyor. Şu anda su gereksinimini karşılamak için tuzdan arındırma tekniğini kullanan ülkeler, Dünya’nın %1’ini oluşturuyor. BM ise 2025 yılına dek Dünya’nın %14’ünün su muhtaçlığını karşılamak için tuzdan arındırma prosedürüne güvendiğini söylüyor.
Kısacası, okyanus sularını tuzdan arındırmaya çalışarak su kıtlığının önüne geçmek sorunun asıl kaynağından ve tahlilinden uzaklaştırıyor.
Artık burun buruna geldiğimiz, su kıtlığının da meydana gelmesine sebep olan küresel ısınma ve iklim krizinin pek çok farklı sebebi bulunuyor.
Güvenilir etraf kuruluşlarının ve uzmanlarının önerdiğine nazaran, iklim krizi ve global ısınmayla gayret edebilmemiz için geniş çapta yapılacak şey, büyük şirketlerin ve devletlerin tedbir almasıyken ferdi olarak yapabileceğimiz; temiz suyu kirleten, ormanları tahrip eden, ekosistemi bozan ve çok ısınmaya sebep olan hayvancılık temelli besinleri en aza indirmemiz.
