Atom Bombaları Neden Daha Büyük Şehirlere Atılmamıştı?

İkinci Dünya Savaşı’nın doğu cephesini sona erdiren, yüz binlerce canlıyı saniyeler içinde küle çeviren atom bombalarının; Tokyo, Osaka üzere daha büyük kentler dururken neden Hiroşima ve Nagazaki’ye atıldığını hiç düşündünüz mü?

Savaşın Uzak Doğu’yu kana buladığı günlerde, 6 Ağustos 1945 gecesi saatler 02.45’i gösterdiğinde; dünya, tesirini yıllarca üzerinden atamayacağı bir olayla karşılaşacağından şimdi haberdar değildi. Uzun süren müzakereler sonunda Japonya için hazırlanan “Little Boy” isimli nükleer bomba, Atlantik Okyanusu’nda bulunan Amerikan üssünden“Enola Gay” isimli bombardıman uçağına yüklendi.

Enola Gay, Hiroşima semalarına girdiğinde; Japonlar, biri atom bombası taşıyan üç uçağı radarda tespit etmelerine karşın o günlerde konvansiyonel bombardımanlar epey sıradan olduğundan, bu küçük filoyu uçak kaldırmaya bedel bulmayacaktı.

Yaşanan birinci patlamayla birlikle yüz binlerce suçsuz insan saniyeler içinde kül oldu.

Patlamanın şiddeti akılalmazdı. İnsanların son gördükleri şey ise yakıcı körlükte parlak beyaz bir ışık oldu. 

Peki, neden Hiroşima ve Nagazaki seçildi?

Bir nükleer silahın tarihte birinci kez kullanılacağını düşünürsek atılacak her adımın epey kritik olduğunu anlayabiliriz. Bu sebeple, bombalanacak kentler, savaşı sonlandıracak stratejik öneme sahip olmalıydı.

Atom Bombası Gaye Komitesi’nin hazırladığı listede başlangıçta ortalarında Kokura, Kyoto, Yokohoma, Nagazaki ve Hiroşima’nın da olduğu 17 şehir bulunuyordu. Daha sonra müzakereler sonucu bu sayı 4’e düşürüldü.

Tokyo’nun elenme sebebi, kentin aslında konvansiyonel bombalardan hayli ziyan görmüş olmasıydı. Atom bombasının nihai amacı kısa müddette büyük hasar bırakarak Japonların pes etmesini sağlamaktı.

Amerikalılar, tarih boyunca birinci kere kullanılan bombanın ne boyutta bir yıkıma sebep olacağını hem kendileri gözlemlemek istediler hem de ortaya çıkan hasarın tamamıyla atom bombasından kaynaklandığını Japonlara kanıtlayarak caydırıcı bir tesir bırakmak istediler.

Bu sebeple, konvansiyonel bombardımanlardan büyük oranda hasar görmemiş bir kent seçilmeliydi. Tokyo ise çoktan yerle bir olmuş durumdaydı.

Kyoto’yu bombalamak da düşünülmedi değil…

İkinci seçenek olarak Atom Maksat Tetkik Komitesi’nin üzerinde durduğu Kyoto’nun listeden çıkarılma sebebi ise, şehrin tarihi ve kültürel açıdan oldukça büyük bir ehemmiyete sahip olmasıydı.

Eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Stimson’ın günlüğünden elde edebileceğimiz bilgilere nazaran, Japonya’nın kültür ve sanat merkezi olan bu kent, nükleer güç ile saniyeler içinde yok edilirse bu o denli bir manevi acıya sebep olurdu ki, savaş sonrası uzun vadede Japonya’yı ABD yerine Rusya ile uzlaşmaya itebilirdi. Bu sebeple, Kyoto’ya dokunmamaya karar verdiler.

Böylece Hiroşima ve Kokura’da karar kılındı.

Fakat 6 Ağustos sabahı Kokura’daki sisli havadan dolayı görsel temas sağlanamadı. Böylelikle oklar Nagazaki’ye çevrildi. Kokura semalarındaki bu tabiat olayı, yüz binlerce insanın bahtını değiştirmişti.

Atom bombası niye kullanıldı?

Birçok tarihçiye nazaran Soğuk Savaş’ın başlangıcı olan bu tarihi olay, Amerika’nın bir yandan Pasifik’te epey örselendikleri savaşı kendi hesaplarına nazaran en az kayıpla bitirip pes etmek bilmeyen Japonları durdurmanın kısa yolu olarak görünse de, bir yandan da Sovyetlere nükleer silahlanma tekeliyle gözdağı vermeyihedeflediği bir araç olmuştu. 

İşler pek de planlandığı üzere gitmedi…

İki şehrin bombalanmasıylayaklaşık iki yüz bin insan öldü. Bombanın radyoaktif tesirleri ise milyonlarca insanın hayatına yansıdı. Büyük yıkımdan sonra Japonya teslim olmaya karar verdiğinden savaş Uzak Doğu cephesinde sonlanmış olsa da 1949’da Ruslar da atom bombasına sahip oldu.

Böylece ülkeler akılalmaz bir nükleer silahlanma yarışına girerek mevzuyu günümüzün en güncel ve önemli sorunlarından biri haline getirdi.