Dolar – TL kurunun her geçen gün kendi rekorunu kırdığı, marketlerdeki eserlerin her ay üste çıktığı, faturalara ve akaryakıta gelen artırımların gündemden düşmediği bir devirdeyiz. Her ne kadar faturalardaki TRT hissesi geri çekilse, akaryakıttaki artırımlar ÖTV’den düşülse de iktisat, artık hepimizin bir numaralı gündem konusu oldu.
Teknoloji odaklı bir mecra olarak biz de iktisat haberleri vermeye çok alışkın değiliz, fakat aldığımız besinlerden teknolojik eserlere kadar hayatımızı önemli halde etkileyen sonuçları sizlere elimizden geldiğince aktarmaya çalışıyoruz. Merkez Bankası’nın faiz kararları ve bunun dolara, enflasyona yani hayatımıza olan tesiri de bu hususların başında geliyor
Ekim ayında %18’den %16’ya düşürülen faizin tesiri ile fırlayan dolar – TL paritesi, 18 Kasım’da faizin tekrar düşürülerek %15’e çekilmesi ile tavan yaptı. Ekonomistler, bu karara ve tesirlerine dair Twitter üzerinden açıklamalarda bulundu.
Mahfi Eğilmez’in karar öncesindeki belirsizliğe ait yorumlarda bulundu, karar açıklanınca “Geçmiş olsun” iletisini paylaştı:
Ayrıyeten Eğilmez, şahsî web sitesinde yayınladığı “TL’nin Paha Kaybının Nedenleri” yazısında mevzuyu şu bakış açısı ile özetliyor:
“Faiz, enflasyonun nedeni değil sonucudur. Enflasyonun nedeni iktisattaki risk artışlarıdır. Bunlar bütçe açığından, cari açığa, izlenen yanlış iktisat siyasetine, risk artırıcı telaffuz ve açıklamalara, toplumsal ve siyasal ömürde geriye gidiş atılımlarına, komşularla ve başka ülkelerle münasebetlere, dış siyasetteki gelişmelere kadar pek çok nedeni kapsar. Risklerdeki artış, iktisatta beklentileri bozar.”
“Bu bozulma yabancı yatırımcıların beklentileri kadar yerli yatırımcıların da beklentilerini bozar. Bu bozulmaların sonucunda TL bedel kaybeder. TL’deki paha kaybı ithal girdi maliyetlerini ve dış borçların TL karşılığını yükselterek üretim maliyetlerini yükseltir. O da sonunda fiyatların yükselmesine ve enflasyona yol açar.”
“İnsanın uykusu gelmiyor” diyerek karar öncesinde faizin düşürülmemesi gerektiğini vurgulayan Özgür Demirtaş; faizi artıran Macaristan’ı tebrik etti:
Macaristan ile birlikte Asya ülkelerinde de faizlerin yükseltildiği görüldü.
İstanbul Ticaret Odası Lideri Şekib Avdagiç, asıl hususun faiz kararı değil “belirsizlik” olduğunu vurguladı:
Ayrıyeten Reuters, birinci kere faiz kararı öncesi iddialar için anket düzenlememiş, münasebet olarak tıpkı Avdagiç üzere “belirsizliği” neden göstermişti.
Gazeteci ve Ekonomist Cem Seymen, karar açıklanmadan evvel Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 17 Kasım’daki faiz açıklamaları sırasında çekilen şu fotoğrafı paylaşmıştı:
Cumhurbaşkanı’nın açıklamaları sırasında çekilen bu fotoğrafta Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın alkış yapmadığı görülüyor. Gerçekten bu yorum ve çıkarımlar Ekonomist Ümit Akçay tarafından eleştirildi. Erdoğan 17 Kasım’da faizin düşürüleceğinin birinci sinyallerini vermişti.
Ekonomist Ümit Akçay ise mevzuya şu halde yaklaştı:
Akçay’a nazaran “Hala gemiler yakılmış değil”:
Merkez Bankası’nın faiz kararı ve tesirleri hakkında sizlerin niyetleri neler? Yorumlar kısmında buluşalım.
