Post-Apokaliptik Bir Nükleer Makale
Fallout’un 26. yaşını İhsan Tatari’nin yıllar evvel yazmış olduğu Fallout Tarihçeleri yazısıyla kutlayalım istedik. Yazının özgünü bundan 8 sene evvel, 16 Ekim 2015’te yayınlanmıştı.
– o –
Savaş… Savaş asla değişmez. Birinci kere 1997 yılında duyuldu Ron Pearlman’ın dudaklarından dökülen bu meşhur cümle. Ve o vakitten beri dünya birtakım oyuncular için bir daha asla eskisi üzere olmadı. Bilhassa de kıyamet sonrası senaryoları sevenlere…
22. ve 23. yüzyılda, alternatif bir vakit aralığında geçer Fallout oyunları. Dünya teknolojik manada çok gelişmiş ve lazer tabancaları, robot hizmetkârlar, atom gücüyle çalışan otomobiller üzere pek çok şey icat edilmiştir. Bununla birlikte 1950’lerin kültürüne saplanıp kalmıştır her şey. Otomobiller, binalar, kıyafetler, müzikler, posterler, reklamlar, renk paletleri daima o devrin havasını yansıtır. Hatta geliştirilen tüm o muhteşem teknolojik aletler bile Uzay Yolu filmlerinden fırlamış üzeredir.
Ancak 2050’li yıllarda gezegenin üzerindeki petrol ve uranyum kaynaklarının tükenme noktasına gelmesiyle birlikte Üçüncü Dünya Savaşı’nın eşiğine varılır. Çin Alaska’yı istila eder. Onlara karşı koymak için harekete geçen Amerika’da Kanada’nın kaynaklarını kullanmaya başlar, çok geçmeden de burayı topraklarına katar. Birleşmiş Milletler tüm uzlaşma eforlarına karşın dağılır ve 2077 yılında global bir nükleer savaş başlar. Birinci evvel kimin saldırdığı meçhuldür, ancak iki saatten daha kısa bir mühlet içerisinde tüm dünya medeniyetleri ortadan kalkar ve her yer çorak topraklara dönüşür.
Sadece şanslı bir azınlık Vault denilen yeraltı sığınaklarına barınır ve radyasyonun tesirlerinden ziyan görmeden, dışarıdaki dünyadan bihaber biçimde jenerasyonlar uzunluğu buralarda yaşarlar. Ve böylelikle efsane başlar…
Fallout (1997)
2161, Güney California. Büyük Savaş’tan 84 yıl sonra. Nükleer bombaların patladığı günden beri kapılarını bir defa bile açmayan ve dış dünyayla hiçbir teması bulunmayan Vault 13 çok önemli bir meseleyle karşı karşıyadır. Yeraltı tesisine su sağlayan çip bozulmuştur ve yenisiyle değiştirilmediği takdirde 150 gün sonra herkes susuzluktan ölecektir. Vault’un yönetiminden sorumlu olan yaşlı Overseer’in (Gözetici) elinde tek bir seçenek vardır: içlerinden birini dış dünyaya göndermek.
O biri biz oluyoruz elbette. Vazifemizi aldıktan sonra Pip-Boy 2000’imizi kuşanıp neredeyse bir asırdır Vault’u terk eden birinci kişi olarak dünyaya adımımızı atıyoruz. Her taraf alabildiğine çöl, alabildiğine kurak ve ıssız… Gayemiz doğuda bir yerlerde olduğunu bildiğimiz Vault 15’e ulaşmak ve ellerinde fazladan bir su çipi olup olmadığını öğrenmek. Lakin oraya vardığımızda tesisin büsbütün terk edilmiş olduğunu ve içini mutasyona uğramış devasa farelerin bastığını görüyoruz. Böylelikle soluğu yol üstünde rastladığımız küçük bir kasabada, Shady Sands’te alıyoruz.
Burası epeyce küçük, yoksul ve değersiz bir yerleşim yeri. Fakat civardaki kasabalar ve dış dünya hakkında birinci bilgilerimizi burada öğreniyoruz. Anlatılanlara nazaran Raiders (Yağmacılar) isimli yırtıcı çeteler terör estirmekte bu topraklarda. Halkın başına musallat olan bir öbür bela da radyasyon nedeniyle mutasyona uğramış dev akrepler, yani Radscorpionlar. Civarda hurdalardan oluşan Junktown, kervancıların kurduğu Hub ve Ghoulların kol gezdiği Necropolis üzere kentler olduğunu öğreniyoruz. Bir de Tandi isminde sempatik mi sempatik bir genç kızla ve de dilersek sadık yoldaşımız olacak Ian ile tanışıyoruz elbette…
O noktada oyunun bize sunduğu çeşitliliğin ne kadar varlıklı olduğunu fark etmeye başlıyoruz yavaş yavaş. İstersek Shady Sands halkına yardım etmek elimizde. Uygun bir silahşorsak gidip haydutların kampını basabilir ve hepsini radyoaktif cehenneme postalayabiliriz. Yumruk dövüşünde mi daha güzelsiniz? Raiderların başkanını teke tek kapışmaya davet etmeyi, onu yenerek kasabaya saldırmama kelamı almayı deneyebilirsiniz. Tahminen de ağzınız yeterli laf yapıyordur, ha? O vakit da karizmanızı konuşturabilirsiniz. Ya da hiç umursamadan kendi yolunuza gidebilir ve hepsini mukadderatına terk edebilirsiniz. Yahut tüm kasabayı şahsen katledebilirsiniz de… Hepsi tercihinize kalmış.
Shady Sands’le işimiz bittikten sonra soluğu güneydeki Junktown’da alıyor, burada ister lider Killian Darkwater’a yardım ederek kente nizam getiriyor, istersek de mafya babası Gizmo ismine onu öldürüp makus adamların hanesine bir puan daha yazabiliyoruz. Serinin ikonik karakterlerinden biri hâline gelecek Dogmeat ile de birinci sefer burada karşılaşıyoruz. Kasaba halkından birinin anlattıklarına bakılırsa “uzun uzunluklu, siyah saçlı, şakakları ağaran, baştan aşağı deri zırh giyen ve pompalı tüfek taşıyan bir adama” (Mel Gibson’ın Mad Max 2’deki görünümü) aittir Dogmeat. Fakat kelam konusu kişi birkaç ay evvel Raiderlar tarafından öldürülmüştür. Şayet üzerimizde Mad Max’i andıran, bir kolu eksik deri zırhlardan varsa yahut kendisine yemek verirsek sadık bir yoldaşımız oluyor bu köpecik.
Pek bilinmese de Tycho ismindeki bir çöl kolcusunu da grubumuza katabiliyoruz burada. Onun haricinde bir de Boneyard’ta yaşayan Katja var yoldaş olarak yanımıza alabileceğimiz (Bu son ikisinden yıllar boyunca bihaber kalmıştım ben). Akabinde kervan kenti Hub’da alıyoruz soluğu ve dilersek “Water Merchants” ile anlaşıp Vault 13’e su gönderebiliyor, ekstradan 100 gün daha kazanabiliyoruz. Burada Harold’la karşılaşıyoruz. Kendisi bir Ghoul üzere görünmesine karşın o denli olmadığını argüman ediyor ve son derece geveze, bir o kadar da komik bir karakter olduğunu fark ediyorsunuz çok geçmeden. Harold da tıpkı Dogmeat üzere sonraki oyunların birçoklarında karşımıza çıkan, kilit bir karakter. Şayet gereğince sabırlı davranır ve ona düzgün davranırsanız Richard Grey adlı bir adamla birlikte çıktıkları keşif seyahatine dair detayları öğrenebilirsiniz kendisinden.
Anlattıklarına bakılırsa Harold ilk başlarda Hub’da tüccarlık yapan sıradan bir insandır. Lakin günün birinde kervanlarına saldıran mutasyon geçirmiş yaratıkların sayısında bir artış baş gösterir. Sorunu kökünden halletmeye karar veren Harold, yanına kasabanın hekimi olan ve bu işten onun kadar ziyan gören Richard Grey’i de alarak bir küme maceracıyla birlikte yola düşer. Çok geçmeden mutantların Mariposa’daki eski bir askeri üsten geldiğini keşfederler. Ancak işler feci biçimde aksi masraf ve ortalarından pek birden fazla mutantlar ile üssün savunma sistemi tarafından katledilir. RichardGrey robotik bir kol tarafından ağır, yeşil bir sıvının içine atılır. Sıvı Harold’ın da üstüne sıçrar. Bir müddet sonra çölde tek başına gözlerini açar, herkes ölmüştür, o ise değişmeye başlamıştır.
Yolumuz eninde sonunda Necropolis’e varır ve burada tamamı Ghoullardan oluşan bir nüfusun yanı sıra Super Mutantlar ile de karşılaşırız. Devasa, yeşil, çok güçlü fakat bir o kadar da ahmak olan Üstün Mutant ırkı son derece kötücüldür. Ayrıyeten Master denen gizemli biri tarafından yönetilmektedirler. Dahası, pek de hayra alamet olmayan bir nedenden dolayı Vaultları aramaktadırlar! Burada Ghoulların (her anlamda) çarpık başkanı Set’i kurtardıktan/öldürdükten ve Harika Mutantlar ile çatışmaya girdikten sonra kentin derinliklerine iner, Vault 12’yi keşfeder, Glowing One denilen aklını kaçırmış Ghoullar ile savaşır (veya saklanarak ilerler) ve uzun vakittir peşinde oluğumuz şeyi buluruz: su çipi. (Bunu bize verilen mühlet içerisinde başaramazsak Vault 13’ün tüm sakinleri susuzluktan ölüyor). Bu noktada kentin su pompalarını tamir edip Necropolis’i kurtarmak ya da su çipini alıp onları mevte terk etmek elimizde…
İşimiz bittikten sonra birinci maksadımız, doğal olarak, Vault 13. Overseer bizi (özellikle de su çipini) gördüğüne ne kadar sevinse de dış dünyayla ilgili getirdiğimiz bilgileri, özellikle da Super Mutant haberini epeyce endişelendirici bulur. Sonunda bizi tekrar dışarı göndermeye ve bu tehdidi toptan ortadan kaldırmamızı istemeye mecbur kalır. Bunun için bize iki vazife verir: Master’ı öldür, üretildikleri yeri yok et. Vault’un uygunluğu için… Şayet zekâ düzeyimiz 10 üzerinden 1’se Overseer ile ortamızda geçen konuşma şu halde gerçekleşiyor:
Böylece tekrardan döneriz çöllere ve bir süre sonra Brotherhood Of Steel ile birinci müsabakamızı yaşarız. Eski ordu mensupları tarafından kurulan Brotherhood, kendilerini geçmiş günlerden kalma teknolojileri toplamaya adamış bir kümedir. Teknolojiye tapıyor, çok mecbur kalmadıkça onu hiç kimseyle paylaşmıyorlar. Özlerinde bir kötülük olmasa da kendilerinden diğerini umursadıkları çok enderdir. Ayrıyeten Power Armor denen, muazzam zırhlara sahipler. Üstün Mutant tehlikesinin ucu kendilerine de dokunduğundan bize yardım etmeyi kabul ediyorlar, ancak evvel kendimizi kanıtlamamız gerekmektedir. Bizi Glow adı verilen bir bölgeye gönderir ve burayı keşfetmek için yola çıkan lakin asla geri dönmeyen bir Brotherhood kümesinin akıbetini öğrenmemizi isterler.
Oraya vardığımızda Glow’un doruğuna atom bombası düşmüş, eski bir askeri üs olduğunu görürüz. İçeri girebilmek için radyasyon önleyici ilaçlar kullanmamız gerekmektedir, aksi takdirde birkaç dakika içinde ölmemiz kaçınılmaz. Uzun uğraşların ve çokça tüketilen radyasyon haplarının sonucunda keşif kümesinin üyelerini bir bir bulmayı başarırız, ne yazık ki hepsi ölmüştür. Bu esnada buranın eski isminin West Tek olduğunu, lazer silahlarının ve birinci Power Armor prototiplerinin burada üretildiğini öğreniriz. Bunlara ek olarak devletin Forced Evolutionary Virus (Zoraki Evrim Virüsü) ya da kısaca FEV üzerinde çalıştığını da keşfederiz. Canlılarda bedensel gelişme ve güçlenme sağlayan bir virüstür bu; fakat saldırganlığa yol açtığı, zekâ düzeyini düşürdüğü ve kısırlığa neden olduğu için testlere devam edilmemiştir.
Geri dönmeyi başardığımızda Brotherhood üyeleri değerli bir savaşçı ve kıymetli bir müttefik olduğumuzu kabul edip bizi ortalarına alır. Akabinde Power Armor, lazerli minigun üzere pek çok ekipmanı kullanmamıza müsaade verirler. Üste dolaşırken bir Harika Mutant otopsisinin sonuçlarına da denk gelir ve kısır olduklarını öğreniriz. Bu esnada Vault Dweller’ın (Vault Sakini), yani bizim namımız etraf civarlarda duyulmaya başlanmıştır. Beşerler davranışlarımızın sonuçlarına bağlı olarak bize kahraman ya da düşman gözüyle bakar olur. Fakat bunun bir de istenmeyen bir yan tesiri vardır elbette: artık herkes Vault 13 diye bir yerin varlığından haberdardır.
Eninde sonunda yolumuz Mariposa Askeri Üssü’ne, yani Muhteşem Mutantların üretildiği yere düşer. Burası tıpkı vakitte Harold ile Richard Grey’in yıllar evvel şanssız olaylarla karşılaştığı yerdir de… Yeteneklerimize nazaran ister top tüfekle istersek de saklılıkla üsse sızıp burayı yok ederiz. Bu esnada Mariposa’da üretilen FEV deneylerinin savaştan evvel buraya aktarıldığını öğreniriz. Dahası, Richard Grey’in günlüğüne denk geliriz. Görünüşe nazaran ölmemiş, o da Harold üzere mutasyon geçirmiştir; ancak direkt olarak FEV’in içine düştüğü ve çok doza maruz kaldığı için çok tuhaf bir yaratığa dönüşmüş durumdadır. Bedeninden çıkan dokungaçlarla etrafındaki hayvanları ve üsse girme talihsizliğini gösteren maceracıları yiyip yutar. Onların zihnini özümseyebildiğini fark eder. Daha sonra bilim adamı kişiliği devreye girer, bilgisayarlara sızar ve FEV hakkındaki gerçekleri öğrenir. Deneylere başlamakta gecikmez elbette. Evvel hayvanlarla, sonra insanlarla… Birinci denemeleri hüsranla sonuçlanır, zira ortaya yalnızca aptal mutantlar çıkar. Ama günün birinde radyasyondan fazla etkilenmemiş bir insan yakalar, onu da FEV’e atar ve birinci Super Mutant’ını elde eder. Evet, Richard Grey Master’ın ta kendisidir…
Bir noktadan sonra tüm insan ırkını Super Mutant’a çevirmeyi ve çorak topraklarda birlik (Unity) kurmaya karar verir. Ona nazaran bu yeni ve zalim dünyada hayatta kalabilecek tek ırk Muhteşem Mutantlardır. Ve herkesin birbirini katletmesini önlemek için başka tüm ırkların yok edilmesi gerekmektedir. Böylelikle mutantlarını kervanlara saldırtmaya başlar. Bu akınlardan birinde Morpehus isimli bir adamın yönettiği bir çeşit tarikata denk gelir, onlardan faydalanabileceğini fark eder ve böylelikle Children of the Cathedral kurulur. Master katedrali bir paravan, insanları kandırıp yakalamak için bir araç olarak kullanır, tarikat üyeleri ise ona tapar. Master muhakkak sayıda Muhteşem Mutant ürettikten sonra radyasyondan fazla etkilenmemiş insanların peşine düşer, derken Vaultların varlığını öğrenir. Aradığı saf, radyasyonsuz insan stokunu bulmuştur.
Sonunda Children of the Cathedral’in üssünün altındaki Vault 17’de Master ile yüzleşiriz. Dilersek bir bombayla tüm üssü patlatıp onunla konuşmadan işi çözmemiz mümkün. Dilersek de tüm cephaneliğimizi üstüne boşaltabiliriz. Ancak en hoşu ona planının aksiliğini gösterip kendi kendini yok etmesini sağlamak. Şayet tüm bilgileri toplarsanız Master ile konuştuğunuzda ona Unity planının başarısız olmaya mahkûm olduğunu, zira Muhteşem Mutantların kısır olduğunu söyleyebiliyorsunuz. Kendisine bunu kanıtladığınızda Master bahtına razı oluyor, ya da bir anlığına da olsa vicdanını ve insanlığını geri kazanıyor ve siz dışarı çıkana kadar bekliyor. Akabinde da tüm üssü kendisiyle birlikte havaya uçurarak bu tehdide bir son veriyor. (Ya da ona katılıp Vault 13’ün sonunu getirebilirsiniz de!)
Eve dönme vakti! Vault 13 sayemizde varlığını itimatla devam ettirebilecek! Ama… o da nesi? Overseer neler söylüyor o denli? “Yaptığın her şeye teşekkür ederim lakin sen artık Vault 13 için bir tehlikesin. Beşerler sana bir kahraman gözüyle bakıyorlar ve dışarı çıkmak istiyorlar. Çocuklar gelecek günlerde Vault’u terk etmek isteyecekler. O yüzden gitmelisin. Vault 13’ün yeterliliği için…” Böylelikle karakterimiz sergilediği tüm o kahramanlıkların mükafatı olarak konutundan sürülür. (Amaaaaa şayet berbat karakter olarak oynadıysanız, Bloody Mess perk’ünüz varsa ve gereğince eksi karma topladıysanız Overseer’i öldürebiliyorsunuz da…) Son olarak seçimlerimizin dünyaya nasıl tesir ettiğine dair bir sinematik karşılar bizleri…
Haftaya efsanenin ikinci kısmı: Fallout 2
