Mortal Kombat, Crazy Taxi Gibi Oyunları Bizlerle Buluşturan “Acclaim”, Kötü Reklamlarla Nasıl Kendi Sonunu Hazırladı?

1987 yılında kurulan Acclaim Entertainment, görüntü oyunu bölümünde birçok başarılı ve tanınan oyunun yayıncısı ve geliştiricisi olarak tanınıyordu. Lakin 2004 yılında iflas ederek tarihe karıştı. Pekala, bu esaslı şirketin çöküşünün ardında ne yatıyordu?

Günümüzde pek çok kişi tarafından unutulmuş bir oyun şirketi olan Acclaim Entertainment, geçmişte oyun bölümü denince akla gelen birinci isimlerden biriydi. Birçok başarılı ve tanınan oyunun altına imzasını atmıştı.

Ancak bu başarılı süreci fazla uzun sürmedi. İlerleyen vakitlerde yaptığı yeni oyunlarını tanıtmak için birçok tartışmalı ve skandal yaratan reklam tekniğine başvurdu.

Bazıları yasal sıkıntılara, kimileri da toplumsal yansılara neden oldu. Gelin, Acclaim’in nasıl bir oyun devi hâline geldiğini ve ardından nasıl kendi elleriyle sonunu hazırladığının kıssasını anlatalım:

Her şey, Atari’nin iflasıyla başladı.

Acclaim Entertainment, 1987 yılında Greg Fischbach, Robert Holmes ve Jim Scoroposki tarafından kuruldu. Kurucuların hepsi, oyun dalında deneyimli kişilerdi.

Fischbach, Activision’un eski lider yardımcısı; Holmes, LJN Toys’un eski lideri; Scoroposki ise LJN Toys’un eski finans müdürüydü.

Kurulduğu devirde oyun dalı büyük bir kriz yaşıyordu. Atari’nin 1983 yılında iflas etmesi, oyun pazarının çökmesine neden olmuştu.

Bu nedenle Acclaim, başlangıçta kendi oyunlarını geliştirmek yerine, Japonya’da üretilen oyunları lisanslayarak Amerika’ya getirmeye odaklandı. Bu strateji, Acclaim’in kısa müddette tanınmasını ve büyümesini sağladı.

1990’lı yıllara gelindiğinde, oyun kesiminin en büyük şirketlerinden biri hâline geldi.

90’lı yıllarda kendi oyunlarını geliştirmeye ve yayımlamaya başladı. Bu dönemde Mortal Kombat, NBA Jam, Turok, Crazy Taxi gibi ismi duyulmuş birçok oyunun yapımcısı ve dağıtıcısı olarak yer aldı.

Bu oyunlar hem eleştirmenlerden ve oyuncular tarafından çok sevildi hem de konsol ve bilgisayar pazarında büyük bir hisseye sahip oldu.

Aynı vakitte oyun bölümü dışındaki alanlara da yatırım yaptı. Çizgi roman, sinema, televizyon, müzik ve spor üzere bölümlerde de faaliyet gösterdi.

Marvel Comics, Valiant Comics, Miramax Films, HBO, MTV, VH1 ve ESPN üzere şirketlerle iş birliği yaparak hem oyun hem de cümbüş kesiminin en değerli isimlerinden biri oldu.

Şirket verdiği yanlış kararlar, yaptığı makus reklam kampanyaları ve kalitesiz oyunları yüzünden iflasın eşiğine geldi.

90’lı yılların sonuna gelindiğinde ise oyun bölümünde rekabetin artmasıyla birlikte güç duruma düştü. Yeni kuşak konsollara ahenk sağlayamadı.

Teknik ve yaratıcılık manasında geri kaldı. Piyasaya sürdüğü oyunlar, hem eleştirmenlerden hem de oyunculardan olumsuz yorumlar aldı. Acclaim, hem satış hem de prestij kaybetti.

Oyunlarını tanıtmak için yaptığı reklam kampanyalarıyla da reaksiyon çekti. Hem etik hem de yasal açıdan sıkıntılı reklam kampanyaları düzenledi.

İşte Acclaim’in yaptığı en makus reklam kampanyaları:

Oyunun satışları artsın diye oyuna çıplaklık ekledi ve alay konusu oldu.

2002 yılında piyasaya sürülen BMX XXX, bir bisiklet oyunuydu. Oyunun grafikleri ve oynanışı epey berbattı fakat Acclaim bunu reklam kampanyalarıyla telafi etmeye çalışıyordu.

Oyunun, satışları arttırması ümidiyle oyuna çıplaklık ekledi. Lakin son periyotta yaptığı oyunlar üzere bu da çok satmadı.

Ek olarak BMX kadrosu oyuncusu Dave Mirra, şahsî olarak bu oyunu reddetti ve Acclaim şirketine dava açtı. Ayrıyeten kamuoyu da bu kampanyayı yakışıksız ve ahlaksız buldu. Böylece Acclaim, bu yaptığı saçma reklam kampanyası ile hem davalık hem de alay konusu oldu.

Ebeveynlere, çocuklarını “Turok” ismini vererek doğurması için para teklif etti.

Turok: Evolution, bir dinozor avcısı olan Turok’un maceralarını anlatan bir aksiyon oyunuydu. Bu oyunun reklam kampanyasında, oyunun çıkış tarihi olan 1 Eylül 2002’de doğum yapan ebeveynlere, çocuklarına “Turok” ismini verirlerse 10.000 dolar ödeme teklif ediyordu.

Acclaim, bu reklamıyla oyunun ismini ve karakterini popülerleştirmek istiyordu. Lakin iddia edeceğiniz üzere bu kampanya da büyük reaksiyon çekti. Şirket, çocuk hakları savunucularından, kamuoyundan ve medyadan büyük bir reaksiyon topladı.

Çocukların bu biçimde bir oyun reklamı için kullanılması ve isimlerinin satın alınması, etik ve ahlaki olarak kabul edilemez bulundu. Acclaim, bu reklamdan da geri adım atmak zorunda kaldı.

“Trafik kurallarını ihlal edin, trafik cezanızı ödeyelim”.

Acclaim, 2003 yılında Burnout 2: Point of Impact isimli bir otomobil yarışı oyununu piyasaya sürdü. Oyun, yüksek süratte otomobil sürerken çarpışma ve patlama efektlerini içeriyordu.

Tahmin edilebileceği üzere şirket yeniden garip bir reklam kampanyası düzenledi. Kampanya, oyunun çıkış tarihi olan 11 Nisan 2003’te sürat sonunu aşarak trafik cezası alan şoförlere, cezalarını ödemeyi teklif ediyordu.

Şirket, bu reklamın hedefinin oyunun heyecan verici ve eğlenceli tarafını vurgulamak olduğunu söyledi. Lakin bu reklam, kamuoyu başta olmak üzere hükümet tarafından sert bir halde kınandı.

Trafik kurallarını ihlal etmek ve güvenliği tehlikeye atmak, sorumsuz ve saygısız bir davranış olarak görüldü. Acclaim, bu reklamdan da vazgeçmek zorunda kaldı. 

Daha nasıl saçma bir iş yapabiliriz diye düşünürken bu sefer de akıllarına “ölüleri reklama meze etme” fikri geldi.

Acclaim şirketi, Shadow Man 2: Deadside isimli dehşet oyunu için “ölen yakınlarınızın mezar taşlarına oyunun ismini koyarsanız cenaze masraflarına katkıda bulunuruz” üslubunda bir reklam kampanyası başlatmış.

Peki bu sefer ne oldu dersiniz? Bu kampanya da büyük bir skandala neden oldu, diğer ne olacaktı ki? Din adamları, basın ve halk, herkes şok oldu ve bu teklifi tiksindirici ve saygısız buldu.

Ardından Acclaim, bu kampanyanın sadece bir latife olduğunu ve kampanyayı geri çektiğini söyledi. Ancak tabii ki bu açıklama kimseye inandırıcı gelmedi.

Zaten bu denli saçma sapan reklamlar yaptıktan sonra bunu latife emelli bile yapsanız size kim inanır ki?

Acclaim’in sonu:

Acclaim’in yaptığı bu mantıktan yoksun reklam kampanyaları, şirketin imajını ve prestijini önemli formda zedeledi. Ayrıca şirketin oyunlarının kalitesi de aslında düşüktü.

Eleştirmenlerden ve oyuncular tarafından hiç sevilmemişti. Bu da iddia edeceğiniz üzere satışları olumsuz etkiledi. 2003 yılında mali krize girdi ve borçlarını ödeyemez duruma düştü.

Şirket, 2004 yılında 100 milyon dolarlık borcu olduğunu açıkladı ve borçlarını ödeyemediği için iflas etti. İflasından sonra, Acclaim’in oyunları ve markaları öbür şirketlere satıldı.

Hem çalışanlarını ve ortaklarını mağdur etti hem de oyun ve cümbüş dalından silindi. Böylelikle, bir vakitler görüntü oyunu kesiminin devleri ortasında yer alan Acclaim, kendi sonunu hazırlayan reklam kampanyaları yüzünden tarihe karıştı.

Peki artık gelelim asıl sorumuza, siz çocuğunuzun ismini “Turok” yapar mıydınız ya da mezar taşınıza Shadow Man 2: Deadside, altına da Ruhuna El Fatiha yazdırır mıydınız? Eminiz ki pek çoğunuzun bu soruya yanıtı “evet” olacaktır.

Oyunlarla ilgili öteki içeriklerimiz: