Marvel’s Guardians of the Galaxy – İnceleme

Çocukluğun en hoş şeyleri de olasılıklara beslenen merak. Cihanın kurallarını büyüdükçe öğrenirsiniz ve o kurallar o kadar çok hoş yemeği, aperatifi, tatlıyı düşler sofrasının masasından kaldırıp alır ki büyümek insanı aç bırakır kimi vakit. Çizgi romanların en büyük avantajı da bir kısım insan için hayatın daralttığı o menüyü geri genişletebilmeleridir; müdavimleri çizgi roman evrenlerinde çabucak hemen her şeyin olabileceğini bilir. Gözünden lazer atan adamlara “Sen var olamazsın” diyen fizik kuralları kâğıda sere serpe uzanmış çizimlerden tekme tokat kovulurlar. Utanmadan arlanmadan kurgudaki hayallerin bile inşasına karışan “bütçe” mereti mürekkebin iki boyutlu düzlemdeki dans figürlerine elini uzatamaz. Anlatılan öykünün tek sonu muharrir ve çizerin hayal gücüdür. Elbette alışkanlıklar, üst idarelerin müdahaleleri, hayranların muhafazakârlıkları her medyumu olduğu üzere çizgi roman medyumunu da sonlar lakin bu mızmız efendilerin bir çift sivri zekânın şalterinin atmasıyla art koltuğa geçebileceğini bilirsiniz. Watchmen, The Dark Knight Returns, Sandman üzere statükoya ters eserler bu türlü böyle ortaya çıkmıştır. O denli ya da bu türlü, çizgi roman hayatın banalliklerine isyanını söndürmeden hayatta kalır. Karton kapakların ortasına inci üzere dizilmiş sayfalar, ipini koparmış tasvirlerini size damardan zerk etmeye hazır ve nazır pusuda beklerler.

“Guardians of the Galaxy nasıl bir oyun?” derseniz de “İşte o çizgi roman sayfalarındaki katıksız hayal gücünü rafine edip görüntü oyunu formatına eksiksiz taşımış bir oyun” derim. En baştan bir ikaz yapmayı da kendime vazife bilirim: İncelemeye oyunun kıssasıyla anlatımından çene çalarak gireceğim ve uzun bir mühlet o yoldan devam edeceğim. Bu da aslında bir turnusol kâğıdı vazifesi görecek zira benim bunu yapmamdan hoşlanmayacaksanız oyunun kendisinden de hoşlanmama ihtimaliniz yüksek. Sonra “demedi” demeyin.

2 saatlik değil 20 saatlik bir Marvel sineması

Hatırlayanınız vardır, 2016-2018 ortasında Oyungezer Youtube kanalında Marvel & DC sinemalarının bol keseden goygoyunu yapıyorduk. Infinity War’a adım adım yaklaşırken bir ayağımızı oburunun önüne her atışımızı sayıyor, aklımızda zuhur olan olasılıklara coşuyorduk kendi kendimize. Hele sona kalan Soul Stone meçhul pozisyonunu ifşa etme yolunda gidilebilecek yerlerin ucu bucağı yok üzereydi. Ne de olsa Soul Stone’un içinde ruhların barındığı bir öteki diyar, Soul World vardı. Son ve tahminen de en değerli Sonsuzluk Taşı Marvel Sinematik Evreni’ne nasıl bir tesiri olacaktı? Yahut Thanos’un biricik aşkı Death’in beyaz perdede portre edilişine şahit olabilecek miydik? Marvel Universe’ün kozmik varlıkları kozmosun istikrarının bozulmasına çizgi romanlardaki üzere ses çıkaracak mıydı? Bu türlü şeyler olmadı lakin. Gün gelip Infinity Saga sona erdiğinde Soul Stone’u bu kadar özel yapan şeyin ismi bile anılmamıştı sinema cihanında. Death arz-ı endam etmemişti; kavramsal varlıklar ses çıkarmamıştı. İstediklerimizin yerine aldıklarımız, MCU’nun “Yapa yapa bunu mu yaptınız” dedirten pek çok tercihi gerçek dünyanın kurallarına uyma zorunluluklarından sakat doğmuştu muhtemelen.

Bize hoşlar hoşu iki çağdaş Deus Ex oyunu vermiş bulunan Eidos Montreal’in Guardians of the Galaxy uyarlaması ise bu açıdan ışık topundan hallice, topaç üzere, al yanaklı ve sağlıklı bir bebek! Çünkü çizgi romanları sevenlerinizi yamacıma yaklaştırıp anlatsam “Yok artık, bunu da mı koymuşlar oyuna?” diyeceğiniz pek çok çizgi roman meczupluğu oyunun içinde var! Ben de bu yüzden kendimi spoiler kusmaktan sıkıntı alıkoyuyorum! Oyunun fragmanlarına baktığımda edindiğim izlenim her ne kadar görsel dizaynlarda kendi imzaları olacak değişikliklere gitmiş olsalar bile James Gunn’ın koca koca adamları ergen esprilerine güldüren mizahını taklit etmeye çalışabilecekleri istikametindeydi ve gözüm korkmuştu. Hakikaten boşa tırsmışım ve oyunun bu bahiste beni çok utandırdığını memnunlukla itiraf ediyorum; anlatı yöneticisi Mary Demarle ile gedikli müellifleri, Guardans of the Galaxy’de de Human Revolution ve Mankind Divided’dekinden daha az muazzam bir iş çıkarmamışlar. Marvel’s Guardians of the Galaxy, karakterlerin sinema versiyonlarının görsel aşinalığından faydalanıyor yalnızca. Geri kalan her hususta öncül öykülerinden %80 çizgi romanlar, %20 sinemalar diyebileceğimiz bir oranla besleniyor. Kendine de daha birinci oyundan, Insomniac’ın Spider-Man’inden daha başarılı, Batman Arkham kainatına ise denk bulduğum bir cihan kuruyor.

Galaksinin Orman Korucuları

Ha malum, kimi anlatılar kozmosu uygun ve ayrıntılı yaratıp karakter etkileşimlerini büyük fotoğrafta hiç ederler. Bu çizgi romanlardaki büyük olay kıssalarında çok olur mesela. Karakterlerin kişilikleri hayatlarını gölgede bırakan olaylar karşısında sık sık yok olur. Kimi anlatılar da büsbütün karakter odaklı takılıp evrenlerinin kurallarını oldubittiye getirirler. Ne kadar sevsem de James Gunn’ın sinemalarında pek hazzetmediğim bir durumdur bu benim. Marvel’s Guardians of the Galaxy’nin bu noktada kurduğu istikrar, benim nezdimde oyunun en çok övgü hak eden kısmı.

Diyaloglara baksanız AAA oyunların çok çok azında, anca bir God of War’da, bir Red Dead Redemption’da, bir The Last of Us’da bulacağınız kalitedeler. Her biri benzersiz seslendirilmiş karakterlerin ortalarındaki etkileşimler şahit olmaya doyum olmaz cinsten. Rocket’in velet aksiliği, Drax’ın mecaza olan bağışıklığı, Groot’un anlaşılmaz yaşlı çınar bilgeliği, Gamora’nın “sosis partisine düştük” bıkkınlığı, Peter Quill’in Terran ameleliği… Bu “uyumsuz personalar birliği” üyeleri çarpışan otomobiller üzere birbirine tos atıp duruyor. Öyküde olanlara verdikleri reaksiyonlar bir yana, küme üyeleri oyunu oynarken ebediyen yanınızda oldukları için siz Peter Quill rolünde bulmaca çözer yahut ıvır zıvır toplamak için ana yoldan uzaklaşırken bile susmuyorlar. Daima devam eden ve yer yer yüksek sesli güldüren bir goygoydan bahsediyorum. Gerçekten o kadar çok diyalog kaydetmişler ki, oyunu benim üzere sündüre sündüre oynasanız bile bitirdiğinizde hepsini duymamış olacaksınız.

(Oyunda “yerlerde görünmez çizgiler” var. Bunları aştığınızda spesifik diyaloglar tetikleniyor ve o sırada halihazırda dönmekte olan muhabbeti biraz piç ediyorlar. Bunun olmasının önüne nasıl geçilebilirdi pek bilemesem de, dümdüz gezinirken keyifle dinlediğim çok konuşma yarıda kesildiği için üzüldüm. Büyük bir eksi değil ancak notunu almak da lazım.)

Yemeğimizin hafif diyalog seçim sosu da bu çarpışmalara yer yer tesir edebilmemize imkan tanıyor. Takım kendi ortasında didişirken taraf tutabiliyor, ortalarından biri bize laf sokarken kendimizi savunabiliyor yahut uzlaşmacı davranabiliyoruz. Bunları hem orta sahneler sürerken hem de oyun akışı içerisinde yapabiliyoruz. Oyunun anlatısı bu sayede sakin keşif anlarında oynanışa da sızmayı başarıyor. Bize ucundan azıcık denetim edecek ekstra bir katman sunmuş oluyor ki sessiz kalmayı da tercih edebiliyoruz; bu durumda kendi kendine gideceği yere varıyor. Bu açıdan GotG, üstte bahsini ettiğim oyunlardakiyle başa baş kalitedeki diyaloglarına müdahale etmemize de imkan sunmasıyla elini daha bir güçlendiriyor.

Sanat için sanat değil, galaksi için sanat

Madalyonun öbür yüzünde de oyunun öyküsünün hayli büyük olması yatıyor. Oyunun senaryosu kümemizin ekmek parası kazanma sıkıntılarıyla başlayıp katman katman açılarak Marvel’ın(çizgi romanlardaki) pek sevgili kozmik öykülerini hiç aratmayan bir skalaya erişiyor. Kahramanlarımız, onları “Galaksinin Koruyucuları” ismini yıldızlı pekiyi ile hak etmeye taşıyacak bir olaylar zinciriyle karşı karşıya kalıyorlar. Bu formda konu büyürke, oyunun duygusal çekirdeği, teatral ölçeğinin kütlesi altında ezilip kesimlere ayrılmıyor. Yürekten bağlandığınız herkes karakter gelişimi pastasından hissesini alıyor. E komşuda pişen size de düşüyor doğal, onlar bir şeyler hissettikçe siz de hissediyorsunuz. Çizgi romanlardan pek çok özel şahsiyetin kimi vakit yalnızca ismini, kimi vakit da noksansız endamını gördüğümüz, bunlara kendi art plan kıssalarını yazan tam bir “lore cümbüşünün” orta yerinde beşere yalnızca bu oyunu ilgilendiren kalemde bir şeyler hissettirebilmek sizi bilmem lakin bana nazaran yazım cephesinde turnayı gözünden vurmak demek.

Kıssanın o devasa ölçeğini rengarenk bir armağan paketi yapan da sanat tasarımı elbette. Stüdyonun geçmiş işlerine aşinaysanız bileceğiniz üzere Eidos Montreal’ın muharrirlerinin yanı sıra dizayncıları da piyasa standardının hayli üzerinde. Hani çizgi roman okurken sayfayı çevirirsiniz de karşınıza çift sayfalık, ayrıntıları ince ince ilmek üzere dokunmuş bir çizim çıkar ya… Koca koca savaş gemileri, rengârenk gezegenler, karakterler, sayfadan fırlayıp çıkacakmış üzere dinamik bir aksiyon görürsünüz. Gözlerinizin önündeki sayfayı nasıl bir manyak çizmiş merak edersiniz. İşte insanı birebir bu hislere gark eden, MCU görselliğini de tozu dumanı içinde öksürür bırakan tam gaz pek çok anı, tam teşekküllü de pek çok yeri var Guardians of the Galaxy’nin. Oyun da uzun olduğundan (15-20 saat) öykü odaklı çizgisel bir imalden beklemeyeceğiniz kadar farklı yere gidiyor, sürüyle maceraya atılıyorsunuz. Senaryo odağını zerre dağıtmadan giderken, o odağı dara düşürmeden bunu yapabilmek de bambaşka bir muvaffakiyet.

Jetli bot ile uzay horonu tepmek

Oyunun en güçlü olduğu iki kısmı övüp ortadan çıkardığımıza nazaran, zayıf olduğu noktaya da parmak basmamız lazım. Oyunun savaşları maalesef pek bir “vanilya” arkadaşlar. İnternette oyundaki savaşları çok sıkıcı bulduğunu söyleyen bir kesite denk geldim ve buna çok katılmadığımı itiraf etmeliyim. Ben sıkılmadım. Sıkıcı olmaktan çok Eidos’un Deus Ex üzere oyunlardan kalma kimi tasarım alışkanlıklarının kurbanı olduklarını ve tam da pişemediklerini düşünüyorum. Ne demek istediğimi anlatabilmek için elbette mekanikleri açıklamam lazım:

Artık oyunda malumunuz Peter Quill’i, yani namı öbür Star-Lord’u yönetiyoruz. Kendisinin pek teknolojik botları sayesinde çift zıplayıp hava sürülebilmek üzere marifetleri, iki adet de cıvcıvlı Blaster tabancası var. Oyunda ilerledikçe bu tabancalara element bazlı ataklar da açılıyor. Peter’ın kendisini yönetmek, ekrana yansıttığı görsellik beğenilen olsa bile incelikli olmadığından tatminkâr olmaktan uzak. Bu yüzden de savaş içinde kadronun başka üyelerine buyruk verip marifetlerini kullanarak liderliğin tadını çıkarmak durumundayız. Kümedeki herkesin fonksiyonu de farklı. Groot düşmanları topluca yahut teker teker yere sabitlerken, Rocket bombaları ile alan tesirli akın yapıyor. Gamora tekil maksatlara yüksek hasar verirken, Drax sersemletici darbeler vuruyor. Bunlara ek olarak bir de etraf kullanımı var, Rocket’e belirli yerlere mayın kurmasını, Groot’a yerdeki çatlaklardan dikenler çıkarmasını, Gamora’ya tavanda asılı objeleri onları tutan ipi kılıcıyla keserek milletin başına düşürmesini ve Drax’a da yerdeki ağır yahut patlayıcı cisimleri millete fırlatmasını söyleyebiliyorsunuz.

Tüm bu anlattığım şeyleri uygulamak çok rahat. Guardians’a kendi özel maharetlerini kullandırtmak da, çevresel etmenlere başvurmalarını sağlamak da zahmetsiz. Guardians Mode’a girip evvel karakter sonra da maharet seçtiğimizden başlarda biraz eliniz ayağınıza dolanacak lakin ufak bir alışma süreci akabinde rahat bir biçimde altından kalkabilmeye başlayacaksınız. Bu yüzden oldukça eğlenerek oyuna dalıyor ve “Faha başları böyleyse sonlara yanlışsız geliştikçe nasıl da keyifli bir sistem haline gelecek bu dövüş sistemi?” niyeti saman alevi üzere sarıyor gri hücrelerinizi. Lakin dövüş sistemi daha keyifli bir hale gelmiyor. Daha doğrusu buna uğraşıyor da beceremiyor. Aslında oyunda dövüşlerden kazandığınız puanları harcayarak aldığınız yeni maharetler var. Her grup üyesinin ikişer yeni özelliği daha açılıyor. Lakin geliştiriciler bunları açma sırasını size bırakmışlar ve bu oyundaki mekanik gelişim ve genişlemesini neredeyse büsbütün boşa çıkararak oynanış döngüsünü kısırlaştırmış. Şayet varlığı ile yokluğu muhakkak olmayan bir marifet puanı sistemi kullanmak yerine, karakterlerin yeni maharetlerini kıssada muhakkak noktalarda açsalarmış ve dövüşlere spesifik olarak bu yeni hünerlerle haklamak gereken düşmanlar serpiştirselermiş oyunun savaşları çok tatmin edici olabilirmiş. Şu haliyle yeni gelen marifetler oyunun başında açık olanlardan yeteri kadar ayrışmadığı ve üzerine bir de birebir dolum müddetini paylaştıkları için eliniz daima birinci marifetlere gidiyor. Düşman tiplerinin de aslında farklı zayıflıkları var lakin bu zayıflıklar Guardians üyelerinin maharetlerine değil, Peter’ın elemental hücumlarına karşılık geliyor. Farklı Blaster modları maalesef oynanışa muhtaçlık olan oranda tazelik katacak özellikler de değiller. Kimi düşmanı yakmak, kimisini dondurmak, kimisini “cereyana çarptırmak” 2021’de özgün değil. Şayet daha düzgün pişseydi ve Eidos Montreal sanıyorum Deus Ex’ten gelen alışkanlığıyla oyuncu inisiyatifini işin içine tekrar dahil etmeseydi oyunun mekanikleri de yepyeni olurdu lakin.

Ha aslında oyunun savaşları bundan ibaret değil. Bahsetmek gereken iki nokta daha var. Bunlardan birincisi “Huddle.” Savaş içerisinde grup üyelerinin portrelerinin sağında bulunan pembe renkli bar dolduğunda “Huddle” başlatıp, Peter’ın ekip arkadaşlarını yamacına çağırdığı temsili bir diyalog sahnesi izliyoruz. Bizimkiler savaş berbat gidiyorsa “Yandık, bittik kül olduk!” uygun gidiyorsa da “Ezip geçiyoruz haniiii” lafları etmeye başlıyorlar. Burada karşımıza iki diyalog seçeneği çıkıyor; yanlışsız olanı seçersek gerekli motivasyon konuşmasını yapmayı başarıyor ve hem bize hem de grup üyelerimize hasar bonusu kazandırıyoruz. Peter’ın walkman’inden oyunun lisanslı müzik listesindeki klasik kesimlerden birini açıyor, müzik eşliğinde düşman pataklamaya devam ediyoruz. Yanlış şıkkı seçersek ekip arkadaşlarımız “Biz ne diyoruz, sen ne diyorsun?” reaksiyonları verip savaş dönüyor, yalnızca Peter hasar bonusu alıyor ve geride çalan müzik hep Rick Astley’den “Never Gonna Give You Up” oluyor.

“Huddle” esasen komik olan oyunu daha da komik yapan etmenlerden fakat hem her seferinde savaş ortasında geçilemeyen bir sahne izlemek bir noktadan sonra bayıyor, hem de genelde bu moda girdikten çok kısa bir müddet sonra dövüş sona erdiği için müzikler piç oluyor. Geliştirilmesi gereken bir öteki mekanik.

İkinci nokta da karakterlerin öyküdeki dönüm noktalarında açılan “Ulti” hünerleri. Bunlar standart becerilerinkinden bağımsız dolum müddetlerine sahip olduklarından, nihayet repertuvarımızı manalı bir formda güçlendiriyorlar. Buna ek olarak kahramanlarımızın karakter gelişimi yaşadıkları noktalarda açıldıkları için anlatıma da beğenilen bir katkıları oluyor.

Uzay gemisi kullanmak hiç bu kadar hudut bozucu olmamıştı

Oyunun kısım dizaynları görsel cephenin yanı sıra fonksiyonel olarak da hoş. Guardians’ın özelliklerini kullanarak çözmemiz gereken kolay bulmacalarla renklendirilmişler. Drax ağır objeleri oradan oraya taşıyıp üzerine çıkabileceğimiz platformlar sağlayabiliyor. Gamora akrobatik yetenekleri ve kılıcı ile duvarlara yapışıp bizi daha üstlere fırlatabiliyor. Rocket havalandırma borularından geçebiliyor yahut kapı denetimlerini hackleyebiliyor. Groot da yerden çıkardığı kökler platform yükseltebiliyor yahut köprüler kurabiliyor. Alengirli şeyler değiller lakin iş görüyorlar.

Oyunda kümenin gemisi Milano’yu kullandığımız birkaç kısım de var lakin bunları beğendiğimi söyleyemeyeceğim. Insomniac’ın Spider-Man’indeki Mary Jane ve Miles ile oynadığımız kısımlar vardı ya hani? Ben onları sıkıcı bulmuştum, buna karşın öyküde yerleri olduğu için oyuna bir katkıları vardı. Guardians of the Galaxy’nin Milano kısımları oyun temel rotayı kendi denetim edip size yalnızca iki boyutlu bir düzlemde sağa sola, üst ve aşağıya gemiyi kaydırma imkânı tanıdığı için zati oynanış olarak da çok kısırlar. Buna ek olarak bir de denetimlerinin berbat olduğunu düşünürseniz, güzelden uyguna angarya haline geliyorlar. Birinci kısmın sonundaki beğenilen yalnızca, ondan sonrakiler orta sahne de olsa yeğ.

Spartoi teknolojisi maalesef daha buralara uğramamış

Son olarak da oyunun teknik yeterliliğinden bahsetmek lazım. Deus Ex: Mankind Divided’ın motoru olan Dawn Engine’in şimdiki sürümünü kullanıyor Marvel’s Guardians of the Galaxy. Grafiklerin nicel kalitesi çok yüksek; doku kalitesine, efektlere, animasyonlara, mimiklere, dudak senkronizasyonuna ince ince çalışılmış. Ayar çeşitliliği orta karar, ışın izleme ve DLSS takviyesi mevcut. Öte yandan oyunun sistem muhtaçlıkları eski jenerasyona de çıkmasına ve PS4-Xbox One’da çok güzel görünmesine karşın PC’de biraz yüksek. Bu yüzden genel performans optimizasyonunun pek de yeterli olduğunu düşünmüyorum. RTX 30 serisi ekran kartı kullananların kaba kuvvetle milyon FPS alabiliyor olması bir oyunun uygun optimize edildiği manasına gelmiyor. Nvidia’nın 900 serisi ile AMD’nin birtakım spesifik modellerinde de önemli sorunlar yaşanıyor. Haydi 900 serisi kartlar düz PS4’ten daha güçlü olmalarına karşın “eski kartlar” diyelim geçelim fakat AMD sahiplerinin sistem muhtaçlıklarının üzerindeki, çok yakın vakitte çıkmış kartlarla bile berbat performans alması pek kabul edilebilir değil. Aslında oyunun cilası da gözle görülür biçimde eksik. Ben çok sayıda yanılgı ile karşılaştım, tetiklenmesi gereken yerde tetiklenmeyip ilerlemeyi tıkayan orta sahneler çoktu mesela. Grafiklerde konsollarda olmayan bir pop-in sorunu gözle görülür biçimde mevcut. “Ragdoll” fizikleri gerçekten gülünç halde; düşmanlara yapabildiğiniz bitiriş vuruşlarında ve Peter’ın vefatlarında animasyonlarında uygundan güzele saçmalayabiliyor. Yapım kalitesi bu derece yüksek bir oyunda karizmayı üzücü çizen şeyler bunlar.

Dövüş sistemindeki hamlıktan ve bu son bahsettiğim bariz cila eksikliklerinden, Marvel’s Guardians of the Galaxy’nin pandemi yüzünden potansiyelinin altında kalan oyunlardan bir oburu olduğuna ve gerekenden erken çıkarıldığına ikna oldum ben. Muhtemel bir devam oyununda dövüş sistemi geliştirilip derinleştirilirse ve bu süreçte benzeri bir yazım kalitesi yakalanırsa God of War kalitesinde bir başyapıtla karşı karşıya kalmamız işten bile olmayacak. Lakin birinci oyun itibariyle en sıkı Marvel fanları hariç hiç kimse için bir ıslak düş olacağını sanmıyorum. İsterdim ki şu oyundan aldığım muazzam keyif düzeyini herkes benimle paylaşsın ancak durum bu türlü değil. Sizin için çok âlâ bir kıssa, vasat oynanışı kompanse edebiliyorsa indirime girdiğinde kesin alın. “İlle de oynanış” halinde bir katı kuralınız varsa verdiğim nota bakmayın zira tavsiye edemiyorum.