Eski Dönemlerde Neden İnsanların Kafasına Koca Koca Delikler Açılıyordu? (Günümüzde de Yapılabiliyor!)

Neolitik periyottan itibaren kafataslarına baktığımızda kimilerinde 10 cm’e kadar çıkan delikler olduğunu görebiliyoruz. Pekala bunu tam olarak neden yapıyorlardı?

Eski periyotlardan kalma kafataslarında koca koca deliklere rastlıyoruz. Üstelik yüzlercesinde emsal deliklerden var.

Bu kadar yaygın bir uygulama ne maksatla yapılmış olabilir? Günümüzde de birtakım durumlarda yapılan bu sürecin derinliklerine inelim.

Yapılan uygulamaya “trepanasyon” deniyor.

Trepanasyon, günümüzdeki ismiyle kraniyotomi, baş derisini kaldırıp bir modülün beyinle beyni saran hudut zarına ziyan vermeden çıkarılmasını içeren bir ameliyat tekniği.

Eski periyotlarda, olağan dışı davranışlara sahip insanların içindeki berbat ruhlar dışarı çıksın diye delikler açılabiliyordu. Neolitik devirden beri, yani MÖ 10.000- 6000 tarihlerinden beri trepanasyona dair ispatları iskeletlerden görebiliyoruz.

Ayrıca bu sürecin baş yaralarından yahut darbelerinden sonra yapıldığını da görebiliyoruz. Ekseriyetle kırık bir kafatasından parçalanmış kemik modüllerini çıkarmak ya da kafatasının altında biriken kanı temizlemek için yapılıyordu. İlkel bir cerrahi müdahale de diyebiliriz.

Günümüzde hâlâ yapılabiliyor.

Trepanasyonun uygulama yolları ise kültürden kültüre, coğrafyadan coğrafyaya değişiklik gösterebiliyor. Örneğin birtakım yerlerde uçları sertleştirilmiş deniz kabukları kullanılırken kimilerinde tumi isimli bir bıçak kullanılıyordu. Rusya’nın güney bölgelerinde de bu sürecin ritüel emeliyle yapılmış olabileceği varsayım ediliyor.

Burdur’un 15 km batısında, yer alan Kuruçay Höyüğü’nde bulunan kafataslarında da trepanasyon örneklerine rastlanmıştı. Antik çağlarda Anadolu dahil olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde uygulanan trepanasyon, günümüzde; Afrika, Güney Amerika ve Güney Pasifik’te uygulanmaya devam ediyor.