ABD ve Avrupa Ülkelerinde Neden Hiç Sokak Hayvanı Yok? Bizim Yapamadığımız Bir şeyi Yapıyorlar…
“Sokak hayvanı” olarak isimlendirilen ve sokakta yaşamaya mahkûm olan dostlarımızın gününde, ABD ve Avrupa ülkeleri üzere gelişmiş ülkelerde neden sokak hayvanı olmadığına değineceğiz.
Özellikle turistler, Türkiye’deki sokak hayvanlarına hayli şaşırıyor. Siz de ABD yahut Avrupa ülkelerinden birine gittiyseniz sokaklarda hiç hayvan olmamasına şaşırmışsınızdır.
Peki bu ülkeler bunu nasıl yaptı? 4 Nisan Dünya Sokak Hayvanları Günü’nü, bir gün “Dünya Hayvan Refahı Günü” olarak kutlamayı dilediğimizi belirterek başlayalım…
Sokak hayvanlarının fazla olduğu ülkeler, az gelişmiş olarak nitelendiriliyor.
Bir hayvanın bakımını üstlenmek için kâfi ekonomik güce sahip olamayan beşerler ekseriyetle hayvanlarını sokaklara terk ediyorlar. Bunun yanı sıra otoriteler tarafından kısırlaştırma ve aşılamaya da gereğince kaynak ayrılmıyor.
Bunun sonucunda denetimsiz üreme katlanarak devam ediyor ve sokakta yaşayan hayvanlar giderek çoğalıyor. Gelelim asıl mevzumuza, gelişmiş ülkeler bunun önüne nasıl geçti?
Kısırlaştırmanın ehemmiyeti yadsınamaz.
ABD’nin çabucak hemen her eyaletinde ve gelişmiş Avrupa ülkelerinde sokak hayvanlarının denetim altına alınması için kısırlaştırma programları uygulanıyor. “Kısırlaştırmayla bunun sonu gelmez!” demeyin. Birkaç ay evvel Bhutan ülkesi, bizden çok daha fazla sokak hayvanına sahip olmasına karşın ağır bir çalışmayla sokak hayvanlarının tamamını kısırlaştırdı.
Ufak bir hesaplama yaptığımızda Türkiye’de bugünden itibaren kısırlaştırma çalışmalarına başlanırsa sokakta ortalama ömrü 7 yıl olan hayvanların popülasyonu, birkaç yıl içinde yarıya inecek ve 8 sene sonra hiçbirini sokakta göremeyeceğiz.
Peki bu nasıl olacak?
İzmir’den yola çıkarak asgarî bir hesap yapalım. 1 ilçede 2 veteriner tabip olsa 30 ilçede, 60 veteriner doktor eder. Büyükşehir belediyelerini, özel klinikleri, STK’leri ve kontratlı çalışanları de hesaba katarsak bu sayı katlanır. Biz şimdilik 50 doktor üzerinden düşünelim. 1 tabibin günde 20-30 kadar kısırlaştırma yapabildiğini biliyoruz. Minimumdan hesapladığımız için günde 10 diyelim.
Bu hesapla 1 günde, tüm şehirde 500 hayvan kısırlaşır. 81 vilayetten düşünecek olursak ise 40 bin. Yani Türkiye’deki sokak hayvanları, 250 günde kısırlaşabilir. Tatil günlerini çıkarttığımız planda, 1 yıl diyebiliriz.
Bu hesapla sırf birkaç yıl içinde sokakta yaşayan hayvan kalmıyor ve en az maliyetli olmasının yanı sıra en vicdani yolla sokak hayvanı popülasyonunu bitirebiliyoruz. Esasen 2004 yılında çıkan, 5199 sayılı Hayvan Hakları Yasası gerçekten uygulansaydı bunu şimdiye dek 18 kez yapmıştık.
Gelişmiş ülkelerdeki kanunların değerini atlamamak gerekir.
Avrupa ve ABD ülkelerinde, bizdeki yetersiz görülen yasalar yerine hayvan refahını nitekim koruyan kanunları var. Hayvanlarını sokağa terk edenler ceza alabiliyor ya da cins hayvan üretimleri; bizim ülkemizdeki üzere merdiven altı yerlerde ya da “Yavruları kaynıma, eltime vereceğim. Çiftleştirmek için kedime eş arıyorum.” şeklinde fütursuzca yapılmıyor.
Cins hayvan demişken…
Sokaklar, sıcak bir yuva bekleyen hayvanlarla dolup taşarken cins hayvanların üretimine dayanak vermek ne yazık ki sokakta yaşayan hayvanların hem yuva bulma bahtını düşürüyor hem de popülasyonu biraz daha artırıyor.
ABD ve Avrupa ülkelerinin vatandaşları ekseriyetle cins hayvan sahiplenmek yahut satın almak yerine kurtarılmış hayvanları tercih ediyor. Ülkemizde ise oyuncak üzere alınan cins hayvanlar, sokaklara atılıyor.
Tabii ki birtakım ülkelerde, vicdani olmayan usullerle sokak hayvanlarını yok eden siyasetler da var.
Her ne kadar kısırlaştırma, sahiplenme teşviği ve gözetici yasalar üzere etik tahliller olsa da birtakım ülkeler; sokakta yaşayan hayvanları toplatıp zehirleyerek, ormana atarak ya da ötenaziyle uyutarak popülasyonu bitirme formülüne de başvurabiliyor. Türkiye’de de ne yazık ki örneğine sık sık rastlıyoruz.
Etkili ve vicdani prosedürler uygulandığında hem sokak hayvanları için hem de vatandaşlar için daha huzur dolu bir ortam yaratmak mümkün. Sokak hayvanlarını öldürmek ya da belediyeye şikâyet etmek yerine belediyeyi kısırlaştırma ve aşılama için aramalıyız. Umuyoruz ki devlet ve belediyeler tarafından ilerici siyasetler uygulansın. Bir barınak yaptırmak için gereken maliyetle bir kentteki tüm hayvanların kısırlaştırılabileceğini biliyoruz!
Hayvanlarla ilgili bu içeriklerimize de göz atmayı unutmayın!
