Kanada’daki Koca Bir Kasabayı Yok Etmenin Eşiğine Getiren Unutulmaz Tren Felaketi: 72 Adet Petrol Tankeri Taşıyordu!
Kanada’nın bir kasabası olan Lac-Mégantic, demir yolu iktisadının değerli bir kesimiydi ve buradaki trenler, bölge iktisadına mobilya ve petrol üzere eserlerin taşınmasıyla büyük katkı sağlıyordu. Lakin bir trenin gerçekleştirdiği sefer, büyük bir felakete yol açtı.
Trenin sebep olduğu yıkımla birlikte âdeta mahşer yerine dönen kent, yaklaşık 11 sene evvel gerisinde bıraktığı hasarlarla dünya gündemine girdi.
Peki, eşi gibisi görülmemiş bu tren felaketinin ardında hangi sebepler vardı?
Tarih 5 Temmuz 2013’ü gösterdiğinde bir yük treni, Kanada üzerinden doğu tarafına ilerlemeye başladı.
Bu tren; Kuzey Dakota’daki New Town’dan, Kanada’nın Saint John kentindeki bir petrol rafinerisine gidiyordu. Yaklaşık 113.000 litre ham petrol yüklü 72 tankere sahipti ve onu sürmek için gerekli gücü sağlayacak 5 lokomotiften oluşuyordu.
Gece saatlerinde Lac-Mégantic’e yaklaşan bu trendeki tek makinist, Tom Harding’di. Harding, seyahat esnasında öndeki lokomotifin aşırı ölçüde duman saldığını fark etti ve trenden ayrılması gerektiğine karar verdi.
Ancak öncelikle treni emniyete alması gerekiyordu.
Bunun için de 5 lokomotifin hepsine birden fazla el freni uyguladı ve bu sayede aşağı eğimli olarak park edilen trenin yerinde durup duramayacağını denetim etti.
Bu atılımından sonra Montreal, Maine ve Atlantik Demir Yolları ile temasa geçti ve onlara çok ölçüde salınan dumandan bahsetti. Bu temasla da bir tahlil önerisi gelmedi ve Harding, treni olduğu yerde bırakıp bu sıkıntıyla ertesi sabah ilgilenmeye karar verdi.
Fakat sabaha kalmadan lokomotiflerin birinin bacasında küçük bir yangın çıktı.
İlk etapta bu yangının çıkış sebebi tespit edilemese de sonradan yangının ve çok dumanın, motorda birkaç ay evvel yapılan makus bir tamirattan kaynaklandığı ortaya çıktı. Çok geçmeden olay yerine ulaşan itfaiyeler, trendeki yakıtın alev almaması için lokomotifleri kapattı.
Yangın, kısa müddette denetim altına alındı ve trenin seyahate devam etmesi için inançlı olduğu doğrulandı lakin aslında her şey yolunda değildi. Lokomotifler kapatıldığı için havalı frenlere hava sağlayan kompresörler de kapatılmıştı.
Bu sebeple sistemden hava sızıyordu ve havalı fren sistemindeki basınç, treni yerinde tutmaya yetmeyecek duruma gelene kadar yavaş yavaş düşüyordu. Ardından devasa tren, son itfaiyecinin olay yerinden ayrılmasından birkaç dakika sonra yokuş aşağı yuvarlanmaya başladı.
Hiç kimsenin denetim edemediği bu tren, her geçen dakika daha da hızlanıyordu.
Şiddetli motor gücüyle Lac-Mégantic’e ulaştığında ise saatte yaklaşık 105 kilometre süratle gidiyordu. Bu sürat, yolun kasabanın içinden geçen kısmı için çok fazlaydı.
Trenin tekerleklerinden çıkan kıvılcımlar ve duman dışında hiçbir ışık ve ikaz yoktu. Sonunda tren, kentin ana caddesine yakın bir yerde raydan çıkarak içindeki petrolleri etrafa saçtı.
Bu durum etraftakiler tarafından âdeta bir yangın tsunamisine benzetildi ve kent merkezi, yanan bir ırmağa dönüştü. Trenin yaklaştığını görenler bölgeden kaçmaya çalıştı ama alevler epey süratli yayılıyordu.
Trenin verdiği hasar öylesine büyüktü ki binalar sular altında kaldı, sokaklar yangınla kaplandı, kanalizasyonlar ve bodrumlar yanan petrolle dolup taştı.
Lac-Mégantic’in en çok etkilenen yerlerinden biri olan Musi-Café, felaket anında hâlâ müşterilerle doluydu ve bina büsbütün kullanılamaz hâle geldi. Sadece kazayı görür görmez kaçmayı başarabilenler hayatta kalabilmişti.
Acil müdahale anında başladı ve bölgeye 100’den fazla itfaiyeci akın etti. Sıvı hâldeki bu yakıt beklenmedik halde yayılıyor, kanalizasyona akıyor ve birkaç sokak ötedeki bodrumlar bile patlıyordu.
İtfaiye grupları kanalizasyonları kapatmak ve yangın bariyerleri oluşturmak için çalıştı ve akabinde alevlerle çaba etmek için köpük kullanma yoluna gitti. Bu ortada bölgenin mahallî hastanesi de alarma geçti.
Felaketin sebep olduğu yaralılardan çok azı hayatta kalırken toplam 47 kişi hayatını kaybetti.
Ayrıca 30’dan fazla bina yıkıldı, binlerce bölge sakini ve yüzlerce işletme yerinden edildi. Lac-Mégantic’in neredeyse büyük bir kısmı yerle bir oldu ve alevlerin söndürülmesi 2 gün sürdü.
Olaydan sonra ise bir soruşturma başlatıldı ve felaketin oluşmasında birkaç faktörün tesirli olduğu ortaya çıktı. Trenin makinisti Tom Harding, trenden ayrılmadan evvel el frenini gereğince çekmemişti.
Harding, 7 el freni kullanmıştı fakat bu büyüklük ve yükteki bir tren için bu sayının iki katından fazlası uygulanmalıydı. Ayrıyeten el freninin tam performans gösterebilmesi için havalı frenler de kapatılmalıydı.
Tom Harding ve başka 2 demir yolu çalışanının da ortalarında bulunduğu 3 kişi, vefata sebep olan 47 cezai ihmal suçlamasıyla yargılandı.
Felaketle ilgili önemli bir kamuoyu öfkesi olsa da aslında kusur, demir yolu şirketindeydi. Şirketin taban seviyede eğitim verdiği, eski tankerleri kullandığı, tamiratlarda işin kolayına kaçtığı ve başka birçok yanlışa göz yumduğu tespit edildi.
Bu faktörler göz önüne alındığında ise Harding ve öteki 2 çalışan beraat etti. Fakat yerle bir olmuş Lac-Mégantic kenti ve vefat eden 47 kişiyi geri getirmek mümkün olmadı.
Üstelik Lac-Mégantic felaketinin imgeleri evvel Travelers isimli vakit seyahati temalı bir dizide, daha sonra ise Bird Box sinemasında kullanıldı. Lac-Mégantic Belediye Lideri Julie Morin ise bu imgeleri haber bültenlerinde görmenin bile epey sıkıntı olduğunu söyleyerek bu görsellerin hayal eseri üzere kullanılmaması gerektiğini lisana getirdi.
İlginizi çekebilecek öbür içeriklerimiz:
