Yaklaşık 12 Tane Türkiye Büyüklüğündeki Sahra Çölü’nün Altında Neler Gizli? Emin Olun, Kumdan Çok Daha Fazlası Var!
Sahra deyince aklımıza uçsuz bucaksız kum görünümleri ve develer gelir. Pekala bu kum yığınından oluşan devasa çölün altında ne bâtın olduğunu hiç düşünmüş müydünüz?
Denizler, kıyıda daima dalgalanarak binlerce ya da milyonlarca yıl boyunca kayaları öğütür ve kum oluşur. Çöllerdeki kumların altında bir şey olup olmadığı, varsa bile ne olduğu sorularının karşılığı ise çölden çöle değişir elbette.
Dünyanın en büyük tropik çölü olan ve turistlerin ilgisini çeken Sahra’nın kumlarının altında yatanlar ise sahiden enteresan. Hazırsanız Sahra Çölü hakkında biraz bilgi edindikten sonra kumlarının altına gerçek bir keşfe çıkalım.
Sahra Çölü hakkında birkaç temel bilgi edinmekte yarar var:
- Dünyanın en büyük tropik çölü.
- Kuzey Afrika’nın neredeyse tamamını kaplıyor.
- Türkiye’nin yüz ölçümünün yaklaşık on iki katı büyüklüğünde.
- Yaklaşık dokuz milyon kilometre.
- On iki ülkeye yayılıyor.
- Develere, fennec tilkilerine, çöl farelerine, yılanlara, kertenkelelere ve çeşitli böceklere mesken sahipliği yapıyor.
- Günümüzde çoğunlukla göçebe yahut yarı göçebe yaşam şekli sürdürülüyor.
- Antik kalıntılara, etnik kültürlere ve güçlü bir tarihe sahip.
Afrika’nın yaklaşık dörtte birini kapsayan Sahra Çölü, bundan altı bin yıl öncesine kadar yeşildi.
Şu an yalnızca çöl olarak bildiğimiz Sahra’nın eski vakitlerinde göller, çayırlar, yerleşim yerleri ve hayvanlar vardı. En büyük gölünün alanı ise yüz sekiz bin kilometrekareye uzanıyordu.
Tüm bunlar, eski çağlarda Sahra’nın bir çölden öte hayvan ve bitki besleyen güçlü bitki örtüsüne sahip yemyeşil bir cennet ve büyük bir yerleşim yeri olduğuna işaret ediyor.
Birçok farklı hayvan fosilleri ve insan yapıtları de vardı.
Sahra’nın derinliklerinde çok sayıda yayın balığı, balina, deniz yılanı, dinozor fosilleri ve hatta insan yapıtları de bulundu. Görünüşe bakılırsa Eski Taş Çağı’nda beşerler, su kaynağının yakınlarında yerleşim yerleri kurmuşlardı.
Keşfedilen ırmak yataklarından biri ise beş yüz kilometrenin üstündeydi. Araştırmacılara nazaran bu devasa yataktan hâlâ sular akıyor olsaydı dünyanın en uzun on ikinci ırmağı olabilecekti!
Sahra Çölü’nde gizlenenlerden biri de en erken homo sapiens fosiliydi.
Sahra Çölü’nde keşfedilen insan fosili, bildiğimiz insan tarihini yüz bin yıl daha geriye götürdü ve tıbbımızın üç yüz on beş bin yıl öncesine uzandığını göstermiş oldu.
Buna ek olarak çöldeki mağara duvarlarına çizilen fotoğraflarda insanların yüzüyor olduğu görünüyordu. Yani Sahra’nın su açısından varlıklı olduğu bir defa daha ispatlanmıştı. Buradan yola çıkarak biyoçeşitliliğin de ne kadar fazla olabileceğini anlayabiliriz.
Sahra’nın kumlarının altındaki gizem hâlâ bitmedi.
Yani iklimi sebebiyle çok misafirperver olduğunu söyleyemeyeceğimiz Sahra aslında yüzyıllar boyunca insanlara, hayvanlara ve bitkilere konut sahipliği yaptı. Muhtemelen bilmediğimiz pek çok şey daha var fakat Sahra’nın kumunu kazmak, çöl ekosistemine önemli oranda ziyan vereceği için gereğince bilgiye sahip değiliz.
Çöllerle ilgili öbür içeriklerimize bakabilirsiniz:
