Old Skies – İnceleme

Zamana karşı durmak düşündüğünüz kadar düzgün bir şey değil

Bence bilimkurguda işlemesi en sıkıntı bahislerin başında vakit seyahati geliyor. Vakit seyahati dediğimiz şeyin hakikaten de kendine has inanılmaz mekanikleri var, kurguyu çok âlâ yapmanız, bin türlü ihtimali göz önünde bulundurmanız gerek. Kişinin kendisiyle müsabakası halinde ortaya çıkabilecek paradoks, tanıdıklarıyla müsabakası sonucunda meydana gelebilecek sakatlıklar, yaptığı bir şeyin geleceği beklenmedik biçimlerde değiştirebilme ihtimali… Say say bitmez. Bu bakımdan iki imali çok beğeniyorum. Biri İspanyol sineması Los cronocrímenes (Timecrimes), başkası ise Dark dizisi. Artık benim nazarımda bu ikisinin yanına oyun dünyasından da bir isim katıldı: Old Skies.

Söz konusu WadjetEye olunca beklentilerim çok yüksek oluyor; Old Skies’a da bu gaza gelmişlikle, bu hype ile başladığımı baştan söyleyeyim. Sonuçta son yılların en başarılı point and click macera oyunu geliştirici ve yayıncılarından birinden bahsediyoruz ve Unavowed’un tadı da hala damağımda. Old Skies’ın da geliştirilme sürecini neredeyse başından beri takip ettiğim için esasen Fia Quinn’e ve macerasına aşina olduğumu düşünüyordum lakin kıssanın bu kadar zıt köşeli, bu kadar iç içe geçmiş oluşu bana bile sürpriz oldu.

Old Skies, Fia Quinn’in kıssası. Kendisi New York’ta çalışan bir ChronoZen casusu. Yani parasını verenleri geçmişe götürüp hayallerini gerçekleştirmesini sağlıyor. Kimisi vakitte geri gidip birini kurtarmak istiyor , kimisi idol olarak benimsediği birine yanıtını merak ettiği bir soru sormak. Fia’nın misyonu bu vazifelerin kusursuz biçimde tamamlanmasını sağlamak ve bir aksilik olduğu takdirde devreye girip vakitte bozulma olmasını engellemek. 2060’lı yıllarda Arşiv denen bir bilgi ağı herkesin vakit çizelgesindeki kıymetini derecelendirmiş durumda, şayet bir kişinin vakit çizelgesine tesiri düşük düzeydeyse o bireyle ilgili istediğiniz bir şey yapabiliyorsunuz. Vaktinden evvel ölmesi bile gelecekte pek bir şeyi etkilemiyor yani. Bu da tam bir “parayı veren düdüğü çalar” borsası yaratmış.

ChronoZen casusları birebir büyük tarihi olaylar (11 Eylül gibi) ve kıymetli bireyler üzere “kronokilitli”, yani vakit çizelgesinde meydana gelen değişiklikler onları etkilemiyor. Lakin bunun için de aslında bu casusların gerçek bir hayatları yok. Vakitte meydana gelen dalgalanmalar ferdî öykülerini daima değiştiriyor, bir an tanımadığı birinin eşi oluyor mesela, bir an bir teknoloji firmasının yöneticisi, öbür bir an partiden partiye koşan bir bayan. Aslında bunların hiçbirini yapmıyor, bu “kimlikler” vakitte var olması için gereken birer aparattan ibaret. Kimseye bağlanamıyor zira bir saniye sonra o kişinin orada olacağına dair bir garanti yok, öbür bir casus geçmişte bir şeyi değiştirince o kişi anında yok olabiliyor. Yani bu casuslar işleriyle evli diyebiliriz.

Zaten çeşitli özellikleri sayesinde bu misyona seçilmişler, bunlardan biri de bu çeşit şeyleri umursamamaları. Lakin vakit geçtikçe işler değişiyor, hayata damga vuramamak, bilinmemek, ‘bir hayatı olmamak’ fikirleri ağır basmaya başlıyor ve hem öbür bir casus olan Duffy, hem de Fia varlıklarının sebebini sorgulamaya başlıyorlar.

Old Skies’ta altı farklı vazife var ve bu misyonların her biri de bizi New York’un farklı bir vakit dilimine götürüyor. Kimi vakit yüz yıl öncesine dönüyoruz, kimi vakit gelecekteki bir periyoda. Birinci başta birbirinden farklı müşteriler, farklı kıssalar, farklı misyonlar diye düşündürüyor lakin bir anda birbirine o kadar akılalmaz biçimlerde bağlanıyor ki işte orada da Dave Gilbert’ın öykü anlatımındaki gücü devreye giriyor zati. Nihayetinde tüm öykü koskoca bir vakit sarmalı içinde iç içe geçiyor, alakasız bir kişinin isteğini yerine getirirken bir diğer misyondaki çok kıymetli bir ayrıntısı değiştiriyoruz mesela. Hatta bir orta vazifeye çıkmış Fia ile tıpkı vakit aralığında bir öteki Fia olarak geliyoruz, bu da yetmiyor bir öteki Fia olarak. Paradoks yaratmadan, sorun çıkmadan tereyağından kıl çeker üzere çözüyoruz mesela bu sorunu, anlatılmaz yaşanır.

Old Skies’ın bulmaca yapısı da benzerlerine pek benzemiyor. Envanter yahut mantık bulmacalarından fazla deneme yanılma, araştırma bulmacaları var oyunda. Öğrendiğimiz isimleri, karşılaştığımız yerleri Arşiv veritabanında arama yapabiliyor ve onlar hakkında çok değerli bilgiler ediniyoruz. Edindiğimiz bu bilgiler de kendimizi bir mevt döngüsü içinde bulduğumuzda çok işimize yarıyor.

Fia için işler her vakit yolunda gitmiyor. Bir anda beklenmedik bir olay oluyor ve başınıza kurşunu yiyiveriyorsunuz. Bu anda devreye denetçimiz ve dostumuz Nozzo giriyor ve vakti geri sararak bizi olayın başına döndürüyor. Fia kronokilitli demiştim, yani vakit geriye alınsa bile anıları korunuyor. Bu vefatlar sayesinde de neyi nerede yapacağımızı, diyaloglarda hangi seçenekleri seçeceğimizi öğrenmeye başlıyor ve kendimizi en imkansız görünen durumlardan bile kurtarıyoruz. Keşfedilmesine onlarca yıl olan bir ilacı, palavra yanlış gereçlerle geçmişte üretip zehirlenmekten kurtulmak imkansız değil de nedir 🙂

Belki tüm bunlar kulağa birinci başta çok etkileyici gelmiyor, olabilir. Fakat Fia ile vakit geçirip (bu ortada Fia’nın seslendirmesinin olağanüstü olduğunu kesinlikle eklemeliyim, Sally Beaumont hisleri aktarmakta inanılmaz bir iş çıkarmış ortaya) onun tasalarını, kayıplarını, isteklerini, dileklerini gördükçe, kendilerine eşlik ettiğimiz şahısların benzeri biçimdeki pişmanlıkları, keşkeleri, ellerinden alınanları deneyimledikçe bir noktadan sonra allak bullak hissetmeye başlıyorsunuz. Bilhassa artık tüm kıssanın iç içe kaynaştığı altıncı kısım bence oyunun tepe noktası olmuş.

Old Skies’ı evvelki Wadjet Eye oyunlarından ayıran en kıymetli kısım grafikleri olsa gerek, bu sefer daha çağdaş, daha farklı bir yaklaşım benimsemişler. Ben Chandler tekrar çok hoş işler çıkarmış ancak karakter çizimleri göze çok farklı görünüyor. Daha bir çizgifilmimsi ekran imgelerinden de göreceğiniz üzere, bana biraz The Last Express’i de anımsattı. Klasik pikselleri mi tercih ederdim, yoksa bunu mu diye sordum da kendime… İkisinin de kendine nazaran hoş yanları var olağan lakin Old Skies’ın karakter çizimlerinde beni rahatsız eden kimi ufak tefek nüanslar oldu. Mesela kimi karakterlerin görünüşüyle yaşları ortasında önemli uyumsuzluk var. Eleman 60 yaşındayım diyor mesela, ancak karakterini görsen 30 dersin en fazla. Bir de birçok karakterin birbirine çok benzediğini düşündüm.

Dönem mimarisi, giysileri, New York’un çeşitli devirlerdeki halleri ve yapıları çok hoş kotarılmış, ona bir kelamım yok. Fakat oyun dünyası maalesef biraz fazla boş hissettiriyor. Yani yılı ne olursa olsun New York’tan bahsediyoruz, gezdiğimiz yerler, girdiğimiz binalar, sokaklar bu kadar boş olmamalıydı. Anca sonlara gerçek birkaç figüran serpiştirilmiş sağa sola, bunun dışında daima müşterimiz ve onunla direkt alakalı NPC’ler var yalnızca. Bu da bence atmosferi bir nebze baltalıyor.

Zaman seyahatinin bilimkurgudaki yerinden bahsettim lakin bu sizi yanıltmasın, Old Skies büsbütün her türlü soruya son derece mantıklı karşılıklar bulup harika bir iş çıkarmış ortaya, lakin bunu bilimkurgu kisvesi altına sıkıştırmamış. Old Skies tüm bu karmaşaya, imkanlara insan perspektifinden yaklaşan, insani bir öykü anlatan bir macera oyunu. Kendinizi bu kıssanın kucağına bıraktığınızda Fia Quinn ile ne kadar özdeşleştiğinize inanamayacaksınız. Sonuçta içinde insan olmadan, vakit nedir ki?