The Excavation of Hob’s Barrow – İnceleme

Her höyüğün eti yenmez

Uzun müddettir beklediğim bir oyunun hoş çıkması beni çok memnun ediyor. Hele ki bu oyun başarılı olacağına gönülden inandığım bir oyunsa haklı çıkmayı acayip seviyorum. Tıpkı The Excavation of Hob’s Barrow örneğinde olduğu üzere.

Aslında bu oyunun ismini birinci olarak Incantamentum olarak duymuştuk. Duyurulduğu günden beri takibimdeydi, her fırsatta demosunu önerdim, yazdığım “yılın yolu gözlenecek adventure oyunları” listelerinde birinci sıralardan yer verdim kendisine. Bir müddet evvel ismi değişti, oyunun öyküsünü daha âlâ yansıtacak biçimde The Excavation of Hob’s Barrow, yani Hob Höyüğü Hafriyatı oldu. Ve o hafriyattan bizim de hissemize karanlık, tekinsiz, öyküyü sonuna kadar merak ettiren bir macera oyunu düştü.

The Excavation of Hob’s Barrow Viktorya devri İngiltere’sinde geçiyor ve İngiliz halk öykülerinden (öcülü, endişeli olanlar) besleniyor. Başrolde Thomasina Bateman var ve o bir höyük kazıcısı. Mezar kazıcılarıyla karıştırmayın sakın, kendisi hiç sevmez o denli şeyleri. Bu aslında babasının mesleği, ancak birlikte birinci kazılarından beri kendisinde höyük hafriyatı olayı bir sevda olmuş, hatta yaptığı hafriyatları anlatan bir kitap yazma peşinde.

Bir gün Leonard Shoulder isimli bir adamdan bir mektup alıyor. Kuzey İngiltere kırsalında Belway isminde bir köyden gönderilmiş mektup, orada Hob Höyüğü isminde bir höyük varmış. Leonard, Thomasina’nın bu höyüğü kesinlikle görmesini istiyor zira tam da kitabına layık bir materyal. Daha evvel ismini bile duymadığı bu adamın mektubu ilgisini çekiyor ve yeniden hiç tanımadığı Bewlay’e yanlışsız yola çıkıyor kızımız.

Kadın başına ne işin var oralarda?

Bewlay halkı pek bir acayip. Ortalarında bayanlara küçümser gözle bakanlar da var (kadın kısmı hiç arkeolog olur mu, hiç hafriyat yapar mı), yabancılardan hiç hoşlanmayanlar da (ah şu tren istasyonu, artık yabancılar gelip güzelim Belway’i mahvedecekler!), sarhoş haliyle Thomasina’ya yazanlar da var, anlamsız biçimde güzel davrananlar da. Kimin hangi niyetle bize yaklaştığını anlamak güç. Dahası, Leonard’la buluşacağımız The Plough and Furrow Inn’e gittiğimizde adamın ortada olmadığını görüyoruz.

Köy halkı gerek Leonard, gerek höyükle ilgili sorularımıza kimi vakit çekimser, kimi vakit bariz palavra karşılıklar veriyor. Bizi höyükten uzak mı tutmak istiyorlar, yoksa ilgimizi cezbedip kandırmak mı, anlamak mümkün değil. Biz natürel ki buraya kadar gelmişken pes edecek değiliz. Leonard’ı bulma ve höyüğe ulaşma yolundaki maceramız işte bu noktada başlıyor. Öyküye dair de öbür bir şey söylemeyeceğim zira bu büsbütün spoiler’sız, tüm sürprizlerini, iniş çıkışlarını, o karanlık havasını kendinizin yaşaması gereken bir macera.

The Witch’i izlediniz mi bilmiyorum, ya da Midsommar’ı. Oyunun kıssası bana her iki kaygı sinemasını de çağrıştırdı açıkçası. Kırsal bir alan, batıl inançlar, karanlık güçler, yabancılara farklı gözlerle bakan yerli halk, puslu havalar, tekinsiz bir atmosfer, halüsinasyonlar, hayaller. Sineması yapılsa izlerim, o derece.

Böyle piksel grafiklere can kurban

The Excavation of Hob’s Barrow, Wadjet Eye adventure oyunlarında görmeye alıştığımız 90’lardan fırlamış üzere duran piksel çizim grafiklere sahip. Gerek arkaplan çizimleri, gerek karakter tasarım ve animasyonları bir oldukça başarılı. O kırsal köyün ıssız atmosferi epeyce âlâ yansıtılmış (akşam saatlerinde insanın etrafta dolaşası gelmiyor, bir an evvel hana gideyim de yatıp uyuyayım diyorsunuz) ve sis efekti üzere çok başarılı birtakım numaralar da kullanmış oyunun geliştiricisi Cloak and Dagger Games. Birtakım sahnelerdeki yakın çekim anlar da şahane; mesela kediler diyeyim, oyuncak bebek diyeyim, görünce ne demek istediğimi anlarsınız.

Oyunun nitekim çok başarılı olduğu bir öbür nokta da seslendirmeler. Thomasina rolündeki Samantha Béart nefis iş çıkarmış (hogwash!), Arthur’dan Stanley Kemp’e, gizemli Lord Panswyck’e kadar herkesin aksanları, vurguları ve karakterleri çok güzel yansıtılmış. Natürel bunda son derece başarılı yazılmış diyalogların da hissesi büyük, oyun boyunca süratlice geçtiğim diyalog sayısı çok az oldu diyebilirim.

Bir adventure oyununun bence en değerli kısmı olan bulmacalara gelirsek o noktada beklediğimden daha zayıf bir oyunla karşılaştığımı söylemeliyim. Deneyimli adventure oyuncularının pek fazla takılacağı bir oyun değil bu, ha o denli çok kolay falan da değil lakin oyun boyunca ne yapacağınızı biliyor oluyor ve bildiğiniz o şeyi yapmaya çalışıyorsunuz. “Acaba bu nasıl olacak, nasıl çözeceğim” dedirten, vakit gerektiren çeşitte bir bulmacayla karşılaşmadım kendi adıma. Genel olarak klasik bir ilerleyiş var: herkesle konuş, alınabilecek her şeyi al, gidilebilecek her yere git. Takıldın mı, bir yerlerde yeni bir diyalog açılmıştır.

Keçisiz bir adventure oyunu düşünemiyorum

Zaten oyunda Yapılacaklar listesi var ve burada yapmanız gereken işleri takip edebiliyorsunuz. Yalnız oyunun ortasında bir kısımda burada çok fazla şey birikiyor ve bunların da hepsi birbiriyle kontaklı. Üstelik güya bu noktada öykü biraz ayak sürüyormuş üzere hissettiriyor. Birine süt vermemiz lazım, sütü keçiden alacağımızı biliyoruz fakat keçiyi sağması için sahibinin dizlerine yeterli gelecek bir ilaç yapmamız gerek, o ilacı yapacak olan şahsa gerekli materyalleri toplamalıyız, o gereçlerin biri de anahtar bularak girmemiz gereken bir binada falan filan. O noktada AÇIN LAN HÖYÜĞÜN YOLUNU diye bağırasım geldi valla.

Oyunun sonu da çok değişik ve etkileyici, alıştığımız usul bir kıssa sonuna benzemiyor mutlaka. Yeniden de Thomasina’nın etrafında dönen onca şeye rağmen (ki kimilerinin ipuçlarını da yakalamış olmasına rağmen) olan biteni fazla umursamıyormuş üzere hissettirmesini, kabullenmişliğini de pek beğenmedim. Oyunun sonu güya biraz süratli biçimde nihayete erdi ve birtakım şeylerin de gerisi tam olarak doldurulamadı – ya da şöyle diyeyim, o arkaplan metni hakkında daha çok bilgi sahibi olmak isterdim. Aslında oyunu bitirince “acaba diğer bir sonu daha mı vardı?” diyerek son kısmı bir kere daha tekrarladım, hani tahminen yaptığım bir şey öyküye farklı biçimde tesir edebilir diye. Fakat yokmuş. Dediğim üzere sonu bağlama halini beğendim lakin o bilhassa höyüğe girdikten sonra olanlara dair ortada daha fazla ayrıntıya katiyetle hayır demezdim. Yeniden de kalan başarımları tamamlamak için en kısa vakitte bir kere daha oynayacağım doğal.

Sonuç olarak The Excavation of Hob’s Barrow’un bu yılın en yeterli adventure oyunlarından biri olduğunu düşünüyorum. Merak uyandıran öyküsü, yabancı korkusu, din ve dogmalar, farklı varlıklara tapan tarikatlar, seksizm üzere temaları yerinde kullanan diyalogları, halk öyküsü atmosferini büyük bir muvaffakiyetle yansıtan sesleri ve grafikleriyle kesinlikle denenmesi gereken bir tecrübe. Hele ki yazıda da bahsettiğim Midsommar üzere folk dehşet yapıtlarını seviyorsanız bu öykü de çok hoşunuza gidecek. Değişmezse 25 lira üzere dayanılmaz bir fiyattan da satılıyor ki bence satın almamak için bir mazeretiniz olmamalı.