İşte bana bu türlü dedektiflik oyunlarıyla gelin
Geçtiğimiz yıllarda oynayıp da hayran kaldığım indie’leri bir düşünüyorum da, ortalarında en sevdiklerimden biri hiç elbet yeni bir Lucas Pope şaheseri olan Return of the Obra Dinn’di. İnanılmaz bir konsept, o konseptin harikulade bir ustalıkla hayata geçirilmesi, eşsiz grafik üslubu, akla kazınan müzikleri derken tam manasıyla bir başyapıttı. Bu oyunu bu kadar sevmemdeki en değerli etmen ise bir matematik mezunu olarak tümdengelim ve tümevarım bulmacalarına farklı bir ilgi duymam.
Return of the Obra Dinn’in üzerinden dört sene geçmişken bu sefer de bir öbür dedektiflik öyküsüne, bir öbür tümdengelim oyununa, The Case of the Golden Idol’a davetliyiz. Lakin ne oyun.
Beni çok heyecanlandıran, çok sevdiğim oyunların incelemesinde sıklıkla yaptığım bir şey var. Ne düşündüğümü en baştan söyleyiveriyorum ki yazıyı sonuna kadar okumadan bile ne düşündüğümü bilin. The Case of the Golden Idol benim bu yıl oynadığım en güzel bulmaca oyunlarının başında geliyor, resmen başından kalkamadığım, öyküsü ve bu öyküyü anlatmadaki acayip ustalığıyla resmen beni kendisine hayran bıraktı. Return of the Obra Dinn sevmiş birinin bu oyunu sevmeme talihi yok bence.
Oh be, rahatladım… The Case of the Golden Idol kuşaklarca süren bir öyküyü anlatıyor ve başrolde de gizemli güçleri olan bir Altın İdol var. Bu bir güç öyküsü, güç zehirlenmesi kıssası, açgözlülük, yozlaşmışlık, entrika, aşk… Başta olağan bir cinayetle başlayıp sonlarda bu idolün ne kadar büyük ölçekte tesirinin olduğunu gördüğümüz bir öykü.
Oyunun mantığı şu. Ekranlarda tıklayabileceğiniz şeyler aşikâr, bunlara tıklayarak haklarında bilgi alıyorsunuz ve bu bilgilerden kimilerinin altı çizgili. Bunlar sizin sözleriniz. Mesela bizatihi tutuşma. Mesela Edmund Cloudsley. Keşif kısmında sözleri buluyor ve ince ayrıntılara dikkat ediyorsunuz; Fikir kısmında ise bu sözleri kullanarak boşluk dolduruyorsunuz. Mesela diyor ki “____ ____, ____ ____’un odasına süzüldü ve başına ____ ile vurdu”. Eldeki sözleri bu boşluklara sürükleyerek Keşif kısmında gördüğünüz sahnelerde neler olduğunu ortaya çıkarmaya çalışıyorsunuz.
Olay yalnızca “ne oldu?” sorusuna yanıt vermekle hudutlu değil. Bir panelde kıssayı ortaya çıkarırken öbür panelde bireylerin kimliklerini tespit ediyor, bir başkasında cinayet sırasında masada kim nerede oturuyordu onu buluyorsunuz. Bir hadiseyi geçmek için “hikaye” panelini tamamlamak kâfi ancak işin zevki tüm panelleri bilebilmekte.
The Case of the Golden Idol bir de efsane bir ipucu sistemine sahip. Ben oyunu ipucu kullanmadan bitirdim (ki size de öylesini tavsiye ederim), lakin inceleme için nasıl bir sistem kullandıklarına bakayım deyip hayran oldum. İpucu istediğinizi teyit ettikten sonra evvel bu ipucunu hak etmek için ufak bir görsel – söz eşleştirmesi yapıyor ve hangi mevzuda ipucu almak istediğinizi seçiyorsunuz. Bu ipucu size karşılığı söylemiyor, yalnızca tümdengelim için nasıl düşünmeniz gerektiği konusunda yardımcı oluyor. Yeniden de “aaa, hakikaten” diyerek aklınızda lamba yakacak stilde hoş ipuçları bunlar.
Olayları çözerken tek yaptığınız söz bulup boşlukları doldurmak değil aslında. Daha doğrusu o boşlukları doldururken Keşif kısmında yapacağınız ince müşahedelerin de büyük yararı var. Örneğin bulduğunuz bir kağıtta çeşitli bitkiler tanıtılmış, birinde diyor ki “bu bitki uyku getirir, göz bebeklerinin beyaz kısmı pembeleşir”. Cinayet mahalindeki şahısları incelerken bir de bakıyorsunuz bir kişinin göz bebekleri gerçekten pembe, o vakit diyorsunuz ki bu adamı şu kişi şu nedenle zehirlemiş olabilir. Ya da cesedin elinde bir düğme var, kimin düğmesi eksik diye müşahede yapıyorsunuz.
Oyunun zorluk eğrisiyse tek sözle dört dörtlük. Birinci olaylarda tek yahut iki sahnelik olayları çözerken, sonrasında işin içine çok sayıda sahne, çok sayıda kişi ve olay giriyor. Ayrıyeten başlarda her hadise kısmında cinayet çözecekmişiz üzere düşünsek de kıssa bir anda çok farklı bir yere gidiyor, kendimizi insanların söylediği palavralara, abartılı giysilerine nazaran ömürlerinden yıl kaybettikleri yeni dünya sisteminde buluyoruz. Tüm oyun bittikten sonraki ‘epilogue’ kısmı ise kıssadaki birkaç soru işaretini güzelce bağlayan bir özet misyonu görüyor.
The Case of the Golden Idol’ın grafik stiline bittim. Yani o denli bu türlü değil, hem sempatik, hem ürkütücü, hem periyodunu yansıtıyor. Olaylara eşlik eden müzikler de atmosferi besleyen cinsten, tekinsiz bir olayların içinde olduğunuzu hissediyorsunuz yükseliş ve alçalışlarla.
Düşünüyorum eleştirecek bir yerler bulayım diye lakin birebir Return of the Obra Dinn üzere The Case of the Golden Idol da yapmak istediği şeyi son derece uygun biçimde yapan bir oyun. Ha bilhassa sonlara hakikat baya bir zorlaştığı kısımlar oluyor ancak bulmacanın o son kesimlerine baş patlatmak da başka bir keyifti. Ben ufak tefek kusurları bu satırlara dökmek yerine tadı damağımda kaldı diyeceğim; olumlu başladım, olumlu bitireyim.