Denizin üzerinde süzülüyormuş üzere görünen bu gemiler, tabiat maddelerine meydan okumuyor aslında. Büsbütün gerçek bir tabiat olayı, ismi ise Fata Morgana.
Bir bilim kurgu sinemasından fırlamış ya da eski denizcilerin kaygılı düşü olan hayalet gemilere benzeyen gemiler; bir optik illüzyon yüzünden bu türlü görünüyor.
Sosyal medyada “uçan gemi” haberleri olarak karşımıza çıkan tabiat olayının aslında tam olarak neye dayandığını bilimsel tarafıyla ele alalım.
Atmosferin ışıkla oynadığı bir oyun kelam konusu.
Bu olayın gerisindeki bilim, tabiatın bize sunduğu değişik bir optik yanılsama. Yüzyıllardır denizcilerin öykülerine ve efsanelere husus olan illüzyonun bilimsel ismi “Fata Morgana”.
Fata Morgana, atmosferdeki sıcaklık terselmesi sonucu oluşan karmaşık bir üstün serap ve sıcak bir hava katmanının daha soğuk hava katmanının üzerinde yer almasıyla ortaya çıkıyor.
Farklı hava katmanları ortasından geçen ışık ışınları bükülerek uzak objelerin imajlarının bozulmasına yahut yükselmiş üzere görünmesine neden oluyor. İşte bilhassa gemiler üzere büyük objeler, ufkun üzerinde süzülüyormuş algısı yaratıyor.
Fata Morgana’nın meydana gelebilmesi için muhakkak atmosferik şartlar gerekli.
Genellikle güneşin, deniz üzere soğuk bir yüzeyin üzerindeki atmosferi ısıtmasıyla oluşuyor ve sıcaklık terselmesi meydana geliyor. Az evvel bahsettiğimiz üzere; sıcak hava katmanı, soğuk havanın üzerinde bulunuyor.
Fata Morgana serapları, çoklukla kutup bölgelerinde daha yaygın olarak gözlemleniyor zira buz üzere soğuk yüzeyler üzerinde atmosferik kanallar daha sık oluşuyor fakat doğru şartlar sağlandığında öbür bölgelerde de görülebilir.
Tarih boyunca Fata Morgana, denizcilik efsaneleriyle ilişkilendirildi.
Bu farklı illüzyonun ya da tabiat olayının, hangisini derseniz deyin; denizlerde hayalet üzere görünen ve suyun üzerinde süzülen “Uçan Hollandalı” efsanesinin olası açıklamalarından biri olduğu düşünülüyor.
Atmosferik şartların oluşturduğu bu seraplar, denizcilerin hayalet gemiler yahut gerçekte orada bulunmayan kara kütleleri gördüklerini sav etmelerine yol açmış olabilir…
Gemiler hakkında ilgi cazibeli diğer içeriklerimiz:
