Havaalanlarındaki Pistlerin Yanı Başına Yerleştirilen Bu Kırmızı Beyaz Işıklar Tam Olarak Neyin Nesi?
Havalimanlarının pistlerinde, kırmızı ve beyaz renkli ışıklar hiç dikkatinizi çekti mi? Pilotların iniş yaptıkları bu bölgelerde neden bu ışıklar var?
Onların varlığı, pilotlara hangi açıdan dayanak oluyor? Pekala renkler hangi anlamlara geliyor?
Gelin PAPI ismi verilen bu ışıkları inceleyelim.
PAPI (precision approach path indicator) yani hassas yaklaşma yolu göstergesi, ışıklı bir sistem.
Bu sistem, pilotların inişine yardımcı olması için tasarlanıyor ve pistlerin çabucak yanında yer alıyor. Pilotlar inişin son yaklaşma safhasında, uçağın gerçek süzülme sınırı üzerinde olup olmadığını, PAPI ışıklarının renk farklarına bakarak tespit ediyor.
Renk kodlu olan bu ışıklar ekseriyetle pistin sol tarafında ve iniş eşiğinden yaklaşık 300 metre uzakta bulunuyor. Tekrar uçuş pistine dik bir biçimde yerleştiriliyorlar.
Bu ışıklar birinci kere, 1974’te David Johnson ve Tonu Smith tarafından tasarlanıyor.
Ancak herkes ve her ülke tarafından kullanılabilir hâle gelmesi yaklaşık 2 yıl sürüyor. PAPI ışıklarının kullanımı başladıktan sonra ise bu sistem, çok kısa bir mühlet içinde dünyanın dört bir yanında kullanılan standart bir ekipman hâline geliyor. Zira pilotların emniyetli bir formda iniş yapmalarına büyük oranda yardımcı oluyor.
Ayrıca bu ışıklar, uçağın süzülme açısına bağlı olarak renk değiştiren 4 lambadan oluşuyor ve ekseriyetle renkleri beyaz ve kırmızı.
Ancak her rengin bir manası var.
Mesela kırmızı ışıklar fazla yandığında anlaşılıyor ki uçak, iniş için olması gerekenden çok daha alçakta. Daha fazla beyaz ışık ise tam zıddı bir biçimde uçağın iniş için olması gerekenden yüksekte olduğunu gösteriyor.
Işıkların 2 adedinin kırmızı, 2 adedinin de beyaz olması ise pilotlara iniş için doğru süzülüş açısında olduklarını gösteriyor.
Ayrıca PAPI ışıklarının 4 değil de 2 ışıktan oluşan daha kolay bir versiyonu da var.
Bu sistemde de ışıklardan birinin kırmızı oburunun de beyaz olması, pilotun başarılı bir iniş gerçekleştireceğini gösteriyor. Birebir biçimde iki kırmızı lambanın uçağın olması gerekenden alçakta, iki beyaz lambanın ise gereğinden yüksekte olduğunu gösteriyor.
Özetle bu ışıklar, pilotlara iniş sırasında yardımcı oluyor ve olası kazaların önüne geçilmesine takviye oluyor.
