Gelişmekte Olan Ülkelerde Evler Nasıl Aydınlanıyor? İşte 1 Litre Suyla Bedava Işık Sağlayan Basit Ama Dâhiyane Buluş!
Dünyada elektriğe erişimi olmayan 750 milyona yakın insan var. Güç uğraşı, yoksul ülkelere güç sağlamakla ilgili çalışmaları kapsıyor. Bu projeler kapsamında ortaya çıkan “1 litre ışık” ise ışıksız meskenlere umut niteliğinde.
Gelişmekte olan ülkelerdeki kimi topluluklar ya altyapıdan mahrum ya da elektrik o kadar değerli ki onun yerine yemek almayı tercih ediyorlar.
Üstelik gece karanlığı bir yana, gündüz karanlığı diğer bir yana ve bu, epeyce rahatsız edici bir durum. Çoğu konut penceresiz ve içerisi gündüzken bile karanlık. İşte bahsedeceğimiz proje de bu meskenleri aydınlatıyor.
Yıllar evvel bir fikir doğdu, artık konutlar elektrik olmadan aydınlanıyor.
Her şey, 2002’de Brezilyalı Mekanikçi Alfredo Moser’in elektrik kesintileri sırasında konutunu aydınlatmanın yollarını aramasıyla başladı.
Moser, su ve bir ölçü çamaşır suyu ile doldurduğu plastik şişeleri çatısına monte ederek güneş ışığını içeriye yönlendirmeyi başardı. Bu usul, gün ışığında 40 ila 60 watt’lık bir ampulün sağladığı aydınlatmaya eş bedel bir ışık sağlıyordu. Çamaşır suyu ise suyun yosun tutmasını engelleyerek şişelerin uzun müddet berrak kalmasını sağlıyordu.
Küresel bir harekete dönüştü ve “Liter of Light” projesi ortaya çıktı.
Moser’in buluşu, 2011’de Filipinler’de Illac Diaz tarafından kurulan MyShelter Vakfı aracılığıyla “Liter of Light” ismiyle global bir harekete dönüştü.
Amaç, düşük maliyetli ve sürdürülebilir aydınlatma tahlillerini dünya genelindeki güç mahrumu topluluklara ulaştırmaktı. Proje, mahallî halkın kolaylıkla temin edebileceği gereçlerle kendi ışık kaynaklarını üretmelerini teşvik ederek hem ekonomik hem de çevresel yararlar sağladı. Ayrıyeten bu usul, 5 yıl boyunca da sağlam. Hangi ampul için birebir şeyi diyebiliriz?
Nasıl çalışıyor?
Yöntem hayli kolay: Şeffaf bir plastik şişe su ve bir ölçü çamaşır suyu ile dolduruluyor. Şişe, çatıda açılan bir deliğe yerleştiriliyor ve suyun ışığı kırma özelliği sayesinde güneş ışığı odanın içine dağıtılıyor.
Bu sayede gün boyunca elektrik gereksinimi olmadan iç yerler aydınlatılıyor. Gece aydınlatması için ise şişeye küçük bir güneş paneli ve LED ışık eklenerek gündüz depolanan güç gece kullanılabilir hâle getiriliyor.
Projenin başarısı süratle yayıldı.
İlk 20 ayda, Filipinler’de 150.000’den fazla haneye ulaşıldı ve 15 ülkede 350.000’den fazla ev bu yolla aydınlatıldı. Liter of Light, açık kaynaklı ve imali kolay bir model sunduğu için dünyanın dört bir yanındaki topluluklar tarafından benimsendi.
Proje yalnızca konutları aydınlatmakla kalmadı, lokal ekonomilere de katkıda bulundu. Liter of Light, mahallî girişimcilerin bu kolay teknolojiyi üretip kurmalarını teşvik ederek istihdam yarattı ve toplulukların kendi kendine yeterliliğini artırdı. Ayrıyeten geri dönüştürülmüş gereçlerin kullanımıyla çevresel sürdürülebilirliğe de katkı sağladı.
Yenilikçi bu yaklaşım aslında sürdürülebilir ve erişilebilir teknolojilerin, dünya genelindeki güç yoksunluğu sıkıntısını çözmede nasıl tesirli olabileceğini de gösteriyor.
Enerjiyle alakalı daha fazla içerik için:
