Yediğiniz Yemekten Aldığınız Tat, Çevrenizdeki Sese Göre Değişiyor: Peki ama Nasıl?
Yemeklerden tat almak deyince hepimizin aklına lisanımız gelir, bazen de koklama organımız olan burnumuz. Pekala ya kulaklara ne demeli? Onların nasıl bir fonksiyonu olabilir?
Bir restoranda yemek yediğinizde etrafınızdaki sesleri düşünün. Bazen hafif bir müzik olur, bazen yalnızca rabarba, bazen sessizlik…
Arkadaki tüm bu sesler, tükettiğimiz yiyecek ve içeceklerin tadını etkiliyor desek, ne dersiniz? Üstelik bilimsel araştırmalar da bunu her geçen gün bir sefer daha kanıtlıyor.
Lezzet dediğimizde aklımıza sesten çok tat geliyor.
Oxford Üniversitesinde ses ve tat ortasındaki ilgiyi araştıran Deneysel Psikoloji Profesörü Charles Spence şunları söylüyor: “İnsanlar lezzeti düşündüklerinde akıllarına tat ve koku gelir lakin sesi birçok vakit düşünmezler.”
2010 yılında Food Quality and Preference mecmuasında yayımlanan araştırmada, iştirakçilerden yüksek, düşük, sıfır ses ve “beyaz gürültü” dediğimiz ses düzeylerinde cips ile kurabiye yemeleri istendi.
Yemeği daha sessiz ya da büsbütün sessiz yedikleri vakte kıyasla yüksek art plan gürültüsü varken tat ile tuzu daha az ağır algılıyorlardı. Üstelik lezzeti sadece ses şiddeti değil, sesin çeşidi de etkileyebiliyordu.
Daha evvel şarap için misal bir çalışma da yapılmıştı.
Araştırmada iştirakçiler, art planda 4 farklı müzik biçiminden birinin yavaşça çaldığı bir odada otururken kırmızı ve beyaz şaraplar içti. Daha sonra şarabı tanım etmeleri istendi. Şaraba verilen derecelendirme, arka planda çalan müziğe nazaran değişiklik gösteriyordu.
Üstelik iştirakçilere müzikle ilgili hiçbir şey söylenmemişti. Araştırmacılar, bu deneyden elde edilen en değerli sonucun; sesin ve müziğin hayatımızdaki azımsanamayacak rolü olduğunu söylüyor. “Müzik artık hayatın bir modülü.” diyorlar.
İyi de neden?
Spence’e nazaran, kimi tatların gürültüyle bastırılırken kimilerinin artmasının sebebini hâlâ tam olarak bilmiyoruz. Bunun için yemek yerken ya da bir şeyler içerken deneyimlediğimiz tatları ortaya çıkaran karmaşık beyin süreçlerinin çok daha fazla incelenmesi gerekiyor.
Sebebi her ne olursa olsun, yiyecekleri ve içecekleri değerlendirirken dilimizin ve burnumuzun ötesinde kulağımızın da belirleyici bir faktör olduğunu görmüş olduk. Duyduklarımızın, hepimizin fark ettiğinden çok daha büyük tesirleri var.
