Uçakların Yüksekten ya da Alçaktan Uçması Performanslarını da Etkiliyor mu?
Her uçağın ulaşabileceği azamî yükseklik, farklılık gösterir. Kimileri yüksekliğin hudutlarını zorlarken kimileri epeyce alçaklarda uçmak zorundadır. Pekala uçakların sahip olduğu irtifalar, onların performansını nasıl tesirler?
Uçakların nasıl bir irtifada uçtuğu, varsayım ettiğinizden çok daha fazla bir kıymete sahiptir.
Gelin, yükseliğin performanslarına olan tesirlerine bakalım.
Yolcular, uçağın ne kadar yüksekte uçtuğunu fark etmese de tüm uçakların uçabilecekleri azamî yükseklik, irtifa ile sonludur.
Havacılık tabirlerinde bu kısıtlamaya servis tavanı denir. Uçakların gövdeleri, belirli bir irtifaya ve etraftaki ortama dayanacak halde tasarlanmıştır. Misal halde jet motorları da makul bir irtifa ile sonludur.
Öte yandan yüksek irtifalarda uçmanın birtakım avantajları vardır.
Bunlardan biri, ne kadar yükseğe çıkarsanız havanın o kadar ince olması ve uçağın çalıştırılmasının daha ekonomik olmasıdır. Yeniden bulutların üzerinde uçma yeteneği pilotların, fırtınalardan ve öteki makus hava şartlarından kaçınmasını sağlar.
Örneğin Concorde uçakları, süratli tırmanıp alçalabildiği ve çok ince havada çalışan motorlara sahip olduğu için 60.000 metrede uçabilir. Öteki uçaklar ise bu yüksekliğe çıkmakta zorlanır zira motorları çalıştırmak için kâfi oksijeni elde edemezler.
Modern yolcu uçakları için en yeterli nokta, motorlarının en verimli olduğu 10.668 ila 12.800 metre ortasıdır. Kanatların tasarlanma biçimi de genel olarak ince havalarda uçuş için uygun değildir zira kâfi kaldırma kuvveti elde edemezler.
Özetle uçakların bir servis tabanı, motor performansları ve hava yoğunluğuna bağlı olarak uçabilecekleri azamî irtifalar vardır. Yeniden motor gücü, kabin basıncı ve aerodinamik üzere faktörler de uçakların irtifalarında belirleyicidir.
