Tır Kazaları Gündemde: Ağır Vasıtaların Girmemesi Gereken “Şehir İçinde” Neden Bu Kadar Çok Feci Kaza Yaşanıyor?

Son günlerde birçok kentte meydana gelen ağır vasıta araçların kazaları, bu araçların kent içindeki yasaklara uymadığında ortaya çıkan felaketleri bir sefer daha gözler önüne serdi. Türkiye’de ağır vasıta araçları ve kent içi giriş kuralları ne kadar uygulanıyor? Yurt dışında da birebir yasaklar geçerli mi?

Tır ve kamyon üzere ağır vasıta araçların kent içine girmesi çoklukla bir dizi kıymetli nedenle yasak. Bu araçların kent içinde seyretmesinin yol açacağı meseleler birden fazla vakit trafik sıkışıklığı ile de ilgili olmuyor ve can kayıplarına yol açabiliyor.

Türkiye’de ağır vasıta araçların seyrine getirilen yasaklar neler, ne kadar denetleniyor ve para cezaları gereğince caydırıcı mı? Sonuç sizi şaşırtmayabilir.

Zararların önüne geçebilmek için ağır vasıtaların yol yasak saatleri var.

Ağır vasıtaların kent içine giriş ve çıkış saatleri öncelikle kente nazaran değişirken kentteki trafik yoğunluğu da saatleri etkiliyor. Kara Yolu Yük Nakliyatı Yönergesi’nde belirtilenlere nazaran verilen saatler kapsamında ağır vasıtalar trafiğe çıkabiliyor.

İstanbul ve Ankara üzere birçok büyükşehirde, tırların kent içine giriş saatleri 06.00-10.00 ve 16.00-22.00 saatleri ortasında yasak. Bu yasak doğal ki resmî plakalı araçlar için geçerli değilken aracın taşıdığı yükün cinsine ve tonajına nazaran de değişiyor.

Kimyasal ve tehlikeli unsur taşıyan araçlar için ise daha katı kurallar var. Bu araçlar yalnızca 02.00-06.00 saatler arasında kent içine girebiliyor. Ayrıyeten Avrupa ve Anadolu yakası ortasındaki geçişi ise yalnızca Yavuz Sultan Selim Köprüsü üzerinden yapabiliyorlar.

Ağır vasıtaların kent içinde hareket kabiliyetlerinin hudutlu olması, kazalara ve yaralanmalara yol açma riskini artırıyor.

Şehir içinde dar bir yolda tırın devrilmesi sonucu İstanbul’da maalesef ki 4 kişi hayatını kaybetti. Her ne kadar vatandaşlar, tırın yükünü azaltmak için içerisindeki gereçleri boşaltmaya çalışsa da aracın içerisinde sıkışan şahıslar için bunun bir yararı olmadı. Üstelik kaza, 18.45 sularında yaşandı yani tırların giriş saatlerinin yasak olduğu saat diliminde.

Ankara’da beton mikserinin 7 aracı birden biçmesinde neyse ki can kaybı yaşanmadı lakin ağır hasara yol açtığı kesin. Ayrıyeten kazanın yaşandığı saate baktığımızda 17.44 olduğunu görüyoruz. Bu saat de ağır vasıta aracın kent içinde olmaması gereken bir saat.

Maalesef bir öteki kaza haberi ise İzmir’den geldi. Karşıyaka’da yolun karşısında geçmek isterken tırın altında kalan kâğıt toplayıcısı, hayatını kaybetti. Bu olayda da tırın giriş saati, yasaklar hudutları dahilindeydi. 15.30’da tırın, kent içinde olmaması gerekiyordu.

Yurt dışında yasaklar hangi saat aralıklarında geçerli?

Ülkemizin genelinde bakıldığında gündüz de aslında bu araç tiplerinin girişine müsaade veriliyor. Yani tır ve kamyonlar, 11.00 ila 15.59 ortasında kent içine girebiliyorlar. Ancak yurt dışında gündüz saatlerinde ağır vasıtaların dolaşması kelam konusu değil.

Almanya, Fransa, Macaristan, Avusturya’da 00.00-22.00 saat aralıkları yasaklı. İsviçre’de ise bu yasaklar 00.00-05.00 arası için geçerli.

Yok mu bu işin bir yaptırımı?

Karşımıza çıkan para cezaları çok da caydırıcı çeşitten değil. Yönetmelikte belirtilen nitelik yahut ölçülere alışılmamış plaka takmanın cezası 1.985,25 TL olarak karşımıza çıkarken 49/3 hususu yeterince “Ticari gayeyle yük ve yolcu taşıyan motorlu taşıt şoförlerinin; taşıt kullanma mühletlerine alışılmamış olarak taşıt kullanması ve bunlara taşıt kullandırılması”nın cezası şoföre sadece 690 TL. Üstüne bir de %25 indirim hakları var ve fiyat 517,50 TL’ye iniyor.

Araç sahibine verilen ceza 1.506 TL (%25 indirimli 1.129,50 TL), işleten yahut teşebbüs sahibine ise 3.135 TL (%25 indirimli 2.351,25 TL) ceza uygulanıyor.

Denetimler sıklaştırılmalı.

Aslında ağır vasıta araçların kent içine girmemesi için çok fazla kontrol yolu var lakin bunların uygulanabilirliği noktasında görüyoruz ki kimi aksamalar mevcut. (Yine)

Şehir girişlerinde ve belirli denetim noktalarında trafik polisleri tarafından aslında ağır vasıta araçların kente girişleri faal halde denetim edilmeli. Araçların taşıma kapasiteleri, müsaade dokümanları ve rotaları incelenmeli.

Hadi diyelim araçlar bu noktadan bir halde geçtiler, vazife değişikliğine denk geldi ve atlandı. Trafik polislerinin devriye gezerek kurallara uymayan araçlara süratlice süreç yapması gerekiyor.

Bunu da geçtik diyelim, karşımıza kamera sistemleri geliyor. Kent genelinde heyeti trafik ve güvenlik kameraları araçların hareketlerini daima takip ediyor. Otomatik olarak tespit de edilmesi lazım ancak bu noktada da aklımıza çabucak birçok kameranın süs olarak kullanıldığı geliyor.

Bazı yollar üzerine kurulan yükseklik ve yük sınırlayıcılar fizikî olarak araçların girişlerini engelleyebilir lakin şoförlerimiz yan yolları keşfetmiş de olabilir. Bunun üzerine bir de yönlendirme levhalarını eklememize gerek yok sanırım. (Kurallara uyulan bir dünya hayal ediyoruz da…)

Ağır vasıta araçların kent içine girme yasağının tam olarak hedefi ne?

Yasakların en önemli gayesi trafik akışını düzenlemek, yol güvenliğini arttırmak ve çevresel tesirleri minimize etmek. Büyük kamyonlar ve tırlar üzere gibisi taşıma araçlarını kapsayan ağır vasıtaların, büyük boyutları ve yavaş hareket edebilmesi nedeniyle bilhassa dar sokaklarda ağır trafik saatleri tamamıyla çekilmez hâle geliyor.

Ayrıca ağır vasıtaların dönüş yapması ve park etmesi daha güç olduğundan trafik akışı daha da kesintiye uğruyor. Güvenlik tedbirlerinin yanı sıra sıkışıkla meydana gelen aksaklıklar kent içerisindeki hayat kalitesini de düşürüyor.

Bir başka kıymetli faktör ise yol güvenliği ve altyapıya verilen ziyan. Ağır vasıtaların tartısı, yollar üzerinde daha fazla baskı oluşturarak yüzeyin aşınmasına ve çukurların oluşmasına neden olabiliyor.

Bunların yanı sıra çevresel tesirler de göz gerisi edilemez. Ağır vasıtalar çoklukla daha fazla karbon emisyonu üretir ve önemli oranda hava kirliliğine neden olur. Bu da hava kalitesini düşürdüğü üzere kent sakinlerinin sıhhatini olumsuz tesirler. Gürültü kirliliği de uğraşı doğal.

Umuyoruz ki kontrolü sıklaştırılması gerekenler ortasındaki bu bahis da daha fazla can ve mal kaybına neden olmaz. Bu etapta sürücülere de büyük iş düşüyor. Trafik denetimlerinden geçtiğini düşünerek sevinmek, diğer felaketleri beraberinde getirebiliyor.

İncelemek isteyebileceğiniz öbür içeriklerimiz: