Sürekli Birbirine Karıştırılan Dünya Bankası ile IMF Arasındaki Fark Nedir?

Ülkemizde sıklıkla birbirlerine karıştırılan Dünya Bankası ile IMF ortasında benzerlikler olsa da iki kurum aslında birbirinden büsbütün farklı vazifelere sahip.

Temmuz 1944’te ABD’de bulunan Bretton Woods’ta dünya devletleri, daha istikrarlı ve daha yüksek refah düzeyine sahip bir dünya kurulması için bir ortaya geldi. Toplanan konferansta iki yeni kurumun kurulması kararı alındı: Dünya Bankası ve Milletlerarası Para Fonu ya da daha çok bilinen ismiyle IMF. 

O günden bu yana da IMF ve Dünya Bankası hayli sıkı biçimde çalışmaya başladı. Son olarak Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarının akabinde pek çok kişi, “IMF ile Dünya Bankası birebir mı?” sorusuna karşılık aramaya başladı. İki tertibin emelleri ve çalışma biçimleri birbirinden epey farklı. 

Önce IMF’ye bakalım

IMF, milletlerarası parasal iş birliğini desteklemektedir ve ülkelere, güçlü ekonomiler oluşturmaları için yardımcı olacak siyaset tavsiyeleri ve kapasite geliştirme takviyesi sağlar. Ödemeler istikrarı olan ülkelere fon yaratan IMF, karşılığında da malî siyaset programlarının düzenlenmesi için bazı taleplerde bulunur. Makroekonomi ve finans alanında uzmanlar, kısa orta vadeli kredilerle finansman sağlayan bu kuruluşta değerli rol oynar. 

Dünya Bankası ise farklı bir kuruluştur

Dünya Bankası ise para siyasetlerine karışmaz, ödemeleri de borçlara yönelik değildir. Bir ülke bir kesimde atılım yapmaya gereksinim duyduğunda, eğitim ve sıhhat üzere alanlarda yatırım yapılacağında kaynak gereksinimi olan ülkeler bu kurumun kapısını çalar. Dünya Bankası, finansal ve teknik takviye ile uzun vadeli ekonomik kalkınmayı desteklemek için kurulmuştur. Daha geniş bir çerçevede uzmanları bünyesinde bulunduran tertip, hem üye ülkelerin katkılarından hem de tahvil ihraçları ile kaynak oluşturur. 

Aradaki farkları unsur madde sıralamamız gerekirse:

• Dünya Bankası, yatırım projelerine kredi verir, karşılığında o yatırımda makul bir ölçü ithal gereç kullanımı talep eder. IMF genel kapsamlı borç verir, parayı nereye harcadığınızla çok ilgilenmez lakin borcunuzu ödeyebilmeniz için politika tavsiyeleri verir. 
• Dünya Bankası’ndan alınan kredi, krediye mahsus proje dışında kullanılamaz. IMF’nin verdiği borcu ekseriyetle istediğiniz yere kullanabilirsiniz. 
• Dünya Bankası, proje kademelerini denetler ve ona nazaran krediyi kullanıma sunar. IMF, koyduğu performans kriterlerinin karşılanması kuralıyla verdiği borcun ilgili kısmını kullanıma açar. 
• Dünya Bankası kredilerinin vadesi 10-15 yıl gibi uzun sürelerdir fakat IMF borçlanmaları kısa ya da orta vadeli olur.
• Dünya Bankası kredi verirken yalnızca kamu projelerine kaynak sağlar. Öte yandan her iki kurumun da verdiği kredilerin faizleri piyasadan düşüktür. IMF’den alınan borç arttıkça IMF’nin krediye uyguladığı faiz de artar.