Savaşların Seyrini Değiştiren Atlar, İlk Kez Ne Zaman Ulaşımda Kullanılmaya Başlandı? İlk Kimin Aklına Geldi?
Atlar, insanlık tarihine istikamet veren hayvanlardan birisidir. Zira onlar, ağır yükleri taşımak ve uzun müddetli seyahatler yapmak için yaygın biçimde kullanılmıştır. Pekala beşerler cet binmeye ne vakit başlamıştır?
Farklı topluluklar ve bölgeler arasında ulaşım ve ticaretin gelişimine katkı sağlayan atlar, tüm bunların yanında savaşların seyrini de değiştirmiştir.
Gelin, atların ne vakit bir ulaşım aracı olarak kullanılmaya başlandığına bakalım.
At sırtında seyahat 20. yüzyılın başlarında, arabaların yaygınlaşmaya başlamasına kadar en süratli kara ulaşımı metoduydu.
Arkeolojik çalışmalar, insanların yaklaşık 4200 yıl evvel Avrasya’da yaygın olarak cet binmeye başlandığını gösterir. Araştırma takımları, 475 at kalıntısının genetik datalarını inceler ve çeşitli sonuçlara ulaşır.
Bu bilgiler sonucunda, insanların atları yaygın olarak MÖ 2200 civarında kullanmaya başladığı ortaya çıkar. O periyotta gelişmiş yetiştirme tekniklerinin ortaya çıkmasıyla birlikte de evcil at sayısı süratli bir biçimde artmaya başlar.
Bu mevzu hakkında elbette daha evvel yapılmış çalışmalar da bulunmakta.
Önceki araştırmalar, atların yaklaşık 5 bin yıl evvel evcilleştirildiğini öne sürer. Ancak bu yeni çalışmalarda, atların üzerine binilecek kadar evcilleştirilmediği o devirlerde sadece etinden ve sütünden yararlanıldığını gösterir.
Ayrıca atların beşerlerle yaşadığını gösteren en eski deliller, Kazakistan hudutları içerisinde bulunmuştur. MÖ 3700 ila MÖ 3100 yılları arasına tarihlenen bulgular, çoğunlukla at kemiklerinden oluşuyordu.
Botai bölgesinde bulunan bu kemiklerin başta yalnızca beşerler tarafından avlanan atlara ilişkin olduğu düşünülmüştü. Hayvanlar öldürülmüş, etleri yenmiş ve kemiklerinden çeşitli aletler yapılmıştı.
Bu kadar eski olmasa da tekrar binlerce yıl öncesinden kalan emsal bulgular, Moğolistan yakınlarında da bulundu. Bu nedenle atı birinci evcilleştirenlerin Hint-Avrupa insanları mı, Proto Türk ya da Proto Moğollar üzere antik Orta Asya halkları mı olduğu şimdi tartışma konusu.
