San Siro Stadyumu’nun Spiral Sırrı: İnsanlar mı Yürüyor Yoksa Bina mı Dönüyor?
Milan’ın ikonik yapılarından Meazza bir öteki ismiyle San Siro Stadyumu, yalnızca futbol tutkunlarının değil mimarlık ve tasarım meraklılarının da gözdesi. Mimari ve futbolun iç içe geçtiği bu binanın dikkat çeken yanlarından biri de yürüyüş yolunda kullanılan spiral tasarım.
İlk defa karşılaşanlar spiral rampalarda âdeta bir optik illüzyon yaşıyor ve kendini sonsuz bir döngüde yürüyor üzere hissediyor.
“Bina mı hareket ediyor yoksa beşerler mı?” dedirtecek bu yapının taşına, toprağına ve mimari özelliklerine yakından bakalım.
Giuseppe Meazza Stadyumu’nun öyküsü 1925’te başladı.
AC Milan Başkanı Piero Pirelli, 1925’te stadyum inşa edilmesini istedi ve 13 ay üzere kısa bir sürede 35 bin kişilik kapasiteye sahip stadyum yapıldı. Milan-Inter derbisiyle açılışını yapan stadyum, periyodun İtalyan mimarlık anlayışını sadelikle yansıtıyordu.
Futbolun popülaritesinin artmasıyla stadyumu da büyütmeye karar verdiler ve 1935’te kontaklar ekleyerek oturma kapasitesini 55 bine getirdiler.
1955’te ise bir çalışma daha yapıldı ve 60 bin oturma, 85 bin seyirci kapasitesine sahip yeni bir stadyum oluşturmuş oldular.
1980’de stadyum, Inter ve Milan’da forma giyen, Ulusal Ekip ile iki sefer dünya şampiyonluğu yaşayan unutulmaz Milanlı oyuncu Giuseppe Meazza’nın adını aldı.
Stadyumun bugünkü görünümüne kavuşması ise 1990 Dünya Kupası hazırlıkları sırasında gerçekleşti. Modernizasyon süreci, stadyumun bir futbol alanından daha fazlası olması için tasarlandı.
Mimarlık firması Ragazzi e Partners’ın liderliğinde yürütülen çalışmalar, bu yapıyı hem görsel hem de fonksiyonel bir başyapıt hâline getirdi.
Meazza Stadyumu’na ayak bastığınızda, birinci dikkatinizi çeken şey spiral rampalar oluyor.
()
Rampalar asıl gayesi ziyaretçileri tribünlere taşımak olsa da aslında bir yandan da büyüleyici bir optik illüzyon yaratıyor. Rampa boyunca yürürken, sürekli bir yükseliş yahut iniş hissi yaşanmıyor, âdeta yerde kaybolmuş üzere yaşatılıyor.
Tasarımın bu kadar etkileyici olmasının gerisinde birkaç faktör yatıyor. Birincisi, rampaların açısı ve dönemeçlerinin hassas hesaplamalarla yapılmış olması. Tasarım, yürüyen şahsa her vakit ileri yanlışsız gidiyormuş hissi veriyor fakat aslında bir spiral boyunca dolanıyorsunuz.
İkincisi ise rampaların yüzey materyali ve renk seçimi. Hafif eğimli gri beton yüzeyler, bir yandan minimalist bir estetik yaratırken bir yandan da illüzyonu güçlendiriyor.
Mimari ve işlevin kusursuz dengesi
Görsel şölenin yanı sıra bu spiraller epeyce fonksiyonel. 80 bin kişilik dev bir stadyumda, binlerce taraftarın tribünlere güvenli ve süratli bir formda ulaşabilmesi gerekiyor.
Spiral tasarım sayesinde beşerler dar koridorlarda sıkışıp kalmadan akıcı bir formda hareket edebiliyor. Ayrıyeten rampaların genişliği ve eğimi engelli erişimi için de ülkü bir tahlil sunuyor.
Tüm bunlara artı olarak tasarım, stadyumun etrafıyla olan ahengi da destekliyor. Dış cepheden bakınca rampalar, yapının etrafını sararak sanatsal bir çerçeve de oluşturuyor.
Dikkat çekebilecek öbür yapılar:
