Osmanlı’dan Günümüze Kadar Tek Bir Trenin Dahi Uğramadığı Dalaman Tren Garının Garip Hikâyesi

Muğla’nın huzurlu ilçesi Dalaman, âdeta bir vakit tüneli üzere, dünyada eşi gibisi olmayan bir öyküye sahip. Burada, hiçbir trenin uğramadığı, hiçbir yolcunun veda etmek zorunda kalmadığı bir tren garı var.

Osmanlı devrine kadar dayanan bu hikâyede Abbas Hilmi Paşa’nın hayali ve tesadüflerle şekillenen inanılmaz bir yapı yer alıyor: Dalaman Tren Garı.

Yolcusu olmayan, tren uğramayan bu garın tek açıklaması ise karışıklık.

Osmanlı Devleti periyodunda, Mısır’a vali olarak atanan Abbas Hilmi Paşa ile öykümüz başlıyor.

1893 yılında Mısır Hidivi olan Abbas Hilmi Paşa, Dalaman’a 12 kilometre uzaklıktaki Sarsala Koyu’nda keşfettiği bu cennet köşesine hayran kaldı. Kıyıda küçük bir yerleşim ve verimli bir ovadan öteki bir şey bulamadığı bu bölgeyi, kendi isteğiyle donattı. 

1874’te mülkiyeti büsbütün kendisine geçen Dalaman’ın artık büsbütün sahibiydi. Birinci evvel bir iskele ve depo inşa ettirdi, akabinde bu noktadan Dalaman’a kadar uzanan bir yol yaptırdı. O periyotlarda av hayvanlarının özgürce dolaştığı bu yeşil ova, onun için bir cennetin yeryüzündeki yansımasıydı.

Paşa, burada bir çiftlik kurmaya karar verdi ve işlerini düzenlemek üzere Mısır ve Sudan’dan emekçiler getirtti.

Ancak işte tam bu noktada, bir tesadüf ve yanlış anlaşılma tarihe taraf verdi. Paşa, Dalaman’a bir av köşkü yapmayı planlarken Fransızlar tarafından hazırlanan projeler karışmıştı. Zira birebir periyotta Mısır’a da bir tren garı inşa ettirecekti.

Projenin başında bulunan Fransızlar, gar gereçlerini ve projenin gemisini Dalaman’a, av köşkünün gereç ve projelerini Mısır’a gönderdi. Dalaman’daki çalışanlar, materyalleri süratle taşıyıp inşaata başladılar. Ortaya ise Paşa’ya sürpriz olacak bir yapı çıktı: yüksek kapılı, özel olarak yontulmuş taşlardan yapılmış bir gar binası.

İki katlı bu bina, yazın serin, kışın ılık olacak halde tasarlanmış, Osmanlı mimarisinin zarafetini yansıtıyordu.

İki katlı binanın her bir katında yedi oda bulunuyordu. Sahiden de gar görünümlü bir köşk ortaya çıkmıştı. Mısır’a ise şahane bir av köşkü çoktan yapılmıştı.

Bu binaları gören Paşa, hakikaten de şoka uğrasa da yıktırmaya kıyamadı ve garın yanına cami inşa ettirdi. I. Dünya Savaşı’ndan sonra hıdivliğine son verilen Abbas Hilmi Paşa, 1928’e kadar bu garın kredisini ödeyemeyince devlet, bu binaya el koydu.

Gar binası, vakitle Jandarma Karakolu olarak hizmet verdi, sonra da Devlet Üretme Çiftliği’ne tahsis edildi.

İçinde Osmanlı devrinden kalan koltuklar titizlikle korundu ve etrafına Mısır’dan getirilen bitkilerle birlikte botanik bir bahçe oluşturuldu.

Bugün burası, Dalaman Garı olarak hâlâ dünyada eşsiz bir mukadderatı paylaşan seçkin yerlerden biri olarak seyahatine devam ediyor.