Orta Çağ Kalelerindeki Bu Çıkıntıların Kullanım Amacı Neydi? O Dönemde Olsanız Altından Geçmek İstemezdiniz!
Tarihi seyahatlerimizde birçok kaleye hayranlıkla bakar, insanların vaktinde nasıl buralarda yaşadığı oldukça dikkatimizi çeker. Fakat ilgimizi çekmeyen daha doğrusu maksadını bilmediğimiz bir ayrıntı daha var. O da kalenin dışından baktığımızda gördüğümüz çıkıntılar.
Bazılarınız bunu savunma amaçlı düşünebilirsiniz lakin durum pek de o denli değil.
İçinde yaşayan insanların günlük bir gereksinimini karşılamak için yapılan bu çıkıntılar sizce nedir?
Şimdiki üzere ne arar tesisat?
O periyotlarda su ve kanalizasyon üzere tesisatlar olmadığından hijyen hususlarında işleri de oldukça zordu. Bu noktada da çareyi “garderobe” ismi verilen, tuvalet olarak kullanılan o çıkıntıları yaptılar.
Kalelerin dış duvarlarına, bilhassa yüksek kısımlarına eklenen bu taş çıkıntılar, aslında küçük bir odaydı. Ekseriyetle taştan oturma yerini bulunan bu alanların altında direkt dışarıya açılan bir boşluk bulunuyordu. Şanslı olanlar için ise ahşap oturma yerleri vardı.
Tuvalet kâğıdı o devirde olmadığından da saman, çimen hatta yosun kullanılıyordu.
E koku ne oluyor?
Bazılarında pencere vardı ve pak havanın içeriye girmesi için öteki kale pencereleri üzere kepenk de pek tercih edilmiyordu.
Ayrıca haşereleri uzaklaştırmak için kireç taşı dökülerek berbat kokuları azaltma üzere yollar kullanılıyordu. Beğenilen koku salması için ise saz, çiçek yahut aromatik otlar konuluyordu.
Sifona basmak üzere lüksleri olmadığından da kolay bir kovayla ya da mutfak lavabolarından gelen atık suyu döküyorlardı. Az olsa da kimi kalelerde ise yağmur suyu bir sarnıca toplanıyor daha sonra tuvaleti temizlemek için periyodik olarak açılıp oluklara yönlendiriliyordu.
Dışkılar nereye gidiyor pekala?
İşte işin daha da pis yerine geldik. Kimilerinde atıklar, direkt delikten aşağıya düşüyordu, lap lap. Kalenin dışındaki hendeklere yahut nehre yanlışsız uzanan atıkların yanı sıra kimileri ise avluya yahut foseptiğe yönlendirilmiş kanallara gidiyordu.
Toplama yerlerinde ise mahallî çiftçilerin atıkları gübre olarak kullandığı da kestirim ediliyor.
Tuzak olarak da kullanılıyordu.
Bu enteresan tuvaletler aslında güvenlik açısından da işlerine yarıyordu. Düşmanlar, kaleye girmek için yol ararken bazen bu delikleri kullanıyordu. Kale savunucuları da bu sayede onlara kolaylıkla müdahale edebiliyordu.
Savunucu demişken, uzun mühlet misyon yerlerini terk etmeden durmak zorunda olanlar için ise üçgen delikler yapılmıştı. Sal gitsin!
Günümüzde enteresan gelse de o günlerin kaidelerini düşündüğümüzde elden gelecek öbür bir şey yok üzere görünüyor. Siz yeniden de bir sonraki kale ziyaretinizde dikkatlice bakacağınız yerlere bir yenisini daha ekleyebilirsiniz ya da koşarak uzaklaşmak için!
Bunları da inceleyebilirsiniz:
