Mimarların ”En Uzun Bina Benimki” Diyebilmek İçin Girdikleri Kıyasıya Rekabet: Chrysler Binası’nın Yükseklik Yarışı
Özellikle günümüzde gökyüzünde yükselen gökdelenlerin yükseklik yarışına epeyce fazla şahit oluyoruz. Geçmişte de durum pek farklı değildi. Bu içerikte Amerika’nın ünlü yapıları Chrysler ve Empire State Binası’nın savaşından bahsedeceğiz.
20. yüzyılın başları, Amerika’nın ekonomik ve teknolojik gelişiminde büyük bir dönüm noktasıydı. Süratle büyüyen Amerikan iktisadının çıktısı olarak refah düzeyi artmış, böylece ülke her açıdan süratli bir büyüme sürecine girmişti.
New York’un ikonik gökdelenlerinin birçoğunun temeli de bu devir atılmıştı. O denli ki, o periyodun simgelerinden biri hâline gelen iki bina, Chrysler Binası ve Empire State Binası, en yüksek olma unvanı için kıyasıya bir rekabet içindeydi.
İkonik Chrysler Binası, otomotiv sanayisinin devlerinden Chrysler’ın merkez binası olarak tasarlanmıştı.
Walter Chrysler önderliğinde 1928 yılında imaline başlanan ve William Van Alen tarafından tasarlanan bina, her açıdan dikkat alımlı bir yapıydı.
Binanın zirvesindeki çelik süslemeler ve özel dizaynının da o periyodun mimari yeniliklerini ve teknolojik gelişmelerini yansıtması amaçlanmıştı.
Ancak şimdi Empire State Binası ortada yokken bile Chrysler Binası’nın mimarı eski ortağı H. Craig Severance ile bir yarış hâlindeydi.
Öyle ki, ikili kendi binalarının en yüksek bina olması için binalarına yeni katlar ekliyor ve planları daima revize diyorlardı.
Bu savaşı Chrysler Binası kazandı ve 1930 yılında tamamlanmasının akabinde, 319 metre yüksekliğiyle, dünyanın en yüksek binası unvanını almayı başarmıştı.
Fakat bu yarışa bir oyuncu daha katılacaktı. Empire State Binası!
Ancak 1929 yılında Büyük Buhran olarak anılan ekonomik kriz Amerika’nın kapısını çalmıştı.
Bu sebeple, Chrysler Binası’nın tamamlanmasının çabucak akabinde inşaatına başlanılan Empire State Binası, yalnızca yüksek bina yapma yarışının bir kesimi olarak değil, tıpkı vakitte ekonomik sakinliğin hâkim olduğu bir devirde işçi istihdamı ve ekonomik canlanma maksadıyla da değerli bir proje olarak ortaya çıktı.
1930 yılında başlanan Empire State, süratle yükselerek, 102 kat ve 381 metre yüksekliğe ulaştı.
Bu durum Chrysler Binası için “en yüksek bina” unvanını kaybetmek demekti ve bina bu unvanı sırf 11 ay koruyabildi.
1931 yılında tamamlanan Empire State Binası, Chrysler Binası’nı geçerek dünyanın en yüksek binası unvanını aldı.
Empire State Binası New York’un en yüksek binası olma unvanını 1973’te Dünya Ticaret Merkezi tamamlanana kadar korudu.
Chrysler Binası ise hâlâ çelik yapı ile inşa edilmiş dünyanın en yüksek tuğla binası unvanını koruyor.
Mimariyle ilgili ilginizi çekebilecek öteki içeriklerimiz:
