Midenizde Sıklıkla Ağrı ve Yanma Hissediyorsanız Nedeni Bu Olabilir: Ülser Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Siz yahut etrafınızdan en az bir kişi, midesinin daima olarak yanmasından şikâyetçidir ve aslında bu yanmadan daha ötesidir ve kişi, ülserdir. Maalesef ki hayatımızın bir kesimi hâline gelen rahatsızlıklardan ülser, midenin iç yüzeyini kaplayan mukozanın hasar görmesi sonucu oluşan bir yara çeşidi olarak bilinse de belirtileriyle birlikte ciddiye alınması gereken bir rahatsızlık.

“Ülser neden olur?” sorusuna da karşılık verilecek birçok başlık vardır. Mide yanması, en belirginlerden biri olsa da ülser, öteki belirtiler ile de kendini gösterebilir. Ömür biçimini değiştirmek, ülser tedavisinde başlıca kriterlerden biri olsa da çeşitli tedavi sistemleri bu hastalık için geçerlidir.

Ülser, sizin de ömür konforunuzu etkiliyorsa hekim denetiminden geçerek en kısa müddette tedavi olmanız ve kendinize daha uygun bakmanız gerekir.

Adını sıklıkla duyduğumuz ülser nedir, ne manaya gelir?

Ülser ekseriyetle bir mide rahatsızlığı ile tanımlanır. Mide zarında gelişen yaralar sebebiyle ortaya çıkan ülser, midenin çabucak ötesindeki duodenum ülseri de denilen bağırsağın bir kısmında oluşabilir. Duodenum ülserine çoklukla onikiparmak bağırsakta rastlanır.

Duodenum ülseri ve mide ülseri birer peptik ülser çeşididir ve ismini da midede bulunan ve bazen duodenuma sızan sindirim sıvılarından biri olan pepsin’den alır. Peptik ülserler, midedeki ve duodenumdaki gözetici mukoza astarının aşınmasında, mide asitlerinin ve sindirim enzimlerinin mide ve duodenumdaki duvarı yiyip bitirmesi ile ortaya çıkar. Asitten ötürü oluşan tahrişin, açık yaraya dönmesi ise “Ülser nedir?” sorusunu karşılar.

Mide ülseri görülme sıklığı nedir?

Özellikle batı ülkelerinde, mide ülserine sıklıkla rastlanır. ABD’de her yıl 500 bin ülser teşhisi konurken nüksetmesi 4,5 milyon civarındadır. Türkiye’de ise her yıl 120 bin yeni hasta ve 1 milyona yakın nüksetme görülür.

Ülkemizde mide ülserinden daha çok onikiparmak ülseri yaygın olarak görülür. Erkeklerin ülser hastalığına yakalanması ise bayanlara nazaran 3 kat daha fazladır.

Mide ve onikiparmak bağırsağı ülserinden daha fazlası. Ülser çeşitleri nelerdir?

Midede olduğu üzere bedenin çeşitli yerlerinde de lezyon ve yaralar olabileceğinden tüm ülser türleri benzeridir. Bir başka ortak noktaları ise birçoğunun bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanmasıdır. Peptik ülserlerin dışında yaygın olarak görülen ülser cinslerine bakacak olursak:

Cilt ülseri

Ciltte yuvarlak ve açık bir yaraya neden olan cilt ülseri (arteriyel ülser); inflamatuar durumlar, enfeksiyon yahut kan sirkülasyonu meseleleri ile ortaya çıkabilir. Küçük yahut hafif bir cilt ülseri, tek başına bazen tehlikeli olmayabilir fakat tedavi edilmezse önemli boyutlara ulaşabilir.

Yatak yarası olarak da bilinen basınç ülseri, cilt ülserinin çeşitlerinden biridir. Bilhassa bacaklarda kan deveranı her zamanki üzere olmadığında ortaya çıkan venöz ülserin (bacak ülseri) yanı sıra ayaklara ve bacaklara kan akışı azaldığında ortaya çıkan iskemik ülser de vardır. Denetimsiz diyabetli şahıslarda hudut hasarı nedeniyle gelişebilen nöropatik cilt ülseri de tipler ortasındadır.

Ağız ülseri

İsminden de iddia edileceği üzere ağızdaki lezyon yaraların ismine, ağız ülseri denir. Aft yaraları, primer herpetik gingivostomatit, oral herpes, ağız kanseri ve liken planus ağız ülserine neden olabilir.

Kornea ülseri

Kornea ülserinin bir öbür ismi ise keratit ülserdir. Korneanın dış katmanında meydana gelen açık yara ekseriyetle bakteriyel enfeksiyonlar sebebiyle ortaya çıkar. Bu yüzden de kontakt lens kullanan lakin düzgün temizlemeyen bireylerde kornea ülserine daha sık rastlanır.

Kuru göz sendromu, mantar ve amiplerin neden olduğu enfeksiyonlar, gözdeki sıyrık yahut kesiler, yüz felci ve birtakım göz kapağı bozuklukları da kornea ülserine neden olabilir.

Genital ülser

Ülser çeşitleri ortasındaki bir öteki cins ise genital ülserdir. Penis, vajina, anüs yahut yakın deri etrafında gelişen yaralar, genital ülser kapsamına girer. Bu ülser, cinsel yolla bulaşabileceği üzere farklı nedenlerle de ortaya çıkabilir. Genital uçuk hastalığı, sistematik hastalıklar ve sifiliz, genital ülsere neden olabilir.

Peki bu kadar çeşidi olan ülser neden olur?

Peptik ülserin dışındaki öbür ülser çeşitlerinin nedenlerinden aslında az evvel bahsetmiştik. Artık peptik ülserlerin en yaygın sebeplerine bakalım:

• Helikobakter pilori enfeksiyonu, dünya çapındaki en yaygın ülser nedenidir. Birçok beşerde meseleye yol açmıyor üzere gözükse de enfekte olanların çoğalması, mide ziyanını yiyerek kronik peptik ülserine neden olabilir.
• Steroidal olmayan anti-inflamatuar ilaçlar, ülser oluşumuna farklı biçimlerde neden olur. Mide zarını tahriş edebilecekleri üzere bu ilaçları kullanan bireylerin yüzde 30 kadarı peptik ülser sorunu yaşar.  
• Zollinger-Ellison sendromu ile ortaya çıkan tümörler, yaygın olmasa da midede asit üretebilir.
• Ciddi hastalıklar, yaralanmalar ve gerilim, mide ülserine neden olabilir. Fizyolojik stres, bedenin pH istikrarını değiştirir ve bu da mide asidini arttırır. Gerilim ülserleri, yavaş seyreden mide ülserlerinin tersine daha süratli gelişir.
• Sigara içmek ve alkol tüketmek de mide asidini arttırarak ülser nedenleri ortasına girer.

Zaman vakit dayanılmaz hâle getirebilir: Ülser belirtileri nelerdir?

Ülser denilince birçok kişi karında yanan ve insanı kemiren bir ağrı hissetse de ülser belirtileri ortasında diğerleri da vardır. Bunlar:

• Hazımsızlık
• Mide yanması
• Reflü
• Hasta hissetme
• Yağlı yiyeceklere karşı dayanamamazlık
• Göğüste ağrılı yanma hissi
• Mide bulantısı

Peptik ülser, birçok beşerde belirti göstermeyebilir. Üstte belirtilenlerin yanı sıra nadiren önemli semptomlar ile de ülser kendini muhakkak edebilir. Bu durumda, geç kalınmadan doktora başvurmak gerekir.

• Nefes almada zorluk
• Baygınlık hissi
• Kırmızı yahut siyah kan kusmak
• Dışkıda koyu kan yahut siyah, katran renk
• Açıklanamayan kilo kaybı
• İştah değişiklikleri

Ülser nasıl tedavi edilir? Ülser tedavisinde kullanılan usuller nelerdir?

Birçok ülser çeşidi olduğu için öncelikle hem ülser çeşidinin teşhisi yapılmalıdır hem de buna sebep olan etmen ortaya çıkarılmalıdır. Tabip, belirtilere nazaran teşhis koyabileceği üzere kimi durumlarda endoskopi istenebilir.

“Ülsere ne âlâ gelir?” sorusuna karşılık arayanların dermanına yetişen hekimler, hastalığın seyrine nazaran midedeki asit ölçüsünü azaltmak için kimi ilaçlar reçete eder. Şayet helikobakter pilori enfeksiyonu nedeniyle ülser meydana gelmişse de antibiyotik kullanımı gerekebilir.

Tüm bunların yanı sıra kişinin kendisini de izlemesi ve kimi noktalara dikkat etmesinde yarar vardır. Özellikle enfeksiyondan kaynaklı ülser yaşayanlar, ellerini sık sık sabunla yıkamalı ve büsbütün pişmiş yiyecekler tüketmelidir. Helikobakter pilori enfeksiyonunun nasıl yayıldığı hala tam olarak bilinmese de yiyecek ve su ile bulaşabileceğine dair birtakım ispatlar da mevcuttur.

Bazı ağrı kesicilerin kullanımı, ülser tetikleyici şeyler olabildiği için nizamlı ağrı kesici kullanmak zorunda kalanlar, mide problemleri riskini azaltmak için ilaçları yemeklerle birlikte alabilir.

Ülserin mümkün komplikasyonları nelerdir? Ülser tedavi edilmezse neler olabilir?

Mide ülserinin komplikasyonları ekseriyetle nadiren gözükse de tedavi edilmeyen ülser, önemli komplikasyonları ortaya çıkarabilir. Komplikasyonlardan kimileri şöyledir:

• Ülser bölgesinde kanama
• Ülser bölgesinde mide zarının açılması
• Yiyeceklerin sindirim sistemi boyunca hareketini engelleyen mide tıkanıklığı
• İç kanamayla bir arada yavaş kan kaybı ve daha sonrasında kan nakli gerektirebilecek önemli kan kaybına dönüşüm
• Helikobakter pilori enfeksiyonunun yol açabileceği mide kanseri

Tüm bu tedavi seçeneklerine hekiminizle birlikte karar vermeniz gerekir. Muayene ve teşhisler sayesinde ülsere neden olan faktör ortaya çıkarılabileceği üzere tedavi teknikleri de buna nazaran şekillenir. Bu yüzden de siz siz olun, mideniz yanıyor diye reçetesiz ilaçlar kullanmayın.

İnceleyebileceğiniz öteki içeriklerimiz: