Kolezyum’un Üzerindeki Bu Garip Deliklerin Oluşmasının “Romalılar Yine Yapmış Ya!” Dedirten Sebebi
Mühendislikleri ile bilinen Romalılar, yol imalinde kendilerini duyurdukları kadar birçok yapılarıyla da isminden yüzyıllar boyunca kelam ettirmişti.
Bugün, Roma’da yer alan birçok yapıya hayranlıkla bakıyorsak, onların sayesinde…
Ancak Kolezyum’u gördüyseniz, üzerinde garip delikler olduğunu da fark etmişsinizdir. Bu deliklerin sebebi sizce ne olabilir?
Roma’nın kalbi olarak nitelendirilen Kolezyum, dünyanın en büyük Roma amfi tiyatrosudur.
MS 70 ve 80 yılları ortasında süren inşası traverten ve tuğladan yapılmıştı. Kentin ortasında yer aldığı için de Roma’nın kalbi olarak biliniyor. Roma İmparatorluğu’nun görkemli mühendislik başarılarından biri olarak günümüze kadar ayakta kalmayı başaran bu devasa yapı, Tiber Nehri’nin etrafındaki sulak arazinin üzerine inşa edildiği için birtakım tehditleri de doğurmuştu.
Kolezyum’un alt yapısı, bu devasa yapının ayakta kalmasının en değerli nedenlerinden biriydi. Tiber Irmağı etrafındaki topraklar, tabiatı gereği yumuşak ve sıklıkla suya doygun bir yapıya sahipti. Bu durum, büyük bir yapının inşası için tehlikeli olabilirdi. Fakat Romalılar, bu sorunu aşabilmek için derin ve güçlü temeller inşa etmişlerdi.
Bu yapıda en dikkat çekenlerden birisi ise üzerindeki delikler…
Bu delikler, aslında Kolezyum’un uzun tarihi boyunca yaşadığı bir yapısal değişimin izlerini taşıyor. Yüzyıllar boyunca yapında kullanılan demir kelepçelerin çıkarılmasıyla oluşan bu delikler, vaktin izlerini taşıyor.
Bu kelepçeler, taş bloklarını birbirine tutturmak için kullanılıyordu ve Kolezyum’un inşa edilmesinde hayli değerli fonksiyonları vardı. Ancak Kolezyum harabe bir hâle geldiğinde, bu demir kesimler sökülüp öteki yerlerde kullanılmak üzere taşındı.
Bu delikler, yapının iç yüzeylerinde ve bilhassa beton bloklarının kenarlarında bariz bir biçimde görülüyor. Formlarına ve yerleşim yerlerine bakınca kelepçelerin yerini tespit edebiliyoruz. Bu uygulama tıpkı vakitte yapının çöküşünden sonra bile, tarihi gereçlerin ve kaynakların tekrar kullanımına yönelik bir alışkanlık olan “spoliation” uygulamasının hoş bir örneği.
