Kar Yağınca Yapıp Eğlendiğimiz Kardan Adamların Arkasında Meğerse Bambaşka Bir Hikâye Varmış: 700 Yıl Önceki Siyasete Bile Dayanan Tarihini Anlattık
Kışın gelmesiyle birlikte soğuk havanın tesirini göstermesi ve birinci kar tanelerinin yere düşmesi, hepimize çocukluğumuzdan bir anı hatırlatır: Kardan adam yapmak. Pekala, kardan adamın da bir tarihi olduğunu biliyor muydunuz?
Bu soğuk lakin bir o kadar da sıcak kıssanın tarihi yüzyıllar öncesinin izlerini taşıyor.
Hazır olun, zira sizi kardan adamın büyüleyici dünyasında bir seyahate çıkarıyoruz!
Kardan adamın birinci izleri
Kardan adamın tam olarak ne vakit ve nerede ortaya çıktığına dair kesin bir bilgi yok lakin bu eğlenceli geleneğin kökleri Orta Çağ’a kadar uzanıyor. Birinci belgelenmiş kardan adam tasvirleri, 1308 tarihli Hollanda’da tezhipli bir el yazmasında bulunmuş.
Bu eski çizimlerde, kardan adamların bazen hayli ayrıntılı ve sanatsal olduğu görülüyor. O devirde beşerler kardan adamları bir çeşit geçici sanat yapıtı olarak görmüşler ve çoklukla dinî ya da toplumsal olayları temsil etmek için yapmışlar.
Rönesans periyodunda kardan adam
Rönesans periyodu, sanat ve kültürün altın çağı olarak biliniyor ve kardan adamlar da bu devirde değerli bir yer tutuyor. Michelangelo’nun 1494 yılında Floransa’da, Medici ailesinin saray bahçesinde bir kardan adam yaptığı bile söyleniyor.
Rönesans sanatkarları, kardan adamları yalnızca cümbüş için değil tıpkı vakitte sanatsal sözlerini yansıtmak için de kullanmışlar. Bilhassa siyasetçilerin ve öteki tanınmış bireylerin uzlaşmacı pozisyonda yer aldığı 200’den fazla karlı sahneler de görülüyor.
Modern kardan adamın doğuşu
19. yüzyıla gelindiğinde, kardan adamlar artık Avrupa’nın dört bir yanında yaygınlaşmıştı. Bilhassa çocuklar için kardan adam yapmak, kış aylarının vazgeçilmez bir cümbüşü hâline gelmişti. 1857’de Amerikalı muharrir Nathaniel Hawthorne, “The Snow-Image: A Childish Miracle” isimli kıssasında kardan adamlardan bahsederek bu geleneği edebiyata da taşımış.
Bu devirde mecmualarda, reklamlarda, tebrik kartlarında da kardan adam görülmeye başlanmıştı. Artık kardan adam, kamu malı olmuştu ve beşerler kardan adam yapmayı severek bunu da her yerde kullanıyordu.
Kültürel bir sembol: kardan adam
Kardan adam, vakitle farklı kültürlerde de farklı manalar kazandı. Birtakım toplumlar için kardan adam yapmak, kışın gelişini kutlamak için yapılan bir ritüel. Noel kutlamalarının bir kesimi olurken kimi ülkelerde kış tatilinin ve aile ile geçirilen vaktin sembolü hâline geldi.
Kardan adam ve tanınan kültür
20. yüzyılda kardan adamlar, tanınan kültürde de değerli bir yer edindi. “Frosty the Snowman” üzere müzikler, kardan adamı şirin bir karakter olarak çocukların dünyasına sokmuştu.
Animasyon sinemalar, çizgi sinemalar ve hatta reklamlar kardan adamları kış mevsiminin sevinçli bir simgesi olarak kullanıldı.
Günümüzde de kardan adam yapmak hepimizin kış aylarında sevdiği bir aktiflik. Hele ki kışın toplumsal medyada girdiğimizde her yerde kardan adam etkinliklerini görmek mümkün. Yaratıcı dizaynlarla ile artık kardan adamlar yalnızca beyaz kar kütleleri değil âdeta birer sanat yapıtı gibi görünüyor.
Hele ki bu sıcak günlerde kardan adamı da özledik değil mi?
İncelemek isteyebileceğiniz öbür içeriklerimiz:
