Google’ın da Ortağı Oldu Dünyanın En Büyük Güneş Termik Santrali Neden Eleştirilerin Odağı?
Çölün ortasında yükselen devasa aynalar ve gökyüzüne hakikat uzanan kuleleriyle fevkalâde bir görüntü ortaya çıkartan Ivanpah Güneş Gücü Tesisi, bilim kurgu sinemalarından fırlamış üzere olsa da tam bir mühendislik olağanüstüsü.
Yenilikçi teknolojisiyle ve geleceğin sürdürülebilir güç sistemlerine ışık tutan bu tesisin sağladığı yararlar kadar ekonomik ve çevresel boyutları da var.
Dünyanın en büyüğü olmasının yanı sıra tenkit oklarının da maksadı olan tesisin tüm ayrıntılarını yakından inceleyelim.
Ivanpah, 2014’te faaliyete geçen ve Kaliforniya’nın Mojave Çölü’nde yer alan bir güneş gücü santrali.
Tesis, 392 megavatlık (MW) üretim kapasitesiyle yaklaşık 140.000 konutun elektrik gereksinimini karşılayacak güç üretiyor. Yenilebilir güç dalında öncü şirketlerden NRG Energy ve BrightSource Energy’nin yanı sıra Google tarafından da ortaklaşa geliştirilen tesis, yaklaşık 2,2 milyar dolarlık yatırımla hayata geçirildi.
Ivanpah Güneş Gücü Tesisi nasıl çalışıyor?
Ivanpah’ın teknolojisi, klasik fotovoltaik panellerden farklı olarak konsantre güneş gücü (CSP) sistemine dayanıyor. Tesisteki, 173.500 heliostat ismi verilen dev aynalar, güneş ışığını üç büyük kuledeki alıcılara odaklıyor.
Her kulede bulunan alıcılar da odaklanan güneş ışığını kullanarak suyu buhara dönüştürüyor. Yüksek basınçlı buhar ise türbinleri döndürerek elektrik üretiyor. Güneşin yoğunluğu azamî seviyede kullanılırken güç üretim süreci de yüksek verimlilikle gerçekleşiyor.
Ivanpah’ın maliyeti epeyce yüksekti.
Maliyeti ile dikkat çekse de yenilebilir güç bölümüne yönelik teknoloji geliştirme gayretleri açısından örnek oluşturdu. Konsantre güneş gücü teknolojisi ile elektrik üretiminde çeşitliliği artırarak enerji güvenliğine katkı sağlandı.
Tesis, teknolojik inovasyonun yanı sıra iş gücü manasında da bölgeye katkıda bulundu. İnşaat sürecinde ve işletme basamağında binlerce şahsa istihdam sağlansa da yüksek yatırım maliyetleri ve beklenenden düşük üretim verimliliği, ekonomik açıdan birtakım tenkitleri de beraberinde getirdi.
Çevresel yararları olduğu kadar tartışmalara da neden oluyor.
Ivanpah’ı öne çıkaran özelliklerinden biri, her yıl yaklaşık 400 bin ton karbondioksit salınımını engelleyerek fosil yakıtlara bağımlılığı azaltıyor. Bu sayı aslında 72 bin aracın trafikten çekilmesine eş değer bir çevresel yarar demek. Ayrıyeten yenilebilir güç üretimi sayesinde doğal kaynaklar da korunuyor.
Ancak her şey bu kadar tozpembe değil. Tesisin inşasında çok büyük bir arazinin kullanılmış olması bölgedeki doğal ömür alanlarını da etkilemiş durumda.
Hayvan popülasyonu azaldığı üzere lokal halkın da şikâyetleri var.
Özellikle ayna sistemleriyle odaklanan güneş ışığıyla kuşların yanarak ölmesi sıkça eleştirilen bir bahis. 600 dönümün buldozerle temizlenmesinden ötürü kertenkele, Amerika yaban koyunları ve çöl kaplumbağalarının popülasyonların etkilenmesi de problemlere ekleniyor.
Aşırı su kullanımından ötürü yerel kuyuların kuruması bölge sakinleri tarafından şikâyet edilen ayrıntılardan bir başkası.
Çok sayıda kutsal yerli alanın da buldozerle yıkılması bilhassa kimi ulusların reaksiyonunu topladı.
Ivanpah, faaliyete geçtiği birinci yıllarda hedeflenen üretim kapasitesine ulaşmakta zorlandı.
Özellikle bulutlu hava şartları ve teknolojik aksaklıklar yüzünden beklenen yıllık üretiminin yaklaşık yarısı karşılandı. 2017’de bu istikrar düzeltilse de 2016’da yanlış hizalanmış aynalar yüzünden kulelerden biri yandı ve kısa bir müddetliğine devre dışı kaldı.
Ayrıca tesisin doğal gazla desteklenerek çalıştırılması, “tamamen yeşil enerji” savlarını da gölgede bırakıyor.
Sonuç olarak Ivanpah Güneş Gücü Tesisi, yenilenebilir güç alanında bir dönüm noktası olsa da bu modelin tam manasıyla sürdürülebilir olması için çevresel ve ekonomik problemlerin çözülmesi gerekiyor.
Bunları da inceleyebilirsiniz:
