Genç Yaşta Efsane: Satranç Tahtasının Sihirbazı Magnus Carlsen’in Başarı Dolu Hayatını Okuyunca Zekâsını Ayakta Alkışlayacaksınız

“Zevk ögesi olmadan hiçbir şeyde başarılı olmaya çalışmanın bir manası yok.” Okuduğunuz bu kelamlar, dünya satranç sahnesinin tartışmasız en parlak yıldızlarından biri Magnus Carlsen’e ilişkin. Norveç’in soğuk topraklarından doğan bu satranç dehasının öyküsü, “Magnus Carlsen kimdir?” sorusunu da sorduracak kadar merak uyandırıcı.

Satranç tahtasına dokunuşu ile dünyanın en büyük ustalarından biri olma seyahatine attığı adımda Magnus Carlsen IQ’su da hayranlık uyandırıcı. Magnus Carlsen’in hayatı ve satranç dünyasına ismini altın harflerle yazdıran muvaffakiyetlerini incelerken satranç tahtasında âdeta bir sihirbaz olduğu izlenimine yakalanacaksınız.

İşin içine yaratıcılık ve zekâ da girince Magnus Carlsen otizm ile ilişkilendirilse de onun muvaffakiyetlerinin altında doğuştan gelen bir yeteneğin yanı sıra disiplinli çalışma tutku yatıyor.

Modern satrancın yaşayan efsanesi Magnus Carlsen’in hayatı

Birçoğumuz “Magnus Carlsen kimdir ve nereli?” sorusuna karşılık verebilecek olsak da kendisini yeni tanıyanlar için evvel onun hayatına kısa bir giriş yapalım.

Magnus Carlsen, Norveç’in sakin bir kasabasında, 1990 yılında dünyaya geldiğinde, kimse onun bir gün dünya satranç tarihine ismini büyük puntolarla yazdıracağını varsayım edemezdi. Carlsen’in satrançla tanışması, beş yaşında babası tarafından oyunun temel kurallarının öğretilmesiyle başladı. Fakat bu sıradan başlangıç, kısa müddette harika bir kıssaya dönüşecekti.

Magnus, iki yaşında 50 modüllü yapbozları, dört yaşında 10-14 yaş kümesi için tasarlanan lego kadrolarıyla oynuyordu. 5 yaşında babası ona satrancı öğretmeye başlasa da Magnus Carlsen, bunun yerine dünyadaki tüm ülkelerin isimlerini, başkentlerini, nüfuslarını, bölgelerini ve bayraklarını ezberlemeye başlamıştı. Zira onun güçlü bir belleği vardı.

Magnus, küçük yaştan itibaren oyunun derinliklerine dalan, strateji ve taktikleri yalnızca öğrenmekle kalmayıp, yine yorumlayan bir zekâ sergiledi.

“Magnus Carlsen otizm hastası mı?” sorusunu herkes bir kez soruyor.

Zekâsı ve yetenekleri, onun hakkında birtakım soruları da beraberinde getiriyor. Birçok kişi “Magnus Carlsen otistik mi?” diye düşünüyor. Hatta bu bahiste yaptığımız araştırmalarda bile karşımıza birçok yerde “evet” yanıtı çıktı. Lakin durum, düşünüldüğü üzere değil. Carlsen, bu bahse epey net yanıt veriyor ve şöyle diyor: Yıllar evvel biri bana otizmden muzdarip olup olmadığımı sormuştu. Sorunun aptalca olduğunu düşündüm ve “Pekala, bu çok açık değil mi?” diye yanıtladım.

Bu çok saçmaydı, açıkçası otizm hastası değilim. Daha sonra herkesin bu görüşü paylaşmadığını fark ettim ve muhtemelen bu fikirsiz yorumu yapmamalıydım. 

Magnus Carlsen, gençlik yıllarında muvaffakiyet merdivenlerini tırmanmaya başladı.

İlkokulu bitirdikten sonra okula bir yıl orta verip satranç oynayarak Avrupa’yı dolaşan Magnus, bu müddette “Uluslararası Usta” ve “Büyük Usta” unvanlarının sahibi oldu. 13 yaşında “Büyük Usta” ile gelecekti muvaffakiyetinin âdeta sinyalini veren Magnus’un bu başarısı, Dünya Gençler Şampiyonası’ndaki ikinciliğe yükselişinin birinci adımıydı. Magnus, 2013 yılında dünya şampiyonu unvanını da elde ederek en genç dünya şampiyonları ortasına girdi. Bu başarısı onun gelecekteki şampiyonluklarını da kamçılamış oldu.

“Magnus Carlsen hangi üniversite mezunu?” sorusu ise 16 yaşında cevaplandı. Magnus, kendi kararı ile okulu bıraktı. Ailesi, okula dönme konusunda ısrar etse de Magnus, kendini külliyen satranca adadı. Satranca ağırlaşan Magnus’un muvaffakiyetleri da sırasıyla geldi.

Magnus Carlsen’in mesleği sayısız başarılarla dolu.

Magnus Carlsen’in muvaffakiyet kıssalarını art geriye eklersek sanırım buradan uzaya kadar yol alabiliriz. O listede yok yok. Bu yüzden de profesyonel satranç mesleğindeki önemli kısımları aktaralım.

“Magnus Carlsen, Kasparov’u kaç yaşında yendi?” diye soranların merakını baştan giderelim. Magnus, 2011 yılında Kasparov’un 1999 yılındaki 2851’lik tarihi rekoruna yaklaştı. Bir sene sonra ise Magnus, üçüncü defa kazandığı Londra Satranç Şampiyonası’nda derecelendirmesini 2861’e çıkardı ve Kasparov’un “yenilmez” rekorunu geride bıraktı.

Magnus, dünya satranç şampiyonu ünvanını elinde tutmaya ise 2013 yılında başladı. 2014 yılında FIDE dereceli üç vakit denetiminin (standart, süratli ve blitz) hepsinde tıpkı anda bu unvanı elinde bulunduran birinci oyuncu oldu.

2018 yılında ise FIDE süratli ve yıldırım rating listelerine sırasıyla 2880 ve 2965 Elo ratingleri ile yıla 1 numara olarak giren Magnus, tıpkı yıl Tata Steel Satranç Turnuvası zaferini elde etti. 2019’da en sevdiği muhteşem turnuvalardan biri olan Wijk aan Zee’yi yedinci defa kazandı. “Magnues Carlssen ratingi kaç?” sorusunun karşılığını merak edenler için de bu yıl içerisindeki arka arda gelen zaferler onu, tüm vakitlerin satranç rekoru olan 2882’ye ulaştırdı.

2020 yılına kadar Magnus, başarılarına birçok birincilik ekledi. Puanını da yükselten bu yılların akabinde Covid-19 salgını ile aktifliklerin eksikliğini telafi etmek için 250 bin dolarlık etkileyici bir ödül fonuna sahip çevrim içi harika turnuva olan Magnus Carlsen Invitational’ı düzenledi.

Magnus oyunun kazananı olurken birebir yılın ekim ayında Norveç Satrancı’nda bir turnuva zaferi daha elde ederek 125 maçlık yenilgisiz dünya rekorunu kırdı. Kelam konusu mühlet 2 yıl 2 ay 10 günü kapsıyordu. Üstelik oyunların birden fazla, Dünya Satranç Şampiyonası da dahil olmak üzere seçkin etkinliklerde oynandı.

2021’de Magnus, Meltwater Şampiyonlar Satranç Tipi’nin dokuz kademesinden üçünü ve akabinde finali kazandı. Çevrim içi turnuva serisinin ödül fonu 1.500.000 Amerikan dolarıydı. Bu, çevrim içi satrançta daha evvel duyulmamış bir sayıydı.

Magnus Carlsen kaç atak oynayarak yeniden bir rekor kırdı?

Onun için 2021’in tepesi Dünya Satranç Şampiyonası maçında Ian Nepomniachtchi’yi 7.5-3.5’le aklamak oldu. Bu muvaffakiyet Magnus’a beşinci satranç şampiyonluğunu getirirken, “Magnus Carlsen kaç defa dünya şampiyonu oldu?” sorusunun da 13 ile cevaplanacak olan sayısını aldı.

2021 FIDE Dünya Satranç Şampiyonası’nın altıncı oyununda taraflar, masada 7 saat 47 dakika harcadılar. Dubai’deki oyun cuma günü başlayıp cumartesi gecesi bitmişti. 136 atılım ile atak sayısı bakımından dünya şampiyonluk tarihinin en uzun oyunu rekoru kırılmıştı.

Magnus Carlsen’in kendi web sitesinde 2021’den sonraki hiçbir oyuna yer verilmezken Temmuz 2022’de, 2023’teki dünya şampiyonluğunu takip etmeyeceğini ancak rekabetçi bir halde satranç oynamaya devam edeceğini açıkladı. Doğal ki bu açıklamasından sonra kazandığı öteki oyunlar da oldu lakin bunları biyografisine eklemedi.

Magnus Carlsen’in satranç dünyasındaki yeri ve önemi

Magnus Carlsen’in oyun usulü, yaratıcılığı ve yenilikçi yaklaşımları, onu yalnızca bir şampiyon yapmakla kalmadı, tıpkı zamanda satranç oyununu tanınan kültürün bir parçası hâline getirdi. Onun katıldığı her turnuva, dünya çapında milyonlarca insan tarafından takip ediliyor ve Magnus Carlsen görüntüleri ve oyunları, satranç tutkunları için ders niteliğinde.

Bugün Magnus Carlsen, satranç dünyasında bir ikon, stratejik bir deha ve bir sportmen olarak hâlâ daha pek çok muvaffakiyete imza atmaya devam ediyor. Onun öyküsü, yalnızca doğuştan gelen bir yeteneğin değil, birebir vakitte disiplin, tutku ve daima gelişim dileğinin bir sembolü. Gerçek bir satranç büyücüsü olarak, Carlsen çağdaş satrancın yüzünü değiştirmeye devam ediyor.

Satranç ile ilgili başka içeriklerimize de göz atabilirsiniz: