Fosil Suyu Şehre Taşıyan, Libya’daki Dünyanın En Büyük İnsan Yapımı Nehir Projesinin Kendine Hayran Bırakan Mühendisliği
Çölün ortasında devasa bir ırmak düşünün. Kulağa bilim kurgu sinemasından bir sahne üzere gelse de Libya’da gerçekleştirilen “The Great Man-Made River” (Büyük İnsan Üretimi Nehir) projesi, bu hayali gerçeğe dönüştürdü. Projenin ayrıntılarını birlikte inceleyelim.
Sahra Çölü’nün derinliklerinden çıkan tatlı suyu, Libya’nın kıyı kentlerine ulaştırmayı amaçlayan “The Great Man-Made River” (Büyük İnsan Üretimi Nehir), insanın tabiata meydan okuduğu en büyük projelerden biri olarak ismini duyurmayı başardı.
Libya hükümetinin, dünyanın sekizinci mükemmeli olarak tanımladığı bu proje sahiden de dünyanın en büyük su tedarik sistemlerinden biri olma özelliğini taşıyor.
Projenin birinci adımı, 1953 yılında çölün derinliklerinde petrol ararken bulunan dev yeraltı su rezervlerinin keşfiyle atıldı.
Libya hükümeti, buldukları su kaynaklarını verimli bir formda kullanmak hedefiyle 1970’lerde fizibilite çalışmalarına başladı ve 1984 yılında projenin inşasına başlayarak birinci kademesini 1991’de tamamlandı. Toplamda beş basamakta inşa edilmesi planlanan proje, bugün hâlâ devam ediyor ve tamamlanması için yaklaşık 25 yıllık bir mühlet öngörülüyor.
Projenin 25 milyar dolar üzere devasa bir bütçeye mal olduğu biliniyor.
Proje, suyun olmadığı Sahra Çölü’nü, yer altındaki binlerce yıllık fosil su ile canlandırmayı hedefliyor.
Libya’nın güneyinde yer alan Nubian Kumtaşı Akifer Sistemi’nden çıkarılan su, bu ırmak projesi ile toplamda 4.000 kilometreyi bulan boru çizgileri yardımıyla kıyı kentlerine taşınıyor.
Söz konusu boru çizgileri, dünyanın en büyük yer altı su taşıma sistemi olarak biliniyor.
Proje tamamlandığında, günlük 6 milyon metreküpten fazla su taşıyabilecek kapasiteye sahip olması hedefleniyor.
Böylesine büyük bir projede kullanılan teknoloji ve mühendislik tahlilleri de hakikaten etkileyici.
Projede kullanılan boru çizgileri, dünyanın en geniş çaplı su borularından biri olarak tanımlanıyor.
Çapı dört metreyi bulan bu borular, çölün kuvvetli koşullarında uzun yıllar dayanabilecek biçimde özel olarak tasarlandı.
Ayrıca, devasa su depoları ve pompa istasyonları ile suyun nizamlı olarak taşınması ve depolanması sağlanıyor
Özetle, Libya’nın geleceği için hayati kıymete sahip olan bu proje, tıpkı vakitte bir mühendislik başarısı olarak kabul ediliyor.
