Düşen Bir Yolcu Uçağında Savaş Uçaklarındaki Gibi ‘Fırlatma Koltuğu’ Olsa Herkesi Kurtaramaz mıyız, Bunu Neden Yapamıyoruz?
Savaş uçaklarında acil durumlarda kullanılan fırlatma koltukları, pilot ve mürettebatın hayatını kurtarmak için güzel bir tahlil. Pekala bu sistem yolcu uçaklarında neden kullanılmıyor?
Bu fikri duyduğunuz vakit teorik olarak düşünüp birinci başta “acaba” desek bile pratikte hayata geçmesini engelleyecek çok fazla sebep bulunuyor.
Uygulanabilirliği pek mümkün değil. Çünkü…
Fırlatma koltukları, yüksek sürat ve yüksek irtifa üzere özel durumlar için tasarlanmıştır. Daha düşük irtifa ve suratlardaki yolcu uçakları için kullanmak yarardan çok tehlikeye yol açar. Fırlatma süreci sırasında yüksek G kuvvetleri ve ani yükseklik değişiklikleri, pilotlar üzere eğitimli olmayan siviller için tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Yani kaş yapayım derken göz çıkarmamız çok mümkün.
Öte yandan fırlatma koltuklarının fırlatma süreci sırasında kullandığı patlayıcıları bir yolçu uçağına koymak da pek parlak bir fikir değil. Bilhassa yangın vb. durumlarda felaketin boyutunu artırmaya davetiye çıkarmak üzere.
Bir öteki sebep, yolcu uçaklarının maksadı ve tasarımı.
Yolcu uçakları, çok sayıda insan taşıyacak halde tasarlanmıştır. Koltuklara fırlatma sisteminin entegre edilmesi hem yolcu uçaklarının dizaynının değişmesine neden olacak hem de kapasiteyi azaltacaktır. Ayrıyeten yolcu konforunu da etkileyecektir. Bu, birinci başta büyük bir keder değil üzere görünse bile yolcu uçaklarının çok sayıda sefer yaptığını düşündüğümüzde taşlar yerine oturuyor.
İşin bir de mali boyutu var.
Günümüzde 409-853 ortası yolcu taşıma kapasitesine sahip yolcu uçaklarının her bir koltuğuna fırlatma sistemi eklemek, maliyetleri de hayli artırır. Tıpkı vakitte sistemin eklenmesi, uçağın ağırlğını da artıracağı için yakıt tüketimini de tesirler. Bunları hesaba katınca varsayım ettiğiniz üzere bilet fiyatlarının arşa çıkacağına kuşku yok.
Özetle, yolcu uçaklarının koltuklarında bir fırlatma düzeneği kullanmak pratik olarak pek mümkün gözükmüyor.
Ayrıca hava yolu firmaları buna gereksinim da duymuyor. Bir örnek olarak, IATA’nın (Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği) hazırladığı rapora nazaran 2023 yılında gerçekleşen 37 milyon uçuşun tamamında yalnızca 30 kaza yaşanmış. Bunlardan biri ölümcül sonuçlar doğurmuş. Bu nedenle günümüzde en inançlı ulaşım araçlarından biri olarak görülen hava yollarına bu stil yatırımlar yapmayı gerekli görmüyorlar. Lakin yakıt tüketimi, yolcu kapasitesi üzere ayrıntılar da göz önünde bulundurularak uçakların daha inançlı hâle gelmesi için çalışmalarını sürdürüyorlar.
Benzer içeriklere de göz atmayı unutmayın:
