Dünyada Gittikçe Popülerleşen Paylaşımlı Yolculuk, Türkiye’de Neden Bir Türlü Çözüme Ulaştırılamadı?
Martı TAG ile gündeme bomba üzere düşen paylaşımlı seyahat sıkıntısı, bir türlü tahlile kavuşturulmadı. Pekala neden bu türlü bir sorun yaşanıyor? Nedim Türkmen, bugünkü köşe yazısında sorunun asıl nedenlerini açıkladı.
Dünyanın farklı bölgelerinde mahallî gereksinimlere nazaran farklı nakliyecilik sistemleri kullanılıyor. Paylaşımlı seyahat da bunlardan biri. Peki daha çok Martı TAG ile varlığından haberdar olduğumuz ve Türkiye’de yılan kıssasına dönen paylaşımlı seyahat meselesi neden bir türlü çözülemedi?
Sözcü’den Nedim Türkmen, bu sıkıntıyı ve neden bir türlü tahlile ulaştıramadığını bugün kaleme aldığı bir köşe yazısı açıkladı. Gelin daima birlikte, bu köşe yazısı üzerinden paylaşımlı seyahat ve Martı TAG ile ilgili ayrıntılara yakından bakalım.
Paylaşımlı seyahat nedir?
Nedim Türkmen, paylaşımlı seyahat sistemini şöyle açıklıyor:
Paylaşımlı seyahat sisteminin asılları nedir?
Nedim Türkmen’in köşe yazısında, paylaşımlı seyahat sisteminin uygulandığı ülkelerdeki temeller da açıklanıyor. Bu temeller şu halde:
Sigorta: Yolcuları ve şoförleri korumak için özel sigorta poliçeleri mecburî hale getirilir.
Lisans: Ridesharing hizmetlerinde faaliyet gösteren şoförlerin özel bir lisans alması gerekir.
Fiyatlandırma: Fiyatlandırma siyasetlerinin şeffaf olması ve tüketiciyi müdafaa emeliyle denetlenmesi istenir.
Vergilendirme: Ridesharing hizmetlerinden elde edilen gelirlerin beyan edilmesi ve vergilendirilmesi düzenlenir.
Türkiye’ye paylaşımlı seyahat sistemini getirmeye çalışan Martı, tam olarak kim?
Nedim Türkmen, Martı’yı şöyle açıklıyor:
Gelelim asıl hususa; paylaşımlı seyahat, Türkiye’ye neden entegre edilemiyor?
Nedim Türkmen’in makalesine nazaran paylaşımlı seyahat sisteminin Türkiye’ye entegre edilememesinin nedeni, yasal düzenleme bulunmuyor olması. Hâl bu türlü olunca paylaşımlı seyahat yapmaya çalışan vatandaşlar, teknik olarak cürüm işlemiş oluyorlar. Yetki dokümanı alınmadan paylaşımlı seyahat yapılması hâlinde şu cezalar uygulanıyor:
Trafikten men,
Kaza hâlinde sigorta sorunları,
Şoför evrakının iptali,
Şoförlerin yolcu güvenliği riskleri ve tüzel sorumluluk,
Belediye kontrolleri kapsamında uygulanacak cezalar.
Paylaşımlı seyahat yapmak isteyen şoförlerin vergi ödemeyi kabul etmesi, tek başına kâfi olmuyor
Nedim Türkmen, Martı TAG kapsamında şoför olmak isteyen vatandaşların, vergi ödemeyi kabul etmelerinin tek başına kâfi olmadığını söylüyor. Türkmen’in bu husustaki açıklaması şöyle:
Vergi Yol Kanunu’nun 9. unsurunda “Vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması, mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz” kararı yer almaktadır. Yani kar var ise cürüm işleyerek para kazanılması, vergilemeye mani değildir kuralı konulmuş. Platform sahipleri yönetmeliğe uygun lisansları olmamasına karşın vergilendirilmelerinin bu işi yapmalarını sağlayacağını düşünüyor. Bu alışılmış ki mümkün değil. En yakın örnek; İstanbul’da Beyoğlu Kabataş bölgelerinde faaliyette bulunan apart otellerin büyük çoğunluğunun vergi dairesi kaydı olmasına ve gelirlerini kayıt altına almalarına karşın çalışma ruhsatları olmadığı gözetilerek kapatılmalarıdır.
Tüm bunları özetleyecek olursak; Martı TAG üzere paylaşımlı seyahat sistemlerinin ülkemize entegre olması için doğrudan hükûmetin onay vermesi gerekiyor. Lakin gelinen noktada bu türlü bir durum kelam konusu değil. Hususla ilgili neler yaşanacağını ise zaman gösterecek diyebiliriz…
