Darısı Bizim Başımıza: Singapur’da Nasıl Herkes Kolayca Ev Sahibi Olabiliyor? (Devletin Çok Mantıklı Bir Amacı Var)
İlginçlikler ülkesi Singapur’dan bir görülmemiş bilgimiz daha var. O da mesken sahibi olmanın vatandaşlık hakkı üzere olması.
Singapur’da beşerler çok uygun fiyata ve şartlara ev sahibi olabiliyor.
Neredeyse bütün vatandaşların kendi meskenlerine sahip olduğu bu sistemin sırrı ise hükûmetin uzun vadeli toplumsal maksatlarında saklı. Darısı bizim de başımıza diyeceğiniz ayrıntılara inelim.
Altında yatan kıymetli bir siyaset var: Toplumun temelini sağlamlaştırmak
Hükûmet mesken sahibi olmaya finansal yatırım olarak bakmak yerine, toplumun huzurunu ve tertibini sağlayan araç olarak görmeyi tercih ediyor.
Ev sahibi olmanın asıl maksadı, bireylerin kendi ömür alanları kurmaları, geleceğe yönelik planlar yapmaları ve yaşadıkları bölgeye aidiyet duygusu sağlamak.
Hükûmet, bu aidiyet hissinin toplumsal dayanışmayı ve bağlılığı artırdığına da inanıyor.
Bir kişi, yalnızca dört duvarın değil tıpkı zamanda yaşadığı etrafın de sahibi oluyor. Bu sayede hem toplumsal istikrar güçleniyor hem de toplumsal sıkıntıların önüne geçiliyor.
Uzun vadeli bir yatırım olarak görülmesinin en kıymetli sebebi ise konut sahibi olmanın bireylerde güven duygusu oluşturması. Birçok insan için bir konuta sahip olmak, ekonomik olarak “emniyet ağı” oluşturuyor.
Hâl bu türlü olunca beşerler gelecekleri hakkında tasa duymadıkları için sosyal ahenk artıyor, farklı gelir kümelerinin bir ortada yaşadığı toplumsal düzenler daha başarılı bir biçimde sürdürülebiliyor.
Nasıl mesken alabiliyorlar?
1964’te kurulan Halk İçin Mesken Sahipliği Planı (HDB), Singapur’un toplu konut projelerinin ardındaki en kıymetli kurumlardan biri. HDB’nin hedefi, halkın uygun fiyatlarla konut sahibi olmasını sağlamak.
Öyle ki bu konutlar sübvanse edildiği için vatandaşlar, özel bölümdeki fiyatlardan çok daha uygun maliyetlerle konut sahibi olabiliyorlar.
Üstelik bu projelerde hedeflenen yalnızca “bir mesken vermek” değil; Singapur’da farklı kültürlerden ve etnik kümelerden insanların bir ortada yaşayabileceği bir ortam yaratmak.
Ev sahipliğine katkı sağlayan birikim fonları da var.
Singapur’da çalışanların zarurî olarak katkı sağladığı Central Provident Fund (CPF), aslında bir emeklilik fonu olarak tasarlanmış. Lakin bu fonun bir hoşluğu var: Bireyler, mesken sahibi olmak için de CPF birikimlerinden yararlanabiliyorlar.
Ev almak isteyen biri, biriktirdiği fonları HDB konutları için harcayabiliyor. Böylelikle kira ödemek yerine, her ay CPF katkıları ile kendi konutunun sahibi oluyor. Bu sayede insanlar emeklilik devirlerinde bile itimat içinde yaşayabilecekleri bir konuta sahip olabiliyor.
Singapur’da konut piyasası, kamu ve özel bölüm olarak ikiye ayrılmış durumda.
Ayrım sayesinde aslında farklı gelir kümelerine hitap eden konut tahlilleri sunulabiliyor. Kamu konutları daha uygun fiyatlarla halka sunulurken, özel konut piyasası daha yüksek gelirlilere yönelik. Bu model, herkesin kendi bütçesine nazaran bir mesken bulabilmesini sağlıyor. Ayrıyeten toplumdaki gelir dengesizliklerinin tesirini azaltıyor ve toplumsal adaletin korunmasına katkıda bulunuyor. Yani tekrar her ayrıntı düşünülmüş.
Tabii ki birtakım kanunlar da var.
Tüm arazinin devlete ilişkin olmasından bireyler aslında araziyi sahiplenmiyor, devlet vatandaşlara arazinin kullanım hakkını veriyor.
Eğer turist ya da çalışmak için gittiyseniz mülkü satın alıyorsunuz ancak kiralamış üzere de oluyorsunuz ve bu kiralama mühleti genellikle 99 yıl oluyor. Birey öldükten sonra konut yeniden devlete kalıyor. Böylelikle devlet arazi üzerindeki denetimini devam ettirirken başka vatandaşlarına konut sahibi olma imkânı da sağlamış oluyor.
Devlet Toprakları Yasası’ndaki kaideleri karşılayan kimileri için ise durum farklı ve ebediyen mülk edinebiliyorlar. Toprağa süresiz sahip oluyorlar.
99 yıla kadar aslında kim öle kim kala diye düşününce bu ömür biçiminin bizde de olmasını istemek çok mu?
