Çoğu Kişiye Göre Türk Futbol Tarihinin En Önemli Maçının Hikâyesini Biliyor musunuz?

Simon Cuper’in “Football Against the Enemy” isimli kitabının ismi “Futbol Asla Yalnızca Futbol Değildir” olarak çevrilmiştir ve bu laf sık sık kullanılır. Ülkemizin tarihindeki tahminen de en değerli maçı ise en uygun özetleyen kelam; ironik biçimde, bir İngiliz efsanesi olan Bill Shankley’nin “Futbol bir mevt kalım sıkıntısı değildir, ondan çok daha fazlasıdır.” kelamıdır. İşte bu, o maçın öyküsüdür.

Çoraplarını dizlerine kadar çekmiş, ellerini birbirlerine ovuşturarak maçın heyecanını bastırmaya çalışıyordu. Bir yandan kadro arkadaşlarının maç öncesi konuşmalarını dinliyor, bir yandan da daima formasını düzeltiyordu. Kolay değildi, ülkenin en değerli maçında kaleye geçecekti. Kimilerine nazaran yüzyılın maçında…

Kenan Beyefendi, İstanbul Ligi’nde şampiyon olan Fenerbahçe’nin kaleciliğini yapmış, hatta o dönemi tek bir gol dâhi yemeden tamamlamayı başarmıştı. Sonrasında ise Papazın Çayırı’na veda edip, grup arkadaşları ile birlikte Anadolu’ya geçmişti. Yeterli eğitimliydi ve doktorluğu vardı. Sakarya Cephesi’nde subay olarak misyon almıştı. 

İşte artık de Konya Akşehir’deydi. Mustafa Kemal Paşa bir maç tertip etmişti ve şimdiki rütbesiyle Albay Kenan Bey, ulusal grup denilebilecek iki kadro karşı karşıya gelirken takımdaydı: Cephe Karargâhı Futbol Ekibi ile Kolordular Karması maçında kadrolardan birinin kalesini koruyacaktı, hangisi olacağı değersizdi.

Aylardır vatanın her bir karış toprağını cansiperane savunduktan sonra şurada üç tane direkti kale dediğin, ne kadar sıkıntı olabilirdi? Lakin heyecanlıydı işte Kenan Beyefendi; maçtan ötürü değil, maç esnasında olacaklardan dolayı…

28 Temmuz 1922 günü oynanacak olan o maça tüm kumandanlar da davet edilmişti.

Mustafa Kemal Paşa, şimdiye kadar daima savunma yapan Türk ordusunu atağa geçirmek için çalışmalarına başlamıştı. Bu çakır gözlü adam, düşmanın zihnini avucunun içi üzere biliyordu.

Anadolu, Yunan ve İngiliz muhbirlerinden geçilmiyordu. Bu casuslardan bilgi saklamak için kumandanların toplanmasının dikkat çekmemesi gerekiyordu. Bu yüzden de Akşehir’de bu maç tertip edilmişti. 

Derviş Beyefendi konağının gerisindeki boş alanda kadrolar alana çıkmıştı.

İki grup oyuncuları da canlarını dişlerine takarak uğraş ediyordu, siperlerde vatan için ettikleri üzere; sonuçta bu maçta da asıl kazanan vatan olacaktı. Mustafa Kemal Paşa da kumandanlarla görüşmelerini kapalı kapaklı yapmaya başlamıştı. 

Orduların kendi içlerinde moral maksatlı bu türlü aktiviteler düzenlemesi alışılmadık bir şey değildi. Öte yandan cephenin çabucak gerisinde pek maç oynanmazdı, ordular bu türlü bir şey yapacaklarsa bunu dinlenme periyotlarında yaparlardı.

Maçtan ötürü muhbirler, Türk ordusunun bir mühlet çatışmaya girmeyeceğini düşünüyordu. Savaştan bıkmış olan Yunanlılar ve İngilizler de bu fırsattan istifade dinlenebileceklerini düşünüyorlardı. Tahminen de gelecek yılın baharına kadar çatışma olmayacaktı. 

Sahada çaba devam ederken Mustafa Kemal de görüşmelere devam ediyordu.

Komutanlar ile birlikte planlarını konuşmaya başlamış, bir yandan da ordunun moralini toparlamıştı. Yoksa ordunun durumu o kadar da parlak değildi, cepheden kaçanlar ve maddi imkânsızlıklar orduyu cephenin gerisinde vuruyordu. 

Karşılaşma 2-2 sona erdi. Karşılaşma sonrasında da oyuncular, Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşları ile yemek yemek üzere toplandı; oradaki isimlerden biri de elbette Kenan Beyefendi idi.

Mustafa Kemal Paşa ne vakit yemekte planlarını anlatmaya başladı, Kenan Beyefendi maçta bile duymadığı bir heyecana kapıldığını hissetti. Paşa’nın amacı taarruz yapmaktı, maç da bir göz boyama çalışmasıydı.

Komutanlarla süratlice planlarını paylaştı, savaşın nasıl geçeceğine dair fikir teatrisi gerçekleştirdiler.

Atatürk yıllar sonra bu günü Nutuk’ta anlatırken, “28 Temmuz 1922 günü öğlenden sonra yaptırılan bir futbol maçını görmeleri ileri sürülerek, ordu kumandanları ve birtakım kolordu kumandanları Akşehir’e çağrıldı. 28/29 Temmuz gecesi, kumandanlarla genel olarak akın konusunda görüştüm.” ifadelerini kullanacaktı. 

Herkes Akşehir’deki maçı izlerken Afyon’da ise büyük bir kapalılıkla ordu, hazırlıklarına devam ediyordu. Maçın akabinde saklı kapaklı Afyon’a geçmişti Mustafa Kemal Paşa.

Yunan ordusu ise artık bir atak beklemiyordu. O denli ki Yunan kumandanlar 25 Ağustos’ta bir davete katılmış, alkolü de biraz fazla kaçırmışlardı. Kocatepe’nin sırtlarında 26 Ağustos 1922’de, sabah saat 05.30’da, tarihe geçen o buyruk geldi: “Ordular, birinci amacınız Akdeniz’dir, ileri!” 

Bir topun gölgesinde saklanan taarruz, birinci evvel topçuların atışıyla başlayacak ve bağımsızlıkta sonuçlanacaktı. Tarihimizin tahminen de en kıymetli maçını vatan kazanmıştı. 

İlginizi çekebilecek başka içerikler: