Çocukken Dokunmaktan Kendimizi Alamadığımız, Âdeta Sihirli Olan Bu Küreler Tam Olarak Nasıl Çalışıyor?
Dokunduğunuzda parmaklarınıza ışıklar uzanan, kendinizi cadı üzere hissettiğiniz bu kürelere “Tesla küresi” deniyor ve Nikola Tesla’nın bir icadına dayanıyor. Tam olarak nasıl çalıştığını anlatalım…
Tesla küreleri, bilhassa bundan 10-20 sene evvel çok popülerdi. Şayet o devirde çocukluk yaşadıysanız muhtemelen kırtasiyede gördüğünüzde sihirli bir şey gördüğünüzü sanmış olabilirsiniz.
Gerçekten de sihirli üzere duran bu Tesla kürelerinin ya da bir öbür ismiyle Tesla topları, nasıl çalışıyordu? Nikola Tesla’nın icadı “Tesla bobini” ile açıklayabiliriz.
Eğer daha evvel denk gelmediyseniz, temelden başlayalım: Tesla küresi nedir?
Tesla küresi, Tesla topu ya da Tesla küre lambaları; dokunduğunuzda parmağınıza yanlışsız elektrik akımlarıyla ışıklar veren, cadı küresi üzere duran, eğlenceli bir aygıt. Nikola Tesla tarafından bulundu ve günümüzde ekseriyetle çocukların ilgisini çekiyor.
Peki nasıl çalışıyor bu Tesla küresi?
Tesla bobini dediğimiz; yüksek voltajlı ve düşük akımlı alternatif akım üreten bir elektrik devresi. Yüksek voltaj, havadaki atomları iyonize edebiliyor ve bu da ortaya “plazma” adlı bir gaz çıkartıyor. İşte Tesla küresinde de tıpkı mantık var.
Kürenin içi, düşük basınçlı gazla (genellikle neon, argon vb. soygaz) dolu. Gazlar, elektrikle uyarıldığında parlıyor. Kürenin merkezinde ise Tesla bobiniyle bağlı olan bir elektrot bulunuyor ve yüksek voltajlı elektrik üreterek gazı iyonize ediyor.
İyonizasyon, elektriğin plazma yolları oluşturmasını sağladığı için dokunulduğunda oluşan ışık kısımları, parmaklara hakikat yöneliyor.
Tamam da parmaklara nasıl yönleniyor?
Yüksek voltajlı elektrik, kürenin içindeki gaz atomlarını iyonize ederek elektrik yüklerinin faz içindeki yolunu görünür kılıyor. Kürenin içinde kendi hâllerinde hareket eden ışıklar, cam küreye elle dokunulduğunda elektromanyetik alanları değişiyor ve dokunulan bölgeye yanlışsız yöneliyorlar.
Küreye dokunduğumuz vakit, bedenimiz elektrot ile yer ortasındaki elektrik akımını yönlendiren bir iletkene dönüşüyor da diyebiliriz. Bu nedenle elektrik akımının çok düşük düzeyde olduğu ışıklar, dokunduğumuz yere yöneliyor.
