Büyük İstanbul Depremine Avrasya Tüneli’nde Yakalanırsanız Ne Olur? Tünel Kaç Büyüklüğünde Bir Depreme Dayanıklı?
Marmara Bölgesi’nde birçok zelzelenin meydana gelmesi ve beklenen İstanbul sarsıntısının akabinde gözler Avrasya Tüneli’ne de çevriliyor. Bilhassa İstanbullular, “Depreme ya tünelde yakalanırsak!” diye düşünüyor olabilir fakat düzgün bir haberimiz var. Mühendislik olağanüstüsü olarak kabul edilen Avrasya Tüneli büyük sarsıntıya karşı güçlü.
“İyi ancak pekala nasıl?” sorunun yanıtının altında birçok çalışma yatıyor. Uzun süren araştırma çalışmaları, dizaynlar ve imal basamağında her türlü tehlike göz önüne alındı. Bunun içinde natürel ki sarsıntı de yer alıyor.
Dünya üzerinde tünelcilikte bir doruğu noktası olan görülen Avrasya Tüneli, sarsıntıya karşı nasıl korunuyor? Gelin biraz teknik ayrıntılarına bakalım.
Avrasya Tüneli, Kuzey Anadolu fay çizgisine 16 km uzaklıkta yer alıyor.
Kuzey Anadolu fay sınırının sismik aktivitesinin yüksek olması da tüm ihtimalleri akıllara getiriyor. Tünelin güzergâhı ise sarsıntı riskine maruz kalmayacak halde seçilirken doğal ki yalnızca bununla kalınmıyor.
Tasarım kademesinde birçok yetkili ünite olduğu üzere Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü de bulunuyor. Birlikte yapılan çalışmalarda fay sisteminin üretebileceği en büyük sarsıntı baz alınarak dizaynlar gerçekleştiriliyor.
Dünyanın en büyük 6. tünelinde sismik bilezikler bulunuyor.
En derin noktasının deniz düzeyinin 106,4 metre altında bulunan Avrasya Tüneli’ne, sarsıntıya dayanıklılığı arttırması için yer değiştirmeleri en aza indiren 2 sismik bilezik yerleştirildi.
Conta da denilebilecek bu bileziklerinin pozisyonu itinayla seçildi. Tünelde yumuşaktan serte, sertten yumuşak yere geçiliyor. Bilezikler ise kum üzere yumuşak katmanlı yere geçiş noktalarında bulunuyor. Böylece bilezikler birbirinden bağımsız olarak da hareket edebiliyor ve kırılma olmadan gerilim yoğunlukları da yaşanmıyor.
Bilezikler, tüm testlerden geçirildi ve başarısı kanıtlandıktan sonra üretildi. Bu bileziklerin yer değiştirme limitleri ise kayma için ±50 mm, uzama/kısalma için ±75 mm olarak belirlendi.
Uluslararası sertifika kuruluşunca yapılan tahlil ve simülasyonlarla ömürlerinin en az 127 yıl olduğu rapor edilen bilezikler, sismik aktivite düzeyi ve boyutları göz önüne alındığında TBM (tünel açma makinesi) tünelcilik kesiminde “ilk” olarak kabul ediliyor.
Avrasya Tüneli, 7,25 moment zelzeleye sağlam.
Servis ve güvenlik kuralları bozulmadan devam eden dizaynda, “kesici baş döndürme moment” bedeli ile doğrulama da yapıldı. Tünel ayrıyeten 12 ivme ölçer, üç boyutta izleme yapan 21 yer değiştirme sensörü ve işletme binalarında da 3 ivme ölçer ile daima takip ediliyor. Muhtemel sarsıntılara karşı gözlenen Avrasya Tüneli, dünyanın en inançlı yapılarından bir tanesi olarak kabul ediliyor.
Fay çizgisine paralel giden Avrasya Tüneli, sadece sarsıntının sarsıntısını hissedecek. Zeminle bir arada hareket edeceği için de binalar üzere kendi başına sallanmayacağının belirtildiği Avrasya Tüneli üzere teknolojileri keşke yerin üstünde de kullanabilsek değil mi?
Göz atmak isteyebileceğiniz öbür içeriklerimiz:
