Bunlar da İyice Abartmış: Sovyetler Birliği’nin II. Dünya Savaşı’nda Tasarladığı “Uçan Tank”
Askerî tarih açısından eşsiz ve ilgi alımlı dizaynlar ortasında öne çıkan “uçan tank” projesi ile amaçlanan, düşman çizgilerinin gerisine sürpriz taarruzlar düzenlemekti.
Tarihin gördüğü en büyük kitlesel ölümlere sahne olan II. Dünya Savaşı’nda, silah üretme muhtaçlığı birçok teknolojik gelişmeye vesile oldu. Ağır çatışma ortamında, savaşın dinamiklerini değiştirme potansiyeline sahip ihtilal niteliğindeki fikir ise Sovyetler Birliği’nden geldi: uçan tank.
Sadece Sovyetler Birliği değil ABD, Japonya ve İngiltere’nin de araştırmalarına dahil olduğu bu ‘uçan tank’ projesinin ayrıntılarını yakından inceleyelim. Sizce nitekim uçan bir tank olur mu?
Uçan tank muhtaçlığı niçin doğdu?
Uçan tank fikrine bakınca aslında epey kolay üzere görünüyor. Tanklara kanatlar takın ve planöre dönüştürün. Akabinde tankı havaya çekin ve düşmanın savunmasız art bölgesinin derinliklerine uçurun. Tankı özgür bırakın, hazır mürettebat ile karaya hakikat süzülün.
Aslında bu türlü bakınca, uçan tank fikri, havadaki birliklere silah ve zırhlı dayanak sağlamak açısından hava savaşlarında büyük sorunu çözüyordu. Ağır savaş ünitelerinin, düşman tarafından beklenmedik halde, az bilinen yerlere konuşlandırılması yapılacaktı.
Bu fikir, belirttiğimiz dört büyük ülkenin 1930 ve 1940’larda uçan tank araştırması ile meşgul olmasını sağladı. Ülkelerden ise yalnızca Sovyetler Birliği, uçan tank prototiplerini gerçekleştirdi ve tarihin en iddialısı Antonov A-40’ı ilk ve tek uçuşuna çıkardı.
Bu testin nasıl sonuçlandığına geçmeden evvel uçan tankın kronik tasarım sorunlarına göz atalım.
Uçan tank fikri, birinci olarak Amerikalı Mühendis John Walter Christie tarafından 1930’ların başında ortaya atıldı. Christie ve başka uçan tank fikri üzerinde çalışan tasarımcıların karşılaştığı temel bir sorun vardı. O da uçakların ve tankların birçok açıdan aksi olmasıydı. Örneğin, bir uçağın hafif olması gerekiyorsa bir tankın da ağır olması gerekiyordu.
Her mühendislik sorunu için bir mühendislik tahlili bulunsa da bu tez, tank mühendisleri için geçerli değildi. Çünkü tank mühendisleri ile havacılık mühendisleri eğitim, bilgi ve yetenekler açısından birbirlerinden epey farklıydı.
Christie’nin projesinde, dört tonluk tank ile bir çift kanat eşleştirildi. Tank, kendi gücünü ve paletlerini kullanarak pistte yaklaşık 55 mil/saat sürate ulaşacak, sonrasında da tank motoru pervaneye güç vererek değiştirilecek ve tank, 85 mil (yaklaşık 136 km) hıza çıkacaktı.
ABD ordusu, Christie’nin yenilikçi fikrini beğenmedi. Birkaç yıl sonra ise Sovyetler Birliği’ndeki diğer bir dizayncı, tasarımı hayata geçirdi.
Sovyetlerin de birebir yıllar içerisinde uçan tank denemeleri olmuştu.
1930’ların başı, Sovyetler Birliği’nin de uğraşlarının vaktiydi. T-27 Tankette isimli bu çalışmada, hafif ve küçültülmüş bir tankette, dar paletlere ve şasiye monte edilmiş 7,62 mm DT makineli tüfeğe sahipti. T-27, Tupolev TB-3 isimli dünyanın birinci konsol kanatlı dört motorlu ağır bombardıman uçağın gövdesinin orta noktasına asılacak biçimde tasarlanmıştı.
Ancak Sovyetlerin uçan tanketleri, tam manasıyla uçan tankı karşılamadı. Hem çok hafiflerdi hem de havadan atılmadığı için inişten sonra indiriliyordu. Bu da aslında onları, olağan bir nakliye uçağındaki kargo yüklerine çeviriyordu. Uçan tanketlerin bir öteki sorunu ise mürettebatın savaş alanına farklı teslim edilmesiydi ve bu da tank ile mürettebatın buluşması için fazladan zaman demekti.
Bunlara karşın Sovyetler, Romenler şimdiki Moldova Cumhuriyeti’ni tahliye ettiğinde kırsal bölgeyi süratle işgal etmek için birkaç uçan tanketteyi havadan düşürdüler.
Sovyetler, uçan tanketlerden daha fazlasını istiyordu ve Antonov A-40 ortaya çıktı.
Çocukluğundan beri havacılık dalına hayran olan Oleg Antonov, tasarım konusundaki yetenekleri ile Moskova Planör Fabrikası’nda baş tasarımcıydı. Sovyetlerin uçan tanketten ileriye gitmek istemesi üzerine Oleg Antonov tarafından Antonov A-40 Krylya Tanka tasarlandı. Bu dizaynda hedeflenen; mürettebatın tankı uçurması, kanatları atması ve çabucak atak etmesiydi.
Tarih 1942’yi gösterdiğinde Antonov, T-60 tankıyla çift kanatlı planör kanadını birleştirdi. T-60 tankının uçabilmesi için A-40 planörünün 18 metre kanat açıklığını kullandı. Antonov, kaldırma kuvveti eklemek için de çift kuyruklu kanat dizaynını ortaya çıkardı. A-40’ın kanatlarının toplam yükü tank olmadan 2.004 kiloydu. Tankla birlikte ise toplam tartı 7.804 kilograma ulaşıyordu.
Tankın, havaya uçmasının sıkıntı olacağı fikrinde ise Antonov, uçan tanketlerde kullanılan dört motorlu ağır bombardıman uçağı TB-3’e güveniyordu.
2 Eylül 1942’de birinci uçuş gerçekleşti.
A-40 Krylya Tanka, Moskova yakınlarındaki Zhukovsky Havaalanı’nda test için T-60 ile buluştu. Yükün daha da azaltılması için tanka cephane eklenmedi ve yalnızca sınırlı yakıt vardı. T-60, bir çekme halatı ile TB-3’e bağlandı. Tankın içerisine de giren Sovyetler Birliği’nin uzman planör pilotlarından Sergei Anokhin ile artık uçuşa hazırlardı.
Bombardıman uçağının harekete geçmesi ile her şey sıkıntısız görünüyordu lakin uçak, gökyüzüne tırmandıkça tankın sürüklenmesi ile ağırlığının TB-3’e çok geldiği görüldü. Mürettebat da kazayı önlemek ismine çekme halatını bıraktı ve tank, tarlaya yanlışsız süzüldü.
A-40’ın aerodinamiği sağlam olsa da bu uçuşta görüldü ki bu kadar ağır bir aracı havaya kaldırmak epey zordu. Sergei Anokhin ise yere geldiğinde kanatları indirdi, tank motorunu çalıştırdı ve rapor sunmak için üsse geri döndü.
Tankın istenilen formda havaya kaldırılamamasının sebebi ise tankı, savaş alanına taşıyacak güçte bir uçak olmamasıydı. Bu yüzden de Antonov A-40, rafa kaldırılan bir projeye dönüştü.
İngilizler, 1944’te uçan tanka alternatif bularak Hamilcar GAL.49 planör içerisinde hafif tank dahil olmak üzere çeşitli ağır araçlar ve silahlar taşımayı hedefledi. Lakin Hamilcar’ın da sonu Antonov A-40 ile tıpkı oldu.
II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra özel askerî nakliye araçlarının ve büyük helikopterlerin ortaya çıkışı ile de uçan tank fikri, gereksiz hâle gelerek savaş tarihindeki bir fantezi olarak kaldı.
İlginizi çekebilecek başka içeriklerimiz:
