Bir İğnenin Plağa Dokunmasıyla Nasıl Oluyor da Birbirinden Farklı Müzik Sesi Ortaya Çıkabiliyor?

Pikaplar, kabul edelim ki hayli estetik müzik çalma araçları. Lakin bazen bu otantik aleti görünce insan, plakların nasıl ses çıkardıklarını merak etmiyor değil. Hakikaten nedir bunun sırrı?

Plak üzerinde dönen iğnenin, hafif bir çıtırtı ile başlayıp akabinde bütün odayı müzikle doldurması bir tek bize mi etkileyici geliyor, yoksa sizler için pek olağan mi? Üstelik kelam konusu plaklar neredeyse bir kâğıt kadar ince…

Eğer siz de bu duruma şaşıranlardansanız teknoloji ve sanatı ortak paydada birleştiren plakların gizemini birlikte aydınlatalım.

İlk başta vereceğimiz örneklendirme, plakların nasıl çalıştığını anlamanıza yardımcı olacak.

Diyelim ki ucunda gerilmiş bir balon olan büyük bir borudan konuşuyorsunuz. Bu gerilmiş balon, kelam konusu boruya konuştuğunuzda titreyecektir. Bu titreşim, kulak zarınızın ses duymanızı sağlamak için yaptığı titreşimle birebirdir.

Balona, kendisiyle birlikte titreyecek bir kalem bantladığınızı ve önünüzde bir kâğıt olduğunu varsayalım. Kâğıdı sabit bir süratte hareket ettirirseniz tıpkı ses kaydı alırken gördüğümüz karalamalara emsal bir manzara ortaya çıkacaktır. İşte plak, tam olarak böyle çalışıyor!

Peki ya 2 boyutlu bir çizgi yerine 3 boyutlu bir çizgi yapsaydık?

1800’lü yıllarda kimileri, bu niyetin üzerine giderek gramofonu icat etti. Lady Gaga’nın sesini düşünün; bir kornaya müzik söylüyor ve bu ses, diyaframa bağlı iğne tarafından balmumu bir plaka üzerinde tümsekler ve vadiler oluşturacak şekilde kaydediliyor.

Bu balmumu plağı alıp bir metal plağa dönüştürdüğünüzde, artık kendi plak kaydınız olabiliyor. Buraya kadar her şey tamamsa artık bu plağın nasıl ses çıkardığına yani nasıl çaldığına göz atalım.

Cevabı, her şeyi bilakis çevirmek.

Plak döndürülüp iğne oluğa bırakılıyor ve bu iğne, tümsekler ve vadiler aracılığıyla orjinal sesin titreşimlerini yeniden oynatıyor. Doğal ki çağdaş pikaplar artık büyük kornalar kullanmıyor.

Dijital çağa adım attık ve artık kasetler, CD’ler ve dijital dosyalar var. Mikrofonun içindeki diyafram, ses dalgalarınızı elektrik sinyallerine dönüştürüyor. Bu elektrik, manyetik bant üzerinde küçük bir mıknatıslanma deseni yaratıyor.

Kaseti oynattığınızda, desen elektriğe geri dönüşüyor ve hoparlörden müzik olarak çıkıyor. CD’lerdeyse işler biraz daha karmaşık.

Bütün bu süreç, aslında kolay bir fikir üzerine heyeti: Sesin, yani titreşimlerin kaydedilmesi ve tekrar çalınması. Günümüzde Michael Jackson’dan Lady Gaga’ya kadar her sesi, bu mucizevi teknolojiler sayesinde dilediğimiz vakitte ve yerde dinleyebiliyoruz.

Cevap, düşündüğünüzden daha kolaymış değil mi? Yorumlarda niyetlerinizi bekliyor olacağız.

İlginizi çekebilecek öbür içeriklerimize aşağıdan ulaşabilirsiniz: