Bir Efsaneden Fırlayıp Gelmiş Gibi Duran Albatros Kuşlarının Okudukça Hayran Kalacağınız Özellikleri

Geniş kanatlarıyla ve kilometrelerce uçabilme yetenekleriyle tanıdığımız albatros kuşlarının her bir özelliği, “Bu kuş anca efsanelerde olur!” dedirtecek kadar inanılmaz. Kendilerine has, dünya üzerinde öteki hiçbir kuşta bulunmayan nitelikleri olan albatros kuşları hakkındaki bilgilere bakarak onları daha yakından tanıyalım.

Hiç dinlenmeden, inanılmaz aralar katedebilen albatrosların kanat açıklıklarının ne kadar olduğu sorusunun yanıtı ise ağızları açık bırakacak türden! Denizciler tarafından batıl inançlara mevzu olmuş albatrosların efsanesi bile var.

Gelin efsanevi albatros kuşu hakkında enteresan bilgilere, Türkiye’de olup olmadığına, kanat açıklığının ne kadar olduğuna, kaç kilometre ara uçabildiklerine, kilolarına ve mitolojik efsanesine birlikte bakarak onlara bir kere daha hayranlık duyalım.

Efsanelerden fırlamış üzere duran albatros kuşlarının özellikleri nelerdir?

• Kanat açıklıkları yaşayan kuşlar ortasında en genişi.
• Beyaz renktedirler ve gri-siyah tüyleri vardır. 
• Uçuş yetenekleri çok gelişmiştir. 
• Nesli tehlikedeki cinsler ortasında.

Büyük ve uzun kanatlarıyla nam salan albatroslar, çoklukla güney yarımküredeki okyanuslarda yaşarlar. Kanat açıklıkları, onları yaşayan kuşlar ortasında en genişi yapar. Gövdeleri ekseriyetle beyaz renkte olup gri ya da siyah renkte tüylerle süslenir.

Muazzam uçuş yetenekleriyle bilinen albatroslar, hafif gövdeleri ve güçlü kanatları sayesinde hiç durmadan, çok uzun aralıkları katedebilirler. Rüzgarların da yardımıyla 8 saat aralıksız uçabilirler ve balık, kalamar üzere deniz canlılarını avlarlar.

Bu ihtişamlı kuşlar, ekseriyetle tıpkı eşe sadık kalırlar. En düşük boşanma oranına sahip kuşlardır da diyebiliriz. Çiftlerden biri ölene kadar neredeyse hiç ayrılmazlar. Çiftleşme sonrası yumurtadan çıkan yavru, her iki ebeveyni tarafından uzunca bir mühlet beslenir.

Hatta %31 oranında, dişiler birbiriyle çift olur! Dişi-dişi çiftler, dişi-erkek çiftlerine nazaran daha az yavruya sahiptir. Albatroslar ne yazık ki avlanma ve denizcilik faaliyetleri nedeniyle jenerasyonu tehlikedeki çeşitler ortasında.

Albatroslar hakkında okudukça hayranlık uyandıracak bilgiler:

• Albatros kuşlarının kimi çeşitleri, uçarken gözlerini kapatabilir.
• Yürüme yetenekleri sonludur ve genellikle sadece yavrularını besleme döneminde karaya çıkarlar.
• 60 yaşından daha uzun müddet yaşayabilirler. Bu da onları, en uzun müddet yaşayan kuşların ortasına sokar.
• Yılda yalnızca 1 yumurta bırakırlar.
• Genellikle suda uyurlar.
• 22 farklı türü bulunur.
• Ortalama 27 kilodur.
• Yemeğin kokusunu kilometrelerce uzaktan alabilirler.
• Toprağa ayak basmadan yıllar geçirebilirler.
• Kanatlarını çırpmadan, sadece rüzgâr gücünü kullanarak uzun müddet uçabilirler.
• Çiftleşmek için 22 farklı dans hareketine sahiplerdir. Kafa atışlar mı dersiniz, süzülmeler mi…
• Uçarken gözlerini kapatabilseler de uyuyup uyumadıkları hâlâ net değil. Kimi uzmanlara nazaran uyuyor olmaları da mümkün.
• Mühendisler bile albatrosların uçuş yeteneklerini, uçaklara uyarlamaya çalışır.

Devasa albatros kuşlarının tipleri:

• Gezgin albatros (D. exulans)
• Antipodean albatrosu (D. (exulans) antipodensis)
• Amsterdam albatrosu (D. (exulans) amsterdamensis)
• Tristan albatrosu (D. (exulans) dabbenena)
• Kuzey kraliyet albatrosu (D. (epomophora) sanfordi)
• Güney kraliyet albatrosu (D. epomophora)
• Dalgalı albatros (P. irrorata)
• Kısa kuyruklu albatros (P. albatrus)
• Kara ayaklı albatros (P. nigripes)
• Laysan albatrosu (P. immutabilis)
• Kara kaşlı albatros (T. melanophris )
• Campbell albatrosu (T. (melanophris) impavida)
• Utangaç albatros (T. cauta)
• Beyaz başlı albatros (T. (cauta) steadi)
• Chatham albatrosu (T. (cauta) eremita)
• Salvin albatrosu (T. (cauta) salvini)
• Gri başlı albatros (T. chrysostoma)
• Atlantik sarı burunlu albatros (T. chlororhynchos)
• Hint sarı burunlu albatros (T. (chlororhynchos) carteri)
• Buller albatrosu (T. bulleri)
• İsli albatros (P. fusca)
• Hafif-örtülü albatros (P. palpebrata)

Dünyanın en büyük kuşlarından olan albatros kuşunun kanat açıklığı ne kadar?

Albatros kuşlarının kanatlarının açıklığı, birtakım tiplerde tam 3 metreye kadar ulaşabilir! Bu da onları, dünya üzerinde yaşayan en geniş kanat açıklığına sahip kuş yapar. 

Bu geniş kanatları rüzgarla buluşturan albatroslar, 15.000 kilometre aralık katedebilecek kapasiteye sahip. Mitolojik kitaplardan fırlamış üzere âdeta! Esasen birazdan değineceğimiz bir efsanesi de var albatros kuşlarının.

Dışarıdan bakınca emsal görünen albatrosların martılarla akrabalığı var mı?

Simitlerle beslediğimiz martılar da albatroslar üzere deniz kuşlarıdır lakin akraba değillerdir. Albatroslar, “diomedeidae” familyasının bir üyesiyken martılar “laridae” familyasına aitlerdir. Ayrıyeten albatroslar etoburken martılar omnivordur.

Peki Türkiye’de hiç albatros var mı?

Genellikle Güney Okyanusu ve Güney Pasifik üzere geniş okyanuslarda yaşayan albatros kuşları, ülkemizde doğal olarak bulunmaz. Hatta genel olarak, insanların görebileceği yerlerde nadiren bulunurlar.

Türkiye, çoğunlukla kuzey enlemlerinde ve ılıman iklim jenerasyonlarında yaşayan kuşlara konut sahipliği yapar. Kıyı ve iç bölgelerimiz, kendi ekosistemlerine mahsus kuş cinsleriyle varlıklı olsa da albatroslar, bu çeşitler ortasında değildir.

Ne yazık ki albatrosların sonunu biz beşerler getiriyoruz.

22 albatros tipinden 15’inin kuşağı tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Bilhassa “gezgin albatros” ve “kraliyet albatrosları”, kritik tehlike altında. Balıkçılık sanayisinin kullandığı büyük ağlar, amaç olmayan öteki birçok kuş ve deniz canlısı üzere albatrosların da sonunu getiriyor.

Biz yiyelim diye avlanan balıkların yanında ağlara ve oltalara takılan istenmeyen kuş ve deniz canlılarının ölüleri, bir çöp üzere denizlere geri atılıyor. Yavrular ise anne-babaları tarafından getirilen plastik modüllerini yiyerek ölebiliyor. Dünyadaki her hoş şeyi mahvettiğimiz üzere albatrosları da öldürüyoruz.

Albatros kuşunun bir efsanesi olduğunu duymuşsunuzdur. İşte o enteresan efsane:

Bir denizci tarafından anlatılan efsane, 18. yüzyıl İngiliz edebiyatının kıymetli örneklerinden biri olmasının yanı sıra albatros kuşunun sembolik anlamını da içerir.

Mite nazaran bir denizci ve mürettebatı gemide yol alırken Güney Okyanusu’nda bir albatrosla karşılaşırlar. Denizci, albatros kuşunu avlayarak gemilerine getirir lakin gemideki öbür şahıslar bu hareketi pek beğenilen karşılamaz.

Bir müddet sonra gemi, kutup bölgelerine yaklaşır ve buzullarla karşı karşıya kalınca ilerlemesi hayli zorlaşır. Mürettebat, çok güçlü şartlar altında hayata tutunmaya çalışır. İçlerine girdikleri bu durumun sorumlusunun ise albatrosu avlayan denizci olduğunu düşünürler ve onu lanetlerler.

Gemiyi kurtarmaya çalışan herkes yorulur ve perişan hâle gelir. Geminin durumu, her an daha berbata masraf. Mürettebat, açlıktan ve susuzluktan ölür. Bu olay, denizcinin içsel dönüşümünü başlatır. Albatrosu öldürdüğü için çok büyük bir vicdan azabı çekerek yaradana dua eder.

Denizci kurtulur ve ömrü yeni bir mana kazanır ancak olayı hiçbir vakit unutamayacaktır, daima olarak hatırlaması gerecektir. İşte bu efsane, insan; tabiata ve onun sembollerine hürmet göstermezse başına gelebilecekleri anlatır aslında. Biz de şu anda albatros kuşlarının jenerasyonunu tüketiyoruz ve her jenerasyonu tükenen hayvan, tabiatın istikrarını bir adım daha bozmaya itiyor.

Devasa kanat genişlikleriyle kilometrelerce uçabilen albatros kuşları hakkındaki bilgilerden bahsederek bu efsanevi hayvanları biraz daha yakından tanımaya çalıştık. Siz de albatroslar hakkında farklı bilgilere sahipseniz yorumlarda paylaşabilirsiniz.

Hayvanlarla ilgili öteki içeriklerimize göz atmak isterseniz: