Bipolarlık, Depresyon, Şizofreni ve Dahası… Hayvanlar da İnsanlar Gibi Mental Problemler Yaşayabilir mi?
Hiç, bir hayvanın davranışlarını gözlemleyip mental bir sorun yaşıyor olabileceği ihtimalini düşündünüz mü? Gerçekten, bu türlü bir şey olabilir mi?
İnsanlara konulan pek çok mental sıhhat sorunu tanısı var. Anksiyete bozukluğu, depresyon, şizofreni, borderline, OKB, travma sonrası gerilim bozukluğu, bipolar…
Peki bu sorunlar konusunda yalnız mıyız? Yani… Dünyamızı ve hayatlarımızı paylaştığımız hayvanlar da mental sorunlar yaşayabiliyor mu?
Anksiyete ve gerilim bozukluğu yaşıyorlar.
Özellikle hayvanat bahçesi, yunus parkı, süt ve yumurta çiftliği üzere alanlarda; insanlara sağlamaları beklenen yarar uğruna esaret altında yaşayan hayvanların birçoğu anksiyete bozukluğundan muzdarip.
Ortaya; daima kendi etrafında dönme, kendini gazla yalama ya da içine kapanma üzere semptomlar çıkıyor.
Öte yandan köpekler üzere evcil hayvanlarda ayrılık anksiyetesi çoğunlukla görülüyor. Yalnız bırakıldıklarında ya da terk edildiklerinde psikolojileri bozuluyor.
Depresyon da var.
Hayvanlar, bir arkadaşlarını kaybettiklerinde ya da yaşadıkları bölgede/evde istenmeyen bir duruma maruz kaldıklarında hâlsizlik, iştahsızlık, fazla uyku, sevdiği aktivitelere karşı ilgisizlik belirtileriyle depresyona girebiliyor. Hatta birtakım hayvanlar antidepresan bile kullanıyor.
Travma sonrası gerilim bozukluğu yaşayabiliyorlar.
Terk edilme, şiddet görme, makûs muameleye maruz kalma üzere travmatik tecrübeler yaşayan hayvanlar tıpkı insanlarda olduğu üzere travma sonrası gerilim bozukluğu semptomları ortaya çıkabiliyor. Çoklukla aşırı tetikte olma, saldırganlık yahut birtakım uyaranlardan kaçınma olarak kendini gösteriyor.
Hani o sokakta saldırgan olarak nitelendirdiğimiz hayvanlar var ya, birçoğunun geçmişinde beşerden gördüğü şiddet ve endişe olduğu için travma sonrası gerilim bozukluğuna bağlı olarak saldırma refleksi geliştiriyor.
Obsesif-kompulsif bozuklukta da yalnız değiliz.
Hayvanat bahçesindeki hayvanların tekrarlayan yürüyüşleri, köpeklerin kuyruk kovalaması, kuşların tüylerini yolması… Bunların hepsi insanlardaki obsesif-kompulsif bozuklukla paralel olabiliyor ve çoğunlukla gerilimle ortaya çıkıyor.
Kısacası evet, birtakım mental sorunlar hayvanlarda da görülebiliyor lakin tüm mental rahatsızlıklarımız birebir değil. Mesela hayvanlarda şizofreni görülmüyor.
Hayvanlarla ilgili daha fazla içerik:
